دکترسيد محمد مير آفتاب از مزايا و معايب عينک هاي آفتابي مي گويد
تا هوا به سمت گرما مي رود همه ياد آفتاب و مقابله با خطرات آن مي افتند که يکي از اين خطرات به چشم مربوط مي شود. شايد هم اين طبيعي باشد چون در شش ماهه ابتدايي سال چون هوا روشن تر است و هواي ابري کمتر ديده مي شود بحث آفتاب و صدمه به چشم بيشتر از قبل مطرح مي شود. مهم ترين وسيله مراقبت از چشم بيشتر از قبل مطرح مي شود. مهم ترين وسيله مراقبت از چشم در برابر خطرات آفتاب عينک هاي آفتابي هستند. شايد از ديدن اين همه مارک و مدل در مغازه هاي عينک فروشي دچار سرگيجه شويد که بالاخره کدام عينک مناسب است و ويژگي هاي يک عينک آفتابي خوب چيست؟
مبارزه با ماوراي بنفش
قسمتي از اشعه آفتاب ماوراي بنفش (UV) است که بخشي از زندگي روزمره ما را تشکيل مي دهد. گرچه لايه ازن مقدار زيادي از اين اشعه را جذب مي کند ولي بخش قابل توجهي از آن به زمين مي رسد. اگر کسي در مجاورت اشعه ماوراي بنفش طبيعي يا مصنوعي (مثل سولاريوم يا جوشکاري) قرار بگيرد ممکن است دچارعوارض و مشکلاتي بعضاً جدي شود. اغلب مشکلات به نوعي به همين اشعه مربوط مي شود.
خطرات اشعه ماوراي بنفش
اين اشعه يک سرطانزاي شناخته شده است. بسياري از کساني که در دراز مدت در معرض اين اشعه باشند دچار سرطان پوست مي شوند. شايد خيلي ها بدانند که اشعه ماوراي بنفش براي پوست مضر است ولي بسياري از مردم نمي دانند که اين اشعه براي چشم هم ضرر دارد. تحقيقي در آمريکا نشان داده 80 درصد مردم مي دانند اشعه ماوراي بنفش براي پوست مضر است ولي فقط 5 درصد مي دانستند که اين اشعه براي چشم هم مضر است.
مهم ترين عوارض آفتابي
دو بيماري براي ما بسيار اهميت دارد، اولي آب مرواريد است. يکي از مهم ترين علل ايجاد کننده آب مرواريد آفتاب است. کساني که شغلشان در محيط هاي آفتابي است و يا ساعات زيادي در معرض آفتاب هستند يا در مناطق آفتابي زندگي مي کنند بيشتر در معرض خطر ابتلا به آب مرواريد قرار دارند. دومين مشکل تحليل مرکز بينايي در شبکيه است که به آن ماکولاي ناشي از بالا رفتن سن مي گويند. ماکولامسئول ديد جزئي در انسان است. در اين بيماري ديد بيمار براي تشخيص جزئيات دچار مشکل مي شود.
اوج خطر آفتاب
از 10 صبح تا 3 بعدازظهر اوج اشعه ماوراي بنفش است و در اين ساعات استفاده از عينک آفتابي و کلاه لبه دار واجب است. حتي در هواي ابري هم بهتر است از عينک و کلاه استفاده شود گرچه به لحاظ عرف چندان ظاهر جالبي ندارد.
بچه ها هم بايد عينک بزنند
بچه ها هم بايد وقتي در محيط آفتابي حضور دارند عينک آفتابي بزنند يا از کلاه لبه دار استفاده کنند. عينک آفتابي کودکان بايد مثل عينک بزرگسالان حفاظت کاملي در برابر اشعه ماوراي بنفش ايجاد کند.
آيا عينک من واقعاً UV را جذب مي کند؟
درست است که بهترين رنگ مشکي، طوسي و قهوه اي است اما رنگ هاي ديگر هم اشعه ماوراي بنفش را جذب مي کنند. بهترين راه سنجش اين قضيه استفاده از دستگاه UV متر است که در مغازه هاي عينک فروشي و مطب اپتومتري و چشم پزشکي وجود دارد. با اين دستگاه ها دقيقاً مي توان فهميد که عينک چه مقدار از اشعه را جذب مي کند.
محافظت در برابر اشعه ماوراي بنفش
عينک آفتابي علاوه بر رنگ مناسب بايد 99 تا 100 درصد اشعه ماوراي بنفش را جذب کند. طيف اشعه ماوراي بنفش زير 400نانومتر است. روي عينک آفتابي معمولاً يک بر چسب 400 نانومتري وجود دارد که نشان مي دهد تمام اشعه زير 400 نانومتر را جذب مي کند. مي توان مطمئن بود عينکي که رنگ تيره داشته باشد بيشتر از 90درصد اشعه ماوراي بنفش را جذب مي کند.
انتخاب يک عينک مناسب
رنگ عينک بهتر است يکنواخت بوده و فريم آن بهتر است بزرگ باشد در حدي که حتي گوشه هاي چشم را هم بپوشاند. عينکي که فريم کوچکي دارد مناسب نيست چون اشعه آفتاب از بالا و پايين و گوشه به چشم مي رسد و آسيب رسان است. عينک بايد تمام چشم را بپوشاند يعني از بالاي ابرو تا بالاي گونه و گوشه هاي چشم را پوشش دهد. عينک هايي که دسته هاي پهني دارند از اين جهت مناسب هستند چون گوشه هاي چشم را پوشش مي دهند. علاوه بر اين عينک آفتابي نبايد نمره داشته باشد و شماره عدسي آن بايد صفر باشد يعني نبايد هيچ گونه اعوجاجي در تصوير ايجاد کند.
تشخيص عينک استاندارد
عينک آفتابي را روي صفحه خط دار يا شطرنجي حرکت ديد و ببينيد اعوجاجي در تصوير ايجاد مي شود يا نه. يعني مربع ها شبيه بشکه شده شده يا خطوط صاف شکم مي دهند يا نه. اگر اين حالت ها در تصوير ايجاد نشود، عينک مشکلي ندارد. يک راه ديگر هم اينکه بايد راحت باشد. معمولاً وقتي فرد يک عينک غير استاندارد به چشم بزند و با آن نگاه کند راحت نخواهد بود و احساس خوشايندي ندارد. در عينک استاندارد، رنگ ها و اشکال نبايد تغيير کنند و نبايد به چشم فشار بيايد. در عين حال مي توان از اپتومتريست خواست تا کيفيت شيشه عينک را تأکيد کند.
داراوندار
تا حد زيادي مي توان گفت اگر برند يک عينک واقعي باشد، چون بايد مطابق استانداردهاي اروپا و آمريکا ساخته شود، محافظت کافي در برابر اشعه ماوراي بنفش فراهم مي کند اما اين بدين معني نيست که اگر عينکي ارزان قيمت باشد و برند معتبري نداشته باشد عينک بدي است. برخي بيماران مي گويند اگر عينک من نا مرغوب باشد و صددرصد اشعه ماوراي بنفش را جذب نکند و فقط نور را جذب کند، مردمک چشم گشاد شده و اشعه ماوراي بنفش جذب شده به چشم آسيب بيشتري مي رساند ولي اين عقيده غلط است چون يک عينک تيره که نور را جذب مي کند حتماً عمده اشعه ماوراي بنفش را هم جذب مي کند. بنابراين استفاده از عينک ارزان قيمت ضرر ندارد، البته اگر شيشه هايش مناسب بوده و تصوير را دچار اعوجاج نکند.
افرادي با عينک هاي طبي
برخي افراد از عينک هاي طبي با نمره بالا استفاده مي کند و نمي توانند عينک خود را برداشته و عينک آفتابي بزنند. براي اين افراد چند راه حل وجود دارد. يکي اينکه مي توانند يک عينک فتوکروميک داشته باشند و در طول روز از آن استفاده کنند. عينک هاي فتوکروميک در مقابل نور آفتاب تيره مي شوند و اشعه ماوراي بنفش را به خوبي جذب مي کنند.
راه ديگر استفاده از عدسي هاي آفتابي است که مثل کليپس روي شيشه عينک طبي قفل مي شوند. يا اينکه مي توانند از پوششي کاملاً شفاف استفاده کنند که روي شيشه عينک کشيده شده و اشعه ماوراي بنفش را جذب مي کند.
تمام رنگ هاي عينک آفتابي
سه رنگ از بقيه بهترند. مشکي، طوسي و قهوه اي. اين رنگ ها خيلي خوب اشعه ماوراي بنفش را جذب کرده و در عين حال رنگ هاي ديگر را هم تغيير نمي دهند. مثلاً اگر عينک شما سبز باشد، پشت چراغ قرمز رنگ قرمز را خوب نمي بينيد. بنابراين رنگ سبز به دليل تغييري که در رنگ هاي ديگر ايجاد مي کند خيلي توصيه نمي شود.
رنگ زرد براي استفاده در شب خيلي عينک خوبي است چون کنتراست را زياد مي کند . کساني که در شب احساس مي کنند کمي مات مي بينند، اگر از اين عينک استفاده کنند بهتر خواهند ديد. در برخي ورزش ها هم از اين رنگ عينک استفاده مي شود ولي به طور کلي عينک زرد در طول روز اصلاً عينک مناسبي نيست چون بيشترين نوري که در طول موج مرئي با آن روبه رو هستيم نور زرد است و در اين عينک ها نور زرد بيشتري وارد چشم شده و ممکن است براي چشم مضر باشد. شيشه هاي آينه اي خيلي عينک هاي مناسبي نيستند. رنگ هاي آبي و صورتي در محيط داخلي اشکالي ندارند ولي اگر پوشش مناسبي داشته باشند و اشعه ماوراي بنفش را جذب کنند در محيط خارجي هم قابل استفاده هستند. برخي از عينک هاي آفتابي سفيد و شفاف هستند که همان پوششي که قبلاً صحبتش شد روي شيشه هاي آن کشيده شده است. اين عينک ها کاملاً اشعه ماوراي بنفش را جذب مي کنند.
منبع: نشريه زندگي ايراني شماره 3
/س
{{Fullname}} {{Creationdate}}
{{Body}}