دانستني‌هاي مصرف دارو در دوران شيردهي


 

نويسنده:دکتر محمداسماعيل مطلق





 
اکثر مادران در مورد مصرف دارو حين شيردهي مضطرب و نگران هستند و ممکن است اطلاعات و نظر‌هاي متفاوتي را از منابع مختلف از جمله پزشکان، داروسازان، ماماها، همسر، دوستان و همسايه‌ها يا وسايل ارتباط‌جمعي در مورد مصرف يا عدم مصرف داروها دريافت کنند و چه بسا در مواردي بدون آنکه خود مايل به قطع شيردهي باشند در اثر توصيه‌هاي نادرست اطرافيان، به اين عمل اقدام کنند.

عوامل اثرگذار بر ايمني مصرف دارو در دوران شيردهي
 

هر دارويي که مادر شيرده مصرف مي‌کند جزيي از آن (حدود يک درصد) وارد شير مي‌شود. مقدار دارويي که از طريق شيرمادر به شيرخوار مي‌رسد، بسيار کمتر از آن مقداري است که از طريق جفت به جنين مي‌رسد. به طور کلي سه دسته عوامل مهم مربوط به مادر، شيرخوار و دارو در زمينه اثر دارو بر شيرخوار دخالت دارند.
عوامل مربوط به مادر
• متابوليسم کليه و کبد
• دوز دارو و مدت‌ درمان
• راه مصرف
متابوليسم، غلظت دارو را در سرم مادر کاهش مي‌دهد و برعکس عواملي نظير بارداري که دفع يا متابوليسم دارو را در مادر کاهش مي‌دهد، موجب افزايش مقدار دارو در سرم مي‌شود. دوز و مدت مصرف دارو هم موثر است. استفاده از داروهايي که حتي ممنوعيت مصرف دارند ممکن است با دوز کم و مدت کوتاه مصرف مانند مواد راديواکتيو، فقط با قطع کوتاه‌مدت تغذيه با شيرمادر همراه باشد. جذب و دسترسي از راه دهان نيز نقش بسيار مهمي دارد. به‌عنوان مثال داروهايي که از طريق خوراکي قابل جذب نيستند و بايد حتما به مادر تزريق شوند مانند انسولين، آنتي‌بيوتيک‌هاي آمينوگليکوزيدي و سولفات منيزيم گرچه ممکن است در شيرمادر ترشح شوند اما چون در دستگاه گوارش شيرخوار جذب نمي‌شوند بنابراين اثر کمتري بر شيرخوار مي‌گذارند.

عوامل مربوط به شيرخوار
 

• سن شيرخوار: هر چه سن به دوران نوزادي نزديک‌تر باشد، تاثير داروي دريافت شده بيشتر است.
• جذب دارو: داروهايي که با تغييرات جزيي جذب مي‌شوند تاثير بيشتري بر نوزاد و شيرخوار دارند.
• متابوليسم کبد و کليه: نارسي يا اختلال‌هاي اين اعضا سبب تجمع بيشتر دارو در شيرخوار مي‌شود.
• حجم مصرفي شيرمادر: هر چه مقدار شير مصرف شده بيشتر باشد، داروي بيشتري هم به شيرخوار مي‌رسد.
• بي‌ضرري دارو براي شيرخوار: داروهايي که در دوران نوزادي و شيرخواري مجوز مصرف داشته باشند، مادر شيرده هم مي‌تواند مصرف کند.
منبع: www.salamat.com