ويژگي های ديابت پنهان

نزديك به 3 ميليون نفر در كشور ما مبتلا به ديابت هستند و 30 درصد از اين افراد از ديابت خود بي‌اطلاع‌اند. اين در حالي است كه به همين ميزان، يعني حدود 3 تا 4 ميليون نفر هم ديابت پنهان دارند و بايد در آينده منتظر ديابت باشند. حتما مي‌پرسيد كه ديابت پنهان چيست و در چه افرادي به وجود مي‌آيد؟ اين، پرسشي است که از دكتر محسن‌ خوش‌نيت، فوق‌تخصص بيماري‌هاي غدد و عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشکي تهران، پرسيده‌ايم.

آقاي دکتر! ديابت پنهان چيست و چگونه بايد بفهميم به آن مبتلاييم يا نه؟
 

به طور كلي، افرادي كه در معرض ابتلا به ديابت هستند ديابت نهفته يا پنهان دارند. در واقع اين افراد اختلال تحمل گلوكز دارند و نمي‌توان آنها را بيمار ديابتي ناميد؛ بلكه اين افراد در معرض ابتلا به ديابت در سال‌هاي آينده هستند. ديابت پنهان 2 ويژگي دارد؛ اول آنكه اگر قند خون ناشتاي كسي بين 100 تا 125 بود، ديابت پنهان دارد و 25 درصد احتمال دارد طي 3 تا 5 سال آينده به ديابت آشكار مبتلا شود. دومين مشخصه‌اش، اين است كه از طريق تست تحمل گلوكز مي‌توان فهميد كه وضعيت ديابت فرد به چه صورت است. در اين تست فرد 75 گرم گلوكز مي‌خورد و بعد از 2 ساعت قندخونش چك مي‌شود. اگر قندخونش بالاتر يا مساوي 200 بود، اين شخص ديابت پنهان يا به نوعي اختلال تحمل گلوكز دارد و طي 3 تا 5 سال آينده 25 درصد ممكن است به ديابت مبتلا شود.

چه كساني در معرض ابتلا به ديابت هستند؟
 

يكي از عوامل خطر ابتلا به ديابت، افزايش سن است. آمارها نشان مي‌دهد، 20 درصد افراد بالاي 65 سال به ديابت مبتلا مي‌شوند. علاوه بر آن، زمينه خانوادگي و ارثي ابتلا به ديابت، چاقي، بي‌تحركي، سابقه فشارخون و چربي خون بالا مي‌تواند زمينه را براي بروز ديابت فراهم كند. همچنين علاوه بر موارد ذكر شده، خانم‌هايي كه تخمدان پلي‌كيستيك يا سابقه ديابت بارداري دارند، در معرض ابتلا به ديابت هستند. بنابراين بايد به صورت سالانه قندخونشان چك شود اما اگر فردي چنين علايم خطرسازي را نداشت، در سنين بالاي 45 سال، هر 3 سال يك بار بايد قندخونش را چك كند.

هميشه از چاقي به عنوان يكي از مهم‌ترين عوامل خطرساز ابتلا به ديابت ياد مي‌شود. آيا اين امكان وجود دارد كه كسي چاق نباشد اما ديابت پنهان داشته باشد؟
 

بله. افرادي كه زمينه ژنتيك ابتلا به ديابت يا ساير عوامل خطر ابتلا به ديابت را دارند، ممكن است ديابت پنهان داشته باشند.

افرادي كه ديابت پنهان دارند چه اقداماتي را براي پيشگيري از ابتلا به ديابت آشکار بايد انجام دهند؟
 

اين افراد هم در معرض ابتلا به ديابت آشكار هستند و هم ريسك بيماري‌هاي قلبي عروقي در آنها بيشتر است. بنابراين مهم‌ترين نكته‌اي كه بايد به آن توجه داشته باشند، اصلاح شيوه زندگي است. اول آنكه وزنشان را حداقل 5 تا 10 درصد كاهش دهند، دوم آنكه در هفته 150 دقيقه ورزش كنند. اين ورزش مي‌تواند يك پياده‌روي سريع باشد. تحقيقات نشان مي‌دهد در كساني كه اين 2 كار را انجام داده‌اند، احتمال بروز ديابت در آنها 60 درصد كم شده است. علاوه بر آن، اگر چربي خون بالا دارند بايد حتما درمان كنند چون ريسك بيماري قلبي را زياد مي‌كند. اگر فشار خون بالا دارند، بايد فشارخونشان پايين بيايد و اگر سيگاري هستند بايد سيگار را ترك كنند.

رژيم غذايي اين افراد بايد مانند رژيم غذايي افراد ديابتي باشد؟
 

نه! نيازي نيست اين افراد رژيم ديابتي داشته باشند اما نكته مهم، داشتن يك رژيم غذايي سالم است؛ به گونه‌اي كه ميوه و سبزي‌هاي تازه زياد مصرف شود. اين افراد بايد روغن‌هاي مفيد با اسيدهاي چرب غيراشباع مانند روغن زيتون و كانولا مصرف‌ كنند و از مصرف چربي‌هاي اشباع مانند روغن نباتي و كره بپرهيزند. علاوه بر اين، ماهي را به دليل داشتن امگا 3 در برنامه غذايي خود بگنجانند. فست‌فودها، مواد سرخ‌كرده، شكلات و نوشابه را از برنامه غذايي خود حذف و سعي كنند غذا را بيشتر در منزل تهيه كنند تا از ميزان روغن و ساير مواد آن مطلع باشند.

با توجه به افزايش آمار چاقي در نوجوانان کشورمان که طبيعتا احتمال ابتلا به ديابت نوع دو را زياد مي‌کند، والدين چه اقداماتي را مي‌توانند براي پيشگيري از ابتلاي فرزندانشان به اين بيماري انجام دهند؟
 

اولين قدم اين است كه والدين شيوه زندگي سالمي داشته باشند؛ چون آنها الگوي بچه‌ها هستند و فرزندان‌شان به آنها نگاه مي‌كنند. دوم آنكه، والدين بايد در نظر داشته باشند مصرف افراطي مواد قندي براي رشد بچه‌ها مناسب نيست. مواد غذاي‌اي كه به رشد كودك كمك مي‌‌كنند، ميوه، لبنيات و مواد پروتئيني هستند. بنابراين اين تصور غلط كه پرخوري نوجوانان در سنين رشد طبيعي است بايد اصلاح شود و به جاي مصرف تنقلات در سنين نوجواني والدين بايد مواد مورد نياز بدن را به بچه‌ها بدهند. همچنين والدين بايد فرزندان‌شان را به تحرك بيشتر تشويق كنند، به جاي آنكه مدام جلوي كامپيوتر يا تلويزيون باشند.

پي نوشت :
 

*فوق‌تخصص بيماري‌هاي غدد

منبع:www.salamat.com
/ع