آيا شنونده خوبي هستيد ؟


 

نويسنده:سعيد سالارکيا




 
اکثر مردم دوست دارند بيشتر حرف بزنند تا گوش دهند ، اما فراموش نکنيد که خداوند به ما دو گوش و يک زبان بخشيده يعني دو برابر حرف زدنمان بايد گوش فرا دهيم . مردم موقع شنيدن ، مشکلي در دستگاه شنوايي خود ندارند اما غالبا مشکل در خوب گوش دادن و تحليل و حلاجي کردن مطالب است.اکثر ما در يک گفتگو به جاي گوش دادن بيشتر در طراحي صحبت هاي بعدي خودمان هستيم.چرا ما گوش شنوا نداريم ؟ براي همدلي کردن ، مشاورده دادن ، نصيحت کردن و دلسوزي کردن چاره اي جز خوب گوش دادن نداريم . دقت در حرف ها به ما بصيرت بيشتري نسبت به عمق معناي کلام طرف مقابل و شناخت وي دارد.آيا شما دوست داريد به حرف هاي خود ادامه دهيد در صورتي که مي دانيد شنونده فقط شما را نگاه مي کند و به حرف هاي شما گوش نمي دهد ؟
يک بار امتحان کنيد مثلا وقتي حرف مي زنيد به يک بهانه اي کمي مکث کرده و چند ثانيه اي حرف خود را قطع کنيد و منتظر عکس العمل طرف مقابل باشيد.اگر گفت خوب داشتيد مي گفتيد ، اين جمله يعني او شنونده خوبي است ولي اگر چيزي نگفت يا تمايل براي شنيدن نداشت بهتر است خودتان را خسته نکنيد و بيش از اين انرژي صرف نکنيد.در ضمن ناراحت هم نشويد شايد اشکال در شيوه حرف زدن ما و يا شرايط زماني و مکاني اجازه توجه به حرف هاي ما را نمي داد .پس ضمن آنکه شنونده خوبي هستيد بايد گوينده هوشياري هم باشيد.
اما قبل از آنکه شنيدن را تمرين کنيم کمي با هم فکر کنيم آيا شنونده خوب بودن فايده اي هم دارد ؟ زود نگوييد بله البته که فايده دارد.براي هر سوالي شنونده خوبي باشيد.
پاسخ سريع و صريح دادن به هر سوالي و يا حاضر جواب بودن يکي از نشانه هاي شنوندگي بد است.آيا واقعا منظور طرف مقابل را خوب حلاجي کرده ايد ؟ اول فکر کنيد بعد جواب دهيد.از ديگر فوايد خوب شنيدن آن است که ما را از گزينش کلمات از لا به لاي جملات يا سوگيري در مقابل طرف مقابل نهي مي کند.چون شنيدن فقط به دريافت کلمات طرف مقابل آن هم به صورت گزينشي ختم نمي شود و اگر ما به احساسات و نيات گوينده پي ببريم بهتر مي توانيم منظور طرف مقابل را بفهميم. اگر خوب بشنويم و خود را موقع شنيدن کنترل کنيم از محور بحث خارج نمي شويم و کمتر در پي بهانه گيري هستيم.اکنون به مراحل خوب شنيدن دقت کنيد.
گام اول:مجموعه اي از آنچه را که مي شنويد ، با حرکات بدن و زبان بي زباني گوينده با هم تلفيق کنيد و کاملا موقع شنيدن ساکت باشيد .
گام دوم:اجازه ندهيد در بخشي از صحبت هايي که شنود مي کنيد ذهنتان متوقف شود.مي توانيد يادداشت برداريد و به ادامه حرف ها توجه کنيد.لازم نيست بلافاصله جواب بدهيد ، مگر در موارد خاص.
گام سوم:بيشتر حرف ها را بفهميد بعد فهمانيده شويد ، معمولا ما هميشه در پس اثبات شخصيت خود هستيم براي همين موضع دفاعي مي گيريم که مانع درک متقابل مي شود .
گام چهارم:اگر در بين حرف هاي طرف مقابل دچار ابهام شديد با اشارات چشم و صورت خود وي را متوجه کنيد که اين قسمت را نمي فهميد و اگر وي متوجه ابهام شما نشد محترمانه از او بخواهيد که توضيح بيشتري دهد .
گام پنجم:اگر به طرف مقابل صادقانه بگوييد حوصله شنيدن ندارم و به وقت ديگري صحبت ها موکول شود کدورت و نارضايتي وي کمتر از زماني است که او متوجه شود به حرف هايش گوش نمي داديد.
گام ششم:اگر در لا به لاي صحبت هاي وي با عقيده اش موافق نيستيد طبق عادت رايج که بعضي ها سر تکان مي دهند و اين معنا را مي رسانند که موافقم در صورتي که موافق نيستيد ، پس زبان بدن خود را براي انتقال تاييد يا تکذيب حرف هاي وي کنترل کنيد تا بعد وي نگويد که دوباره برگشتيم سر حرف اولمان همين طور با تکرار کلماتي چون خوب ، درسته و آهان گوينده را فريب ندهيد .
گام هفتم:به احساسات و هيجانات طرف مقابل توجه کنيد و با نگاه عاقل اندر سفيه به وي نگاه نکنيد.توجه داشته باشيد که مجموعه حرکات دست ها و حالت نگاه و لبخند ما همه و همه در راحت حرف زدن طرف مقابل تاثير زيادي دارد.شنونده خوب مانند آيينه مي ماند که گوينده مي تواند خود را در وي ببيند و پي به حسن و اشتباه خود ببرد .
اما هنگام غيبت کردن نه گوينده باشيد و نه شنونده.شنيدن غيبت مانند گفتن آن بد است.و شايد آسيب هاي روحي و رواني و اجتماعي بيشتري به بار آورد .

آيا شنونده خوبي هستيد ؟
 

مي گويند خوب گوش دادن هنر است.اما به ياد داريد آخرين باري که براي کسي حرف مي زديد و او کاملا حواسش نبود ، تا چه اندازه ناراحت شديد ؟ شنونده خوب بودن تنها در اين نيست که آنچه را مي گويند بشنويد.نکته مهم ديگر اين است که علاقه و توجه خود را به کسي که حرف مي زند نشان دهيد .
تبادلات خوب، روابط خوب اشخاص را به همراه مي آورد.اما در بسياري از مواقع شنونده به آن خوبي که نياز است گوش نمي دهد.بسياري از والدين هم آن طور که لازم است به سخن فرزندان خود گوش نمي دهند و در نتيجه فرزندان رغبتي براي حرف زدن با آنان پيدا نمي کنند.پدر و مادر مي توانند به کمک روش گوش دادن پويا"فرزندان خود را به صحبت تشويق کنند.اين روش در مورد بزرگ سال ها هم کاربرد دارد.

آزمون :
 

براي اينکه بدانيد تا چه اندازه شنونده خوبي هستيد ، پرسشنامه زير را تکميل کنيد .
لطفا با دو گزينه درست و غلط جواب بدهيد .
1 ـ وقتي موضوعي به ذهن دوستانم مي رسد ، آن را براي من تعريف مي کنند .
2 ـ برايم مشکل نيست که به مشکلات ديگران گوش بدهم .
3 ـ در گردهمايي هاي اجتماعي ، از صحبتي به سراغ صحبت ديگر مي روم .
4 ـ وقتي کسي به سرعت سر اصل موضوع نمي رود ، شکيبايي ام را از دست مي دهم.
5 ـ تمايل دارم لطيفه يا حکاياتي را که ديگران تعريف مي کنند تمام کنم.
6 ـ وقتي ديگران در حال صحبت با من هستند ، به اين فکر مي کنم که حرف بعدي که مي خواهم به آنها بزنم چيست.
7 ـ اغلب اشخاص حرف هاي ملال انگيز مي زنند.
8 ـ اغلب اوقات با هر کسي که هستيم ، بيش از او حرف مي زنم.
9 ـ اشخاص وقتي با من حرف مي زنند ، سخنانشان را دو يا چند بار تکرار مي کنند.
10 ـ ترجيح مي هم به جاي گوش دادن حرف بزنم.

محاسبه امتيازات :
 

با توجه به جواب هاي زير ، در ازاي هر جواب مشابه به خود يک امتياز بدهيد.
1 ـ درست 2 ـ درست 3ـ غلط 4 ـ غلط
5 ـ غلط 6 ـ غلط 7 ـ غلط 8 ـ غلط
9 ـ غلط 10 ـ غلط
امتياز 8 به بالا:شما شنونده خوبي هستيد.دوستانتان اغلب براي اينکه با کسي صحبت کنند شما را انتخاب مي کنند.به احتمال زياد در گردهمايي ها محبوب و مورد توجه هستيد .
امتياز7 ـ 5:مانند اغلب اشخاص شنونده اي متوسط هستيد.گاه خيلي خوب گوش مي دهيد و زماني حواستان پرت مي شود.توجه داشته باشيد که هميشه فرصت براي بهتر شدن وجود دارد .
امتياز 4 ـ 0:صريحا بگويم که شنونده خوبي نيستيد.اغلب اوقات وقتي در ظاهر به کسي گوش مي دهيد ، حواستان به موضوع ديگري است.بخش توضيحات مربوط به اين آزمون ، اطلاعاتي در اختيار شما مي گذارد که وضعيت بهتري پيدا کنيد.
منبع:هفته نامه ي موفقيت،شماره ي 171