تناقض میان مفهوم حجاب و حجاب‌استایل: چالش‌ها و پیامدها

حجاب به معنای پرده یا مانع است. این چالش از زمانی آغاز می‌شود که به پوشش، حجاب اطلاق شده در حالی که مفهوم حجاب بسیار وسیع‌تر است. پوشش شرعی از دیدگاه تمامی مراجع به معنای پوشاندن تمام بدن به جز گردی صورت و دست‌ها از مچ تا انگشتان است. از این رو، پوشش مورد استفاده بلاگرهای حجاب معمولاً مطابق با این تعریف است. اما آیا واقعاً اسلام این نوع پوشش را تأیید می‌کند؟ معنای حجاب فراتر از پوشش ظاهری است و به زندگی عفیفانه نیز اشاره دارد.

آیت‌الله خامنه‌ای درباره پوشش زنان می‌فرمایند: «پوشش زن در مقابل نامحرم باید به‌گونه‌ای باشد که اولا به‌جز گردی صورت و مچ دست تا سر انگشتان (بدون آرایش و زیورآلات) آشکار نباشد؛ ثانیا برجستگی‌ها و زیبایی‌های بدن زن، با وجود پوشیدن آن، آشکار نباشد و ثالثا رنگ و خصوصیات آن به‌گونه‌ای نباشد که جلب‌ توجه کند و موجب تحریک اطرافیان شود». بنابراین، رنگ و نوع پوشش نباید به‌گونه‌ای باشد که سبب جلب توجه و نگاه حرام مردان به زنان شود که اسلام آن را تأیید نمی‌کند.

حیا بخشی از حجاب است

همان‌طور که اشاره کردیم، حجاب فقط به پوشش محدود نمی‌شود؛ بلکه عفاف و حیا نیز جزو ضروریات آن هستند. در روایات متعدد ذکر شده که تنها به پوشش توجه نشده، بلکه بر عفاف و حیا نیز تأکید شده است. اگر حجاب وجود داشته باشد اما حیا در آن نباشد، در واقع دین و ایمان فرد به چالش کشیده می‌شود. امام باقر (علیه‌السلام) می‌فرمایند: «حیا و ایمان در یک ریسمان به هم متصل‌اند؛ هر کدام برود دیگری نیز خواهد رفت». پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله) نیز به ناکافی بودن پوشش به تنهایی اشاره کرده و می‌فرمایند: «نابودی زنان امت من در دو چیز است؛ یکی طلا و دیگری لباس‌های نازک و بدن‌نما».

بنابراین، حجاب معنای وسیعی دارد و پوشش به تنهایی حجاب نیست. اقداماتی که حجاب‌استایل‌ها ارائه می‌دهند، مورد تأیید اسلام نیست. اسلام این نوع حجاب را که از حیا و عفاف تهی است، مردود می‌داند. امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) در مورد عفاف می‌فرماید: «عفاف نفس را ایمن کرده و آن را از پستی‌ها دور می‌کند». لذا پوشش حجاب‌استایلی ممکن است در ظاهر اسلامی به نظر برسد، اما اسلام این نوع پوشش را تأیید نکرده و زنان را به زندگی عفیفانه و حیا دعوت می‌کند.

شهید مطهری (ره) چهار اصل بر سه محور اجتماعی، فردی و خانوادگی برای فلسفه حجاب مطرح کرده و می‌گوید: حجاب آرامش روانی ایجاد می‌کند، ارزش زن را حفظ کرده و آن را بالا می‌برد، پیوند خانواده را مستحکم‌تر کرده و استواری جامعه را چند برابر می‌کند. این معیارها با ویژگی‌های حجاب‌استایل‌ها همخوانی ندارند. گره‌خوردن حجاب به مد یا حجاب‌استایل، با فلسفه حجاب در اسلام در تضاد است.

شهید مطهری (ره) به‌صراحت حجاب را تعریف می‌کند که پوشش زن در اسلام به معنای پوشاندن بدن او در معاشرت با مردان و عدم جلوه‌گری است. بنابراین، یکی از اهداف حجاب، جلوگیری از تبرج و خودنمایی است. در آیه ۳۳ سوره احزاب نیز "تبرج" به معنای "خودنمایی" آمده است، در حالی که یکی از اهداف اصلی مد، خودنمایی است. لذا حجاب‌استایل در راستای تبرج و خودنمایی حرکت می‌کند و با فلسفه حجاب که در اسلام تأکید شده، در تضاد است.

اسلام با آراستگی بانوی مسلمان مخالف نیست تا زمانی که از حیا و عفاف خارج نشود و خودنمایی نداشته باشد. اما فعالیت حجاب‌استایل دقیقاً به دنبال تبلیغ کالایی است که قطعاً با خودنمایی همراه است و این عمل کاملاً در تعارض با احکام الهی در زمینه حجاب می‌باشد.

اصطلاح حجاب‌استایل و حجاب با یکدیگر تناقض دارند. زیرا حجاب و استایل دو مفهوم غیرقابل جمع‌اند. کسی که استایل خود را حجاب انتخاب کرده، باید به‌گونه‌ای باشد که مانع از تظاهر و جلوه‌گری باشد. مبنای حجاب یعنی در چشم نبودن و اساس بلاگری و حجاب‌استایل یعنی خودظاهر کردن و جلوه‌گری که این یک پارادوکس شدید نسبت به معنای اصلی حجاب است.
اشکالات عمده حجاب‌استایل‌ها شامل موارد زیر است:
 

تغییر سلیقه و استحاله

حجاب‌استایل‌ها به‌طور ناخودآگاه بر سلیقه افراد تأثیر می‌گذارند و به آن‌ها می‌گویند چه بپوشند.
 

ایجاد دغدغه کاذب

زنان محجبه‌ای که روزی فقط به حفظ حریم خود فکر می‌کردند، اکنون نگران ست کردن رنگ روسری و کیف خود هستند.
 

خودکم‌بینی و عدم اعتماد به نفس

افراد خود را با بلاگرهای حجاب‌استایل مقایسه کرده و دچار خودکم‌بینی می‌شوند.
 

عدم رضایت و لذت از زندگی

این افراد در جستجوی استایل‌های جدید، از داشته‌های خود لذت نمی‌برند.
 

تدلیس در معامله

بلاگرها با استفاده از فیلترها چهره خود را زیباتر نشان می‌دهند و این عمل می‌تواند فریبنده باشد.
 

تأثیر منفی بر خانواده

برخی مردان همسران خود را با بلاگرها مقایسه کرده و خواستار تغییر در ظاهر آن‌ها می‌شوند.
 

تغییر معیار ازدواج

پسران مذهبی ممکن است برای انتخاب همسر خود به معیارهای بلاگرها توجه کنند.
 

عادی‌سازی رعایت نکردن احکام شرعی

برخی بلاگرها به ترویج آرایش‌های افراطی پرداخته و این کار را عادی می‌کنند.
 

تغییر ذائقه و مدل‌سازی

حجاب را با مدل‌های جذاب و امروزی به نمایش می‌گذارند و به نوعی آن را به یک صنعت تبدیل می‌کنند.


نتیجه گیری
بنابراین، عملکرد حجاب‌استایل‌ها با فلسفه حجاب در تضاد است. این نوع حجاب ممکن است با پوشش جمع شود، اما با عفاف و حیا که ذات حجاب است، قطعاً سازگار نیست. به طور کلی، فهم مردم از حجاب بیشتر به کمیت آن محدود می‌شود و توجهی به کیفیت حجاب نمی‌شود. اینکه فرد خود را پوشانده مهم است، اما چگونگی پوشاندن نیز اهمیت دارد و پوشش باید عفیفانه باشد.