چرا از پنجره هواپیما ستاره ها را نمی شود دید؟

صندلی کنار پنجره، محبوب‌ترین صندلی هواپیما

صندلی‌های کنار پنجره معمولاً جزو اولین گزینه‌هایی هستند که به فروش می‌روند. هرچند از نظر اقتصادی ممکن است ساخت هواپیما بدون پنجره مقرون‌به‌صرفه‌تر باشد، اما از آن‌جا که مسافران علاقه‌مند به تماشای منظرهٔ بیرون هستند، پنجره‌ها همچنان در طراحی کابین حفظ شده‌اند.
در دهه‌های ۱۹۲۰ و ۱۹۳۰ میلادی، هواپیماها از توان و قدرت امروزی برخوردار نبودند و معمولاً در ارتفاعات پایین‌تر پرواز می‌کردند. همین امر به مسافران امکان می‌داد مناظر شهرها و طبیعت را به وضوح ببینند و به همین دلیل پنجره‌های هواپیما از محبوبیت خاصی برخوردار بودند.
علاوه بر این، نگاه کردن از پنجره می‌تواند به بازیابی حس تعادل کمک کرده و احساس تهوع را در برخی مسافران کاهش دهد. به خاطر داشته باشید که ما انسان‌ها عادت به حرکت با سرعت متوسط پنج کیلومتر در ساعت داریم؛ بنابراین وقتی در وسیله‌ای قرار می‌گیریم که با سرعت صدها کیلومتر در ساعت حرکت می‌کند، طبیعی است که احساسات عجیب و غیرمعمولی را تجربه کنیم.

سیر تحول پنجره‌های هواپیما

در دهه‌های ۱۹۲۰ و ۱۹۳۰ میلادی، که سفر هوایی تازه رواج یافته بود، این نوع سفر بسیار لوکس و مجلل محسوب می‌شد و امکانات رفاهی داخل کابین همچون یک هتل پنج‌ستاره بود. در آن زمان، هواپیماهای مسافربری غول‌آسایی مانند بوئینگ و داگلاس هنوز به عرصه وجود نپیوسته بودند و هواپیماها در ارتفاعات بسیار پایین‌تری پرواز می‌کردند. پنجره‌های هواپیما نیز بسیار بزرگ و دلباز طراحی شده بودند و تماشای چشم‌انداز شهرها و دریاها از پنجره، به‌عنوان یکی از جذابیت‌های اصلی سفر هوایی به شمار می‌رفت.
اولین سانحه هوایی که مستقیماً مرتبط با بزرگی پنجره‌ها بود، در ماه مه ۱۹۵۳ رخ داد. در این حادثه، هواپیما در میانه طوفان و رعد و برق گرفتار شد و به دلیل ضعف در ساختار بدنه دچار سانحه شد. از آن‌جا که پیش از این نیز مشکلات ساختاری مشابهی منجر به حوادثی شده بود، سازندگان هواپیما تصمیم به اعمال تغییرات اساسی در طراحی بدنه گرفتند. نتیجه این تغییرات، کوچک‌تر شدن پنجره‌ها، تغییر فرم آن‌ها به شکل بیضی و قرارگیری ردیف پنجره‌ها در خط میانی کابین بود.

ساختار هواپیما

همان‌طور که می‌دانید، بدنهٔ هواپیما به شکل یک استوانه طراحی شده و از مجموعه‌ای از حلقه‌های به‌هم‌پیوسته تشکیل می‌شود. هر چارچوب بخشی از بار هواپیما را تحمل می‌کند و این حلقه‌ها در کنار یکدیگر، وزن هواپیما را متعادل می‌سازند. وجود پنجره می‌تواند این تعادل را برهم بزند. همان‌گونه که پیش‌تر اشاره شد، اگر هواپیماها فاقد پنجره ساخته شوند، هم مقرون‌به‌صرفه‌تر خواهند بود و هم ایمنی بیشتری خواهند داشت؛ اما ظاهراً تماشای منظرهٔ ابرها از پنجره برای مسافران آن‌قدر جذاب است که همچنان پنجره در طراحی هواپیماها حفظ شده است.
پیش‌تر در مورد شکل بیضی پنجره‌های هواپیما صحبت کردیم و اشاره شد که این فرم به تعدیل فشار داخل کابین کمک کرده و از بروز حوادث جلوگیری می‌کند. اگر پنجره‌ها مستطیل‌شکل یا بزرگ‌تر از اندازهٔ استاندارد باشند، ممکن است تعادل وزن هواپیما را مختل کرده و خطرآفرین شوند.
علاوه بر شکل بیضی پنجره‌ها، یک سوراخ کوچک نیز در پنجرهٔ هواپیماها وجود دارد. این سوراخ که به‌ظاهر ناچیز می‌نماید، نه‌تنها خطرناک نیست، بلکه نقش مهمی در تعدیل فشار پنجره داشته و از شکستن آن در اثر اختلاف فشار جلوگیری می‌کند.

اکنون که با ویژگی‌های ساختاری پنجره‌های هواپیما آشنا شده‌اید، به سراغ پاسخ این پرسش می‌رویم که چرا معمولاً ستاره‌ها از پنجرهٔ هواپیما قابل مشاهده نیستند.

آلودگی هوا و آسمان

هنگامی که با هواپیما در حال پرواز هستیم، هرچند فاصله‌مان با آسمان کمتر است، اما آلودگی‌های موجود در جو می‌توانند مانع از دیدن ستاره‌ها شوند.

نورهای مصنوعی

به عنوان مثال، تصویر شهر مکزیکوسیتی در شب را در نظر بگیرید. متوجه خواهید شد که آسمان حتی در شب نیز روشن به نظر می‌رسد. دلیل این پدیده، وجود نورهای مصنوعی فراوان در شهر است که مانع از دیدن ستاره‌ها در آسمان می‌شوند.

نور ماه

رؤیت ستاره‌ها در آسمان هنگامی که ماه کامل می‌درخشد، کاری دشوار است. نور ماه آسمان را روشن می‌کند و این روشنایی باعث می‌شود ستاره‌های کم‌نور در پسزمینهٔ آسمان تیره قابل مشاهده نباشند.

نور کابین هواپیما

نور داخل کابین هواپیما نیز از عوامل اصلی دشواری در مشاهدهٔ ستاره‌ها محسوب می‌شود. دلیل این امر آن است که مردمک چشم شما با نور محیط کابین تطابق می‌یابد و در نتیجه حساسیت آن به نورهای کمنور آسمان کاهش می‌یابد. این تطابق نوری، امکان رؤیت ستاره‌ها را برای شما محدود می‌کند.