من و کروموزوم هايم!

بايد اعتراف کنم از ميان تمام کلاس هاي دانشگاهي، درس ژنتيک برايم جالبترين بود و بالاترين نمره را (که 98 از 100 بود) در همين درس گرفتم. ژنتيک علم وراثت است و اينکه چگونه شما يک سري عادات، رفتار و مرض ها را از اجداد خود به ارث مي بريد و سپس آن ها را به فرزندان خود منتقل مي کنيد. فکر کنيد اگر مي توانستيد نقشه ساخت بدن خودتان را ببينيد و متوجه نقايص و نقاط قوت آن مي شديد، چقدر خوب مي شد. اگر مثلاً مي دانستيد ژن سرطان ريه را حمل مي کنيد، شايد مي توانستيد با زندگي در يک محيط سالم و سيگار نکشيدن جلوي اين مرض را بگيريد. به هر حال زمان آرزو کردن و گفتن گذشته است. اکنون شرکت 23and Me که توسط همسر آقاي «سرگئي برين» مؤسس گوگل و با سرمايه گوگل 3/9ميليون دلار) ايجاد شده، مي تواند اين آرزو را برآورده کرده و اطلاعات ژنتيکي شما را از قبيل اينکه اجدادتان به کدام منطقه از دنيا تعلق دارند و چه مرض هايي را ممکن است بگيريد به شما بدهند.
خانم «آناويسيکي» همسر «سرگئي برين» به همراه خانم «ليندا آوي» با تأسيس اين شرکت (بدن انسان 23 جفت کروموزوم دارد) با دريافت چهارصد دلار يک کيت آزمايش برايتان مي فرستند.
شما در لوله آزمايش مقداري از آب دهانتان را ريخته و محلولي را به آن اضافه مي کنيد سپس لوله آزمايش را در جعبه مخصوص گذاشته و پست مي کنيد، بين 2 تا 4 هفته بعد نتايج از طريق Emailبرايتان فرستاده مي شود.
اخيراً يکي از دوستان اين آزمايش را انجام داد و معلوم شد ريشه اروپايي دارد.
اين روزها با پيشرفت علم ژنتيك و آزمايش هاي DNA ديگر چيزي بنام سرباز گمنام وجود ندارد و تمام شهداي جنگي حتي اگر تکه بسيار ريزي از جسدشان باقي مانده باشد نيز قابل شناسايي هستند و با استفاده از همين علم، جنايتکاران زيادي به زندان رفته و بي گناهان زنداني نيز آزاد شده اند.
بالاخره پس از سه هفته از ارسال نمونه آزمايش، يک ايميل از شرکت مربوطه دريافت داشتم که با استفاده از کد رمز، وارد سيستم آن شرکت شده و پرونده خود را خواندم. اطلاعات بسيار مفصل است ولي از قسمت ژن هاي خانواده مادري يا Maternal شروع کردم. نقشه جهان را نشان مي داد و مي گفت که کدام افراد در دنيا شباهت ژنتيکي به خانواده مادري من دارند.
از نظر تقسيم بندي Haplogroup خانواده مادري در گروه H قرار مي گرفت. ترجمه آنچه که نوشته بود اين است:
گروه H از خاور نزديک شروع و در اوج دوران يخي (ICE AGE) به اروپا رفتند و اکنون بيشترين گروه ژنتيکي در اروپا را تشکيل مي دهند. نصف جمعيت کشورهاي اسکانديناوي (فنلاند، نروژ، سوئد و دانمارک) از اين گروه تشکيل شده و در سواحل اقيانوس اطلس نيز وجود دارند. عمر اين گروه بيش از 40 هزار سال است. از افراد مشهوري که داراي اين مشخصه بوده اند «ماري آنتوانت» ملکه فرانسه و ديگري «لوک مقدس» از حواريون عيسي مسيح و «وارن بافت» دومين ثروتمند جهان بعد از «بيل گيتس» هستند.
خانواده پدري در Haplogroup گروه J2 قرار مي گيرد که ترجمه شرح آن بدين شرح است: هاپلو گروهJ2 در اروپاي جنوبي، آناتولي و قفقاز يعني جايي که از آنجا شروع شده بيشتر يافت مي شوند. عمر اين گروه 18 هزار سال بوده و به نظر مي رسد اين گروه در جنوب اروپا، خاور نزديک و شمال آفريقا يافت مي شوند و شامل جمعيت هاي يهودي، اشکنازي، يهودي سفارديک و مردم لبنان مي شود و در ايران نقشه يک حضور زياد را نشان مي دهد. شايد علاقه ما به مسائل لبنان و فلسطين بي مورد نباشد، زيرا داراي ژن هاي مشترک مي باشيم.
به همراه اين اطلاعات پرسشنامه هاي مختلفي وجود دارد که سئوالات پزشکي مختلفي از شما مي کند، از طاسي سر تا سرطان خون و ... و پس از انجام هر آزمايش شما مي توانيد نتايج را با گروه شبيه خودتان مقايسه کنيد. مثلاً در مورد من، سرطان پروستاتي که در گذشته داشته ام، را وارد اطلاعات کردم و جواب اين بود که از افراد هم گروه من فقط 8 درصد سرطان پروستات داشته اند و 92 درصد نداشته اند. پس نتيجه اين است که گرفتن اين سرطان ممکن است به خاطر ژن هاي من نبوده باشد و شايد يک عامل محيطي در اين مسئله تأثير گذار بوده است.
هر چه مردم اين آزمايش ها را بيشتر انجام بدهند و بانک اطلاعات تکميل تر بشود، دقت کل اين جواب ها نيز بالاتر مي رود زيرا در حال حاضر تعداد افرادي که اين آزمايش ها را انجام مي دهند در اروپا و آمريکا بيشتر از خاورميانه است.
چندي است مجله «نشنال جغرافي» (National Geographic) در حال جمع آوري نمونه از افراد مختلف جهان است تا اين بانک اطلاعات را تکميل بنمايد. جالب است بدانيد در حال حاضر اين اطلاعات در مورد افرادي مانند چنگيزخان (گروه C3)، «تامس جفرسون» نويسنده قانون اساسي ايالات متحده (T) وجود دارد و هر روز نام هاي بيشتري به اين گروه ها افزوده مي شود.
مي توان اين را يک پروژه جهاني براي خودشناسي هرچه بيشتر دانست.
منبع: ماهنامه نوآور شماره 66
/ج