راه هاي تقويت انگيزه تحصيل


 

نويسنده:ابراهيم اخوي




 
افزايش انگيزش تحصيلي ، آموختن عادات مطالعه صحيح و مفيد و فراهم آوردن فرصت كسب موفقيت براي خود ، در موفقيت تحصيل بسياراهميت دارد. در اين زمينه از اين راه كارها مي توان بهره برد:
1. وقتي براي خود ، مقرراتي دردرس خواندن يا تفريح كردن در نظر مي گيريد ، در عملي كردن آنها قاطع و منصف باشيد .
2. براي مطالعه ، هدف هاي كوتاه مدت در نظر بگيريد؛ در صورت رسيدن به آن هدف ، به خود پاداش دهيد و در غير اين صورت ، خود را تنبيه كنيد ، به عنوان مثال با خود اينگونه قرار بگذاريد:«اگر فردا برنامه خود را به موقع انجام دادم ، نيم ساعت از اينترنت استفاده مي كنم. اگر سه روز از برنامه ام عقب ماندم ، يك هفته از اينترنت استفاده نخواهم كرد.»
3. بااعضاي خانواده روابط نزديك و صميمي داشته باشيد ، چرا كه هنگام درس خواندن به حمايت و كمك آنها و به آرامش نياز خواهيد داشت . سعي كنيد در كنار آنها ، اوقات خوشي را سپري كنيد.
4. بسيار دقيق و منطقي (به دور از نظر و سخن ديگران) به علايق ، استعدادها ، توانايي ها و اهداف خود فكر كنيد ؛ تا جايي كه براي خودتان ، قانع كننده و روشن باشد.
5. وقتي موفقيتي به دست مي آوريد ، هر چند كوچك، آنرا نتيجه تلاش خود بدانيد ، نه شانس و اتفاق و... .
6. براي رسيدن به يك هدف (مثل قبولي در كنكور) بايد انگيزه اي قوي و انرژي لازم را داشته باشيد ؛ انگيزه وقتي قوي خواهد بود كه دروني و خودجوش باشد ، نه تحت تأثير عوامل بيروني وبا زور! يعني در مثال قبولي در كنكور ، بايد به ادامه تحصيل وداشتن زمينه شغلي مناسب معتقد باشيد ، به مطالعه و افزايش سطح سواد وموقعيت اجتماعي و... احساس نياز كنيد ، از خواندن مطالب مورد علاقه خود لذت ببريد و از عملكردتان رضايت داشته باشيد ؛نه اينكه به خاطرحرف همسايه و فاميل يا خواسته پدر و مادر درس بخوانيد . اين دلايل شايد براي ايجاد انگيزه خوب باشند ، ولي براي پايدار نگه داشتن آن ، به دلايل و عوامل دروني نيازمند است . كساني كه پيوسته مي گويند :«اين همه ليسانس بيكار ، پس درس خواندن براي چيست » هيچ اعتقادي به نفس ادامه تحصيل ندارندو تنها هدفشان از درس خواندن ، رسيدن به شغل دلخواه است كه با ديدن چند تجربه اتفاقي ، به سرعت زير سؤال مي رود. پس نمي توان از اين شخص ، انتظار انگيزه بالا براي درس خواندن و قبولي در كنكور داشت ، مگر اينكه نگرش خودرا به مسائل ، تغيير دهد.

راه كارهايي براي افزايش يادگيري
 

1. با برنامه درس بخوانيد . اگر برنامه ريزي زمان بندي شده نداشته باشيد ، هر قدر هم كه درس بخوانيد و حتي نمره بالا بگيريد ، هيچ گاه جايگاه خود را نمي شناسيد و متوجه نمي شويد و در چه اوقاتي ، چه درسي را بهتر مي فهميد ، يا چه زمان هايي را بي دليل از دست داده ايد ؛ تشخيص نمي دهيد كه براي فلان درس چقدر بايد وقت بگذاريد ودرس ديگر را به چه روشي بايد بخوانيد . پس يك برنامه ريزي زمان بندي شده ، هر قدرهم كه ساده باشد ، نكته هاي زيادي را براي شما مشخص مي كند.
2. سعي كنيد مكاني كه در آن درس مي خوانيد ، ساده و آرام (نه سكوت محض)، ودر صورت امكان در منزل خودتان باشد . در غير اين صورت ، مي توانيد از كتابخانه نزديك محل سكونتتان استفاده كنيد.
3. هميشه تكاليف مدرسه و درس خواندن را در اولويت قرار دهيد و بعد از انجام آنها ، به فعاليت هاي ديگر (تماشاي تلويزيون ، استفاده از كامپيوتر ، تفريح ، مهماني و...) بپردازيد .
4. براي تفريحات خود هم برنامه زمان بندي شده داشته باشيد . حتماً برايتان پيش آمده كه در طول روز هشت ساعت خوابيده ايد و مثلاً چهار ساعت درس خوانده ايد ، ولي هر چقدر فكر مي كنيد ، نمي دانيد دوازده ساعت بقيه را چه كار كرده ايد؟! اين همان وقت تلف شده است . شما نمي دانيد در اين زمان طولاني ، چه كار خاصي انجام داده ايد ، ولي به نظرتان مي آيد كه با اينكه هيچ تفريحي نداشتيد ، باز هم نتوانستيد درس بخوانيد و ساعات مطالعه تان بسيار كم بوده است ، در عين حال خسته ايد و نتيجه دلخواه را هم نمي گيريد . چرا؟ دليلش آن است كه براي آن دوازده ساعت ، برنامه اي نداشتيد و اين فرصت ، خيلي راحت به هدر رفته است؛ بدون اينكه احساس كنيد كار مفيدي انجام داده ايد . اگر براي اين دوازده ساعت برنامه مي ريختيد (براي مثال ، از ده تا يازده شب ، استفاده از اينترنت ، يك تا سه بعدازظهر ، ديدن فيلم سينمايي ؛ پنج و نيم تا شش عصر ، حرف زدن با تلفن؛ هشت و نيم تا نه شب ، كمك به مادر در شستن ظروف شام و...) شب احساس رضايت خاطر داشتيد ، نه احساس بطالت.

نكاتي درباره مشكلات تحصيل
 

1. درباره مشكل خود مثلاً دوست نداشتن درسي خاص ، احساس ضعف در يادگيري درسي خاص ، اضطراب امتحان ، خوب درس نخواندن و ... خوب فكر كنيد و با معلم ، مشاور و والدين ، مشكل رادر ميان بگذاريد تا بتوانيد ضعف هايتان را شناسايي كنيد و پيش ازاينكه مزمن و كهنه شوند ، راه حلي برايشان بيابيد.
2. هم زمان با رفع ضعف ها ، برقوت ها و توانايي هاي خود نيز تأكيد و براي تقويت آنها هم برنامه ريزي كنيد .شناسايي ضعف ها نبايد سبب شود كه شما تمام توانايي هايتان را زير سؤال ببريد.
3. به تناسب پيشرفت ها ، پاداش هايي براي خود در نظر بگيريد . هر چند وقت يك بار به عنوان پاداش ،به كارهايي بپردازيد كه برايتان لذت بخش است . مثلاً به خودتان قول بدهيد كه اگر يك هفته كامل ، برنامه تان را به موقع انجام دهيد و از آن عقب نيفتيد ،جمعه آن هفته رابه كوه برويد.
4. عوامل مختل كننده يادگيري را برطرف يا محدود كنيد.زياده روي در تماشاي فيلم و تلويزيون و انجام بازي هاي كامپيوتري يا استفاده بيش از حد از اينترنت ، بيرون رفتن از خانه به منظورهاي مختلف و گفت و گوهاي تلفني طولاني و خواب بيش از اندازه ، از اين عوامل به شمار مي روند.
5. ساعات مسالعه خودرا كم كم (حتي روزي ده دقيقه ) ولي پيوسته افزايش دهيد . مثلاً يك روز هفت ساعت مفيد درس نخوانيد و سه روز بعد ،روزي دو ساعت ؛ مگر اينكه اتفاق خاصي افتاده باشد ؛ زيرا پنجاه درصد كارآيي مدت مطالعه ، به عادت مطالعاتي شما بستگي دارد.
6. هدف هايي را انتخاب كنيد كه نيازمند تلاش ، ولي دست يافتني هستند. هدف هاي بسيار سطح بالا كه امكان دسترسي به آنها بسيار مشكل يا ناممكن است ، در نظر نگيريد .
7. مراقب آثار مخرب «رقابت بيش از حد» باشيد . به جاي مقايسه خود با ديگران ، وضعيت خود را با وضعيت ديروزتان مقايسه كنيد.
8. براي خود علايق و فرصت هاي يادگيري جديد به وجود آوريد؛ زيرا لذت يادگيري هاي قبلي ،‌تشويقي براي يادگيري هاي آتي است.
منبع:نشريه گلبرگ ،شماره 123.