کامپيوترهاي سبز

آلوده شدن منابع زيرزميني، آب هاي جاري، خاک کشاورزي و مواردي از اين قبيل که هر روزه در خبرها مي شنويم حاکي از آن است که هر روزه انبوهي از مواد دور ريختني توليد مي شود که اکثر آنها قابليت بازيافت و بازگشت به طبيعت را ندارند.
واضح است که کره زمين در چند سال آينده گنجايش اين حجم زباله را نخواهد داشت و با ورود اين مواد به چرخه محيط زيست شاهد آلودگي وسيع خاک و آب خواهيم بود. کارشناسان پيش بيني مي کنند که در آينده، ملتي قوي تر است که هم خاک زراعتي مناسب و هم آب سالم داشته باشد.
به علت استفاده روز افزون از وسايل الکترونيکي و به ويژه کامپيوتري توليد اين محصول رشد زيادي داشته و از طرفي هر روزه تعداد زيادي از اين محصولات از چرخه استفاده خارج مي شوند و چون از قابليت بازيافت محدودي برخوردارند محيط زيست را به شدت آلوده کرده اند. به همين منظور نسل تازه اي از کامپيوترها به زودي در ابعاد وسيع وارد بازار مي شود که از ويژگي هاي بارزي برخوردارند، به اين گروه از کامپيوترها، کامپيوترهاي سبز مي گويند. اين کامپيوترها با محيط زيست سازگار مي باشند. و به منابع انرژي کمي نياز دارند.
در يک تعريف کلي مي توان گفت به کامپيوترهايي که در ساخت آنها مواد سمي و زيان بار به کار برده نمي شود و از قابليت بازيافتي بالايي برخوردارند و نيز مصرف انرژي و اتلاف انرژي در آنها بسيار کم است، کامپيوترهاي سبز مي گويند. اين کامپيوترها با برچسب eco به معناي سازگار با محيط زيست به زودي وارد بازار خواهند شد.
قابل ذکر است که عبارت کامپيوترهاي سبز امروزه در دو معناي متفاوت به کار برده مي شود : يکي به معناي کامپيوترهاي سازگار با طبيعت که به انرژي کمي نياز دارند ونيز هنگام بازيافت نه تنها به طبيعت آسيبي نمي رسانند بلکه براي محيط زيست هم مفيد هستند. دومين کاربرد اين عبارت، به معناي لپ تاپ هاي ارزان قيمتي است که به رنگ سبز مي باشد و با هدف استفاده کودکان در کشورهاي فقير توسط شرکت OLPC توليد شده است.
طبق آمار به دست آمده از موسسه پژوهشي مطالعات سلامت، از 20 ميليون کامپيوتري که در سال 1998 از کار افتاده و به زباله تبديل شده اند تنها 11 درصد آن قابليت برگشت پذيري به طبيعت را داشته است.
به طور حتم اين آمار امروزه افزايش چشمگيري داشته و بديهي است که درصد آلودگي محيط زيست از طريق وسايل کامپيوتري بسيار بالا مي باشد. يافتن راه کارهاي موثر به منظور بازيافت مواد در طبيعت يکي از موارد مهم در حفظ و نگهداري از محيط زيست است. طراحان کامپيوتر نيز با توجه به اين اصل در صدد توليد و پياده سازي کامپيوترهايي هستند که با محيط زندگي بشر سازگاري داشته باشد. در اين راستا چندين شرکت در نقاط مختلف دنيا دست به فعاليت هاي گسترده اي زده اند.
به عنوان نمونه مي توان شرکت Paul Maher را نام برد. محل اين شرکت در دوبلين (پايتخت جمهوري ايرلند) مي باشد و در سال 1992 تاسيس شده است. اين شرکت تنها با 17 متخصص کامپيوتر شروع به فعاليت کرد ولي با طراحي و ساخت کامپيوترهاي eco-friendly به معناي کامپيوترهاي غير مضر براي طبيعت با کامپيوترهاي دوستار طبيعت تاثير بسزايي در اين عرصه ايفا کرده است.
نام کامپيوترهاي سبز اين شرکت iameco مي باشد. اين شرکت توانسته قطعات جانبي کامپيوتر اعم از کيبورد، موس، مونيتور، صفحات تخت و بدنه اصلي را با ويژگي هاي منحصر به فردي توليد کند. قطعات جانبي کامپيوترهاي سبز iameco اعم از کيبرد، موس و مونيتور و ... داراي قابي چوبي است که از چوب هاي زائد و غير قابل استفاده از کارخانه هايي که توليدات چوبي دارند، به دست مي آيد.
اين مواد 100 درصد طبيعي مي باشند و هنگام بازگشت به طبيعت به طور کامل وارد چرخه محيط زيست مي شوند. اگر قطعات کامپيوترهاي سبز سوزانده شوند بعد از گذشت 3 سال به خاک طبيعي تبديل مي گردند. قابل ذکر است که اين خاک از مرغوبيت بالايي برخوردار است و براي کشاورزي و رشد گياهان مناسب مي باشد.
ناگفته نماند که بدنه قطعات کامپيوترهاي فعلي بيشتر از پلاستيک مي باشد که خاصيت بازيافتي اندکي دارند و اگر در آنها از چوب استفاده شده باشد از درختاني است که نه تنها زنده بوده اند بلکه براي محيط زيست هم فايده هاي فراواني داشته اند.
از ويژگي هاي ديگر کامپيوترهاي سبز حذف جوش يا لحيم کاري در برد اصلي آنهاست است، زيرا يکي از مواد آلوده کننده طبيعت سرب موجود در لحيم کاري مي باشد که باعث تخريب و از بين رفتن خاک مي شود و به مرور زمان خاک را فقير و در نهايت غير قابل کشتت مي کند. طول عمر اين کامپيوترها 7 الي 10 سال است. در واقع دوره کارآمدي آنها تقريبا 3 برابر کامپيوترهاي فعلي است.
اين کامپيوترها به سادگي ارتقا مي يابند و قطعات آنها به گونه اي طراحي شده است که به راحتي از يکديگر جدا شده و به منظور بهينه کردن سطح کامپيوتر، تنها کافي است که قطعه مورد نظر تعويض گردد و قطعه جديدترين جايگزين آن شود و چون اين قطعات از قابليت بازيافتي بالايي برخوردارند به سهولت به محيط زيست بازگشته و وارد چرخه طبيعي مي شود. اين کامپيوترها در ابعاد کوچک تر از کامپيوترهاي فعلي توليد مي شوند اندازه کامپيوترهاي سبز يک سوم کامپيوترهاي امروزي است.
کامپيوترهاي سبز نياز به انرژي کمي براي راه اندازي دارند. انرژي مصرفي آنها تقريبا معادل 35 وات است و در حالت standby تنها 4 وات خواهد بود. اين در حالي است که انرژي مصرفي کامپيوترهاي فعلي 300 وات مي باشد. بزرگترين مونيتورهاي iameco در ابعاد inch40 توليد مي شوند. سازندگان کامپيوترهاي سبز معتقدند که کامپيوترهاي آنها از لحاظ ظاهري، بسيار زيباست و از جهات مختلف کاربردي بسيار قدرتمند است بگونه اي که بازي هاي سه بعدي نيز با آنها قابل انجام مي باشد.
از جمله شرکت هاي مهم ديگري که در اين راستا گام هاي موثر برداشته، شرکت NEC در ژاپن است. اين شرکت در توليد قطعات مختلف کامپيوتر، گوشي تلفن همراه، تلويزيون و مواردي از اين قبيل بسيار موفق بوده است. از 2002 نيز شرکت NEC شروع به طراحي و پياده سازي کامپيوترهايي نموده که در ساخت آنها مواد سمي جاي خود را به جايگزين هاي مناسبي داده است تا اين کامپيوترها عاري از مواد سمي باشند و به محيط زيست آسيب نرسانند. شرکت NEC معتقد است که نسل امروز متعهد به حفظ طبيعت و محيط زيست است و مي بايست در قبال نسل آينده احساس مسئوليت نمايد.
کامپيوترهاي توليدي اين شرکت با نام PowerMate eco به معناي دوستار طبيعت وارد بازار خواهد شد. قسمت هاي پلاستيکي قطعات اين نوع کامپيوترهاي سبز از NuCycle ساخته مي شود. اين ماده يک نوع پلي کربنات رزين است که قابليت بازيافتي و برگشت پذيري بالايي به طبيعت دارد. به علاوه NuCycle هنگامي که با سيليکون مرکبي ترکيب مي شود گازهاي مخرب و مضر آزاد نمي کند، در نتيجه آثار تخريبي طولاني مدتي که کامپيوترهاي فعلي دارند را نخواهند داشت. در ساخت اجزا مختلف کامپيوترهاي سبز، فلزات سنگيني مانند کادميم(Cd)، جيوه، کروم hexavalent، ترکيبات Cyanic، سلنيم (se) و هر گونه ترکيبات فسفات استفاده نمي شود، زيرا اين مواد و ترکيبات آنها از قابليت تجزيه پذيري بسيار پاييني برخوردارند و محيط زيست را به شدت آلوده مي کنند. شرکت هاي کامپيوتري هدفي بزرگ را دنبال مي کنند و آن اين است که کامپيوترهايي توليد کنند تا هنگام بازگشت به طبيعت، کمترين آثار تخريبي را روي محيط زيست داشته باشند. طراحان کامپيوترهاي سبز معتقدند که نسل تازه اي از کامپيوترها مي بايست جايگزين کامپيوترهاي فعلي گردد که عاري از مواد سمي بوده و قابليت بازيافت بالايي داشته باشند.
بي شک با توليد انبوه کامپيوترهاي سبز نه تنها آلودگي محيط زيست کاهش مي يابد بلکه بعد از وارد شدن به چرخه طبيعت، براي محيط زيست سودمند خواهند بود. واضح است که با اين روش مواد مفيد دوباره به طبيعت باز مي گردند و مواد زائد و غير بازيافتي که آثار تخريبي فراواني بر محيط زيست دارد کم خواهد شد. هر چند زنده کردن دوباره طبيعت و ايجاد محيط زيستي عاري از مواد سمي، آرزويي بس بزرگ و دور است ولي مي بايست همه اقشار مردم با عزمي ملي و پشتيباني گسترده در اين راه کمر همت ببندند.
منبع: ماهنامه دنياي کامپيوتر و ارتباطات؛شماره 79
/س