نوزاد، عاشق زل زدن به چشم مادر


 

نويسنده: دکتر محمداسماعيل مطلق




 
ساعت اول پس از تولد كه نوزاد در اوج هوشياري و چشم‌هايش كاملا باز است، فرصت بي‌بديلي براي برقراري ارتباط عاطفي بين والدين و فرزند به‌شمار مي‌رود.
41 درصد مادران در دوران بارداري نسبت به فرزند متولدنشده خويش عشق مي‌ورزند ولي 24درصد آنها موقع تولد عاشقش مي‌شوند. تحقيقات گسترده حاكي از نقش خارق‌العاده عواملي همچون نگاه نوزاد و والدين، برقراري تماس پوستي مادر و نوزاد و تغذيه زودهنگام با شير مادر در تحكيم روابط عاطفي والدين و به خصوص مادر و نوزاد است. مادر علاقه خاصي به چشم‌هاي فرزند خود دارد و در صورتي كه در ساعت اول عمر نوزاد با وي تنها باشد، 85 درصد آنچه به زبان مي‌آورد، راجع به چشم‌هاي نوزاد است. نوزاد هم اگر در ساعت اول زندگي روي سينه مادر قرار گيرد به چهره مادر و به خصوص به چشمان وي علاقه زيادي نشان مي‌دهد. فقط ظرف چند ساعت اوليه پس از تولد، نوزاد مي‌تواند صداي مادر را تشخيص دهد و از چهره او خاطره داشته باشد.
مطالعات در مورد نوزادان نارس و نوزادان ترم نشان داده است كه تماس زودهنگام مادر و فرزند موجب تفاوت محسوس رفتاري آنها مي‌شود و علاوه بر اين طول مدت تغذيه و توفيق در امر تغذيه را هم افزايش مي‌دهد. همچنين كودكان رشد بيشتري خواهند داشت و شيوع عفونت در بين آنها به مراتب كمتر مي‌شود. در كشورهاي صنعتي، اغلب بلافاصله پس از تولد، نوزاد را نزديك يا روي پستان مادر قرار مي‌دهند. بعضي از نوزادان شروع به مكيدن مي‌كنند ولي اكثر آنها فقط به نوك پستان ليس مي‌زنند يا به مادر خيره مي‌شوند. به نظر مي‌رسد اغلب نوزادان بيشتر علاقه‌مند به نگريستن به چهره مادر و به‌خصوص چشمان او هستند. اگر نوزادان به حال خود روي سينه مادر رها شوند، اكثرا 30 تا 40 دقيقه پس از تولد با جست‌وجو و يافتن پستان، مكيدن پستان را شروع مي‌كنند.
از هيجان‌انگيزترين مشاهدات عصر حاضر، كشف توان نوزاد در يافتن پستان مادر و تصميم‌گيري براي زمان شروع اولين تغذيه است. براي انجام اين مطالعه بايد از شستن دست‌هاي نوزاد و پستان مادر اجتناب كرد تا بوي مايع آمنيوتيك از دست نوزاد زدوده نشود. ظاهرا به دليل وجود ماده خاصي كه هم در ترشحات غدد اطراف نوك پستان و هم در مايع آمنيوتيك وجود دارد، نوزاد با ارتباط دادن بين مزه و بوي دست خود و نوك پستان مادر براي يافتن نوك پستان به آن سو حركت مي‌کند و آن را مي‌يابد. وقتي نوزاد پس از تولد روي شكم مادر قرار مي‌گيرد، مي‌تواند با استفاده از پاهايش خود را به طرف جلو بكشد يا در حركت افقي به طرف نوك پستان برود و در نهايت بدون كمك، خود را به پستان مادر برساند و دهان را روي هاله اطراف نوک پستان گذاشته و به درستي پستان را به دهان ‌گيرد و بمكد و از نزديك به تماشاي چهره مادر بپردازد. وقتي نوزاد پستان مادر را مي‌مكد، اكسي‌توسين در خون مادر ترشح مي‌شود كه انقباض رحم، خروج جفت و كاهش خون‌ريزي را به دنبال دارد. پرولاكتين و اكسي‌توسين در مغز مادر ترشح مي‌شوند. اكسي‌توسين يا هورمون عشق موجب خواب‌آلودگي خفيف، حالت خوشي، بالا رفتن آستانه درد و افزايش احساس عشق نسبت به فرزند و ارتقاي روابط مادر و فرزند مي‌شود و همه اين‌ها نعمت‌هايي است كه مادران و نوزادان با سزارين از دست مي‌دهند.
منبع:www.salamat.com