سطرهاي رضوي


 





 
مسند الامام الرضا ابي الحسن علي بن موسي (2جلد)،چاپ اول سال 1361
استاد عطاردي در مقدمه کتاب مسند الرضا با اشاره به لزوم تمسک به اهل بيت (ع)براي شناخت اسلام، فضيلت دانش حديث و تدوين حديث در مذهب اهل بيت (ع)به تبيين روش روايي خود از عالمان شيعه و سني پرداخته و در ادامه با تکيه بر متن روايات با فشردگي و دقت، تمام زندگي حضرت رضا (ع)را از ولادت تا شهادت شرح داده است. بخش ديگر کتاب به احاديث و روايات وارده از امام در مسائل مختلف مانند عقل و علم، فضيلت کسب دانش، خداشناسي ،موضوعات مربوط به توحيد ،شر ح حال مختلف مانند عقل و علم، فضيلت کسب دانش، خداشناسي ،موضوعات مربوط به توحيد، شرح حال پيامبران الهي، امامت و خصوصيات امام برحق و منصوص از اهل بيت (ع)،تفسير قرآن، فضايل اخلاقي و...اختصاص دارد که موضوعي تنظيم شده است .مجموع رواياتي که در اين کتاب از امام رضا(ع)نقل شده، حدود 2هزار و 450حديث است. در بخش پاياني کتاب هم شرح کوتاهي از 313نفر آمده است که از امام حديث روايت کرده اند.
کتاب تاريخ آستان قدس رضوي مجموعه اي دو جلدي است که هشت بخش دارد. مؤلف در اين کتاب که کار تحقيق و بررسي درباره آن را از سال 1340آغاز کرده، اوضاع خراسان را از صدر اسلام تا شهادت امام رضا(ع)مورد بررسي قرار داده است. بخش نخست کتاب معرفي و شرح مختصري است از اماکن متبرکه آستان قدس که شامل مدفن امام رضا(ع)و توسعه محراب هاي آن، درهاي ورودي به حرم، گنبد مطهر و...مي شود . در بقيه بخش ها هم اداره اماکن متبرکه، خادمان نگهبانان و کفشداران، مرکز علمي-فرهنگي و هنري آستان قدس، موسسات درماني و بهداشتي زير پوشش حرم،صنايع و کارخانجات آستان قدس و..بررسي مي شود. نويسنده در بخش پاياني با توجه به نزديکي مسجد گوهر شاد به حرم مطهر (ع)و اهميت ويژه آن در تاريخ ،کتاب آستان قدس رضوي را با مطالبي درباره اين مسجد به پايان برده است.
«جوامع الحکم»کتابي است مشتمل بر 300سخن کوتاه و حديث که همه از کتاب مسند الامام رضا(ع)استخراج و روايت شده است. احاديث اين کتاب علاوه بر اينکه ترجمه رواني دارد، توسط خطاط هنرمند -اسماعيلي -به رشته تحرير درآمده و اطراف کادر صفحات با نقش و نگاري زيبا آراسته شده است. نويسنده در مقدمه اين کتاب هم خيلي کوتاه از حالات و فضايل امام (ع)و فضايل و مناقب آن حضرت سخن گفته است . عزيز الله عطاردي دليل نوشتن کتاب جوامع الحکم را اين گونه بيان مي کند :«سال 1353شمسي، سيد بزرگواري به من گفت گروهي از مومنان و دوستان امام رضا(ع)مي خواهند در مشهد مقدس مهمانخانه بزرگي نزديک حرم مطهر بسازند که 400اتاق در آن طراحي شده و قرار است در هر اتاق حديثي از امام رضا(ع)همراه با ترجمه آن به زبان هاي مختلف نصب شود. صداي نوار آن احاديث هم در راهروها و سالن ها پخش شود. در خواست آن سيد جليل القدر را پذيرفتم و 400حديث از مسند به ترتيب حروف الفبا جمع کردم اما سال 54به دليل توسعه حرم، اطراف حرم تخريب و ساخت مهمانخانه منتفي شد. تا اينکه سال 63اين مجموعه را در هندوستان به چاپ رساندم».

فرهنگ خراسان مجموعه اي هفت جلدي است که دو جلدآن فقط به شهر مقدس مشهد اختصاص دارد. جلد نخست اين کتاب از حرم مطهر امام رضا(ع)آغاز شده و نويسنده درباره همه بناهايي که از زمان شهادت امام تا اکنون در روضه مطهر ساخته شده و حوادثي که در اين سال ها براي حرم به وجود آمده به طور مفصل بحث کرده است. اينکه چه کسي نخستين گنبد حرم را ساخته و در زمان پادشاهان مختلف حرم چه شرايطي داشته، از جمله مسائلي هستند که درجلد نخست به رشته تحرير درآمده اند . او در بخش بعدي تاريخ باغ سناباد را که چگونه بعد از شهادت امام رضا(ع)به زيارتگاه تبديل شد و در آن محدوده شهر مشهد شکل گرفت، تحليل کرده است.
اين اثر از سه بخش تشکيل شده است که بخش نخست آن به زندگي امام رضا(ع)اختصاص دارد و در بخش دوم و سوم به ادعيه ها و زيارات امام پرداخته شده است. نويسنده در بخش نخست کتاب علاوه بر اينکه از تولد امام رضا(ع)تا دعوت مامون از امام و مسير حرکت امام از مکه تا مرو نوشته، مناظره هاي امام با علما و بزرگان اديان مختلف را هم به رشته تحرير در آورده است.
منبع:نشريه ضميمه آيه آبان ماه 88