مقايسه3 روش تصفيه آب

 

توصيه‌هاي دکتر انوشيروان محسني بندپي و دکتر احمدرضا يزدان‌بخش به متقاضيان خريد دستگاه تصفيه آب
 

برخي آمارهاي غيررسمي حاکي از آن است که ميزان فروش اين دستگاه‌ها در اين مدت، افزايش چشمگيري پيدا کرده. ولي آيا همه اين دستگاه‌ها هم‌ارزند؟ آيا شيوه‌هاي به کار گرفته‌شده در تمام آنها يکسان است؟ آيا کارايي تمام آنها مشابه است؟
اگرچه مردم، تمام اين دستگاه‌ها را با نام کلي «دستگاه تصفيه آب» مي‌شناسند ولي مکانيسم اثر آنها با همديگر متفاوت است. در «صنايع غذايي» اين هفته، نظر چند تن از کارشناسان و صاحب‌نظران را در اين زمينه جويا شده‌ايم.

قديمي‌ترين روش تصفيه آب
 

تصفيه آب و تبديل آب غيرقابل‌مصرف به آب شرب از گذشته‌هاي دور يکي از دغدغه‌هاي اصلي انسان بوده است؛ دغدغه‌اي که به تدريج موجب پديدآمدن روش‌هايي براي تصفيه آب و جدا کردن ناخالصي‌هاي آن شد. يکي از اين روش‌ها که قديمي‌ترين روش در اين رابطه است، استفاده از تبخير و تقطير مجدد آب است. اين روش که در واقع، يکي از مطلوب‌ترين و مطمئن‌ترين روش‌هاي خالص‌سازي آب به حساب مي‌آيد، مي‌تواند تمام املاح موجود در آب، اعم از املاح محلول يا غيرمحلول، را از آن جدا کند.
دکتر انوشيروان محسني‌بندپي، عضو کميسيون بهداشت مجلس، در اين مورد مي‌گويد: «تبخير و تقطير آب يکي از روش‌هاي موثر و در عين حال، پرهزينه براي تصفيه آب است. با اين روش، تمام ناخالصي‌‌هاي آب از آن جدا مي‌شود.» او مي‌افزايد: «اگرچه با تصفيه آب به اين روش مي‌توان آب خالص به دست آورد ولي اين روش به جز در موارد معدود آزمايشگاهي، کاربرد ديگري ندارد. زيرا در آب علاوه بر املاح و ناخالصي‌هاي مضر، ترکيبات بي‌خطري وجود دارد که براي سلامت انسان زيان ندارند و نيازي به جداسازي آنها از آب نيست.»

روش تعويض يوني
 

يکي ديگر از روش‌هاي موجود براي تصفيه آب، استفاده از شيوه تعويض يوني است. اين روش، راه بسيار کارآمدي براي حذف املاح و ناخالصي‌هاي موجود در آب است. در اين روش از رزين‌هاي تعويض يوني استفاده مي‌شود. اين رزين‌ها، حاوي هيدروژن فعال هستند که مي‌توانند نمک‌هاي محلول در آب را با تعويض يون‌هاي مربوطه به اسيد تبديل کنند. در اين روش، رزين‌ها در داخل ستون‌هاي مخصوصي از جنس استيل‌ روي لايه‌هاي سيليس مشبک ريخته مي‌شوند و آب خام (تصفيه نشده) با ورود به اين ستون‌ها از سمت بالا، نمک‌هاي محلول در خود را از دست مي‌دهند و به صورت تصفيه‌شده از قسمت پايين ستون خارج مي‌شوند.
دکتر احمدرضا يزدان‌بخش، عضو هيات علمي دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکي شهيد بهشتي، در اين رابطه مي‌گويد: «روش‌هاي مختلفي براي تصفيه آب در دستگاه‌هاي تصفيه آب خانگي وجود دارد. يکي از روش‌هايي که در اين دستگاه‌ها مورد استفاده قرار مي‌گيرد، روش تعويض يوني است که بازده نسبتا بالايي دارد اما اين روش مستلزم تامين هزينه‌هاي مربوط به تعويض رزين‌هاست. اگرچه در حال حاضر تکنولوژي‌ تعويض يون براي تصفيه آب در کشور ما وجود دارد ولي اين رزين‌ها قيمت نسبتا بالايي دارند و استفاده از اين روش‌ براي تامين آب شرب، راه معقولي و به صرفه‌‌اي به نظر نمي‌رسد.» دکتر انوشيروان محسني‌بندپي نيز در اين خصوص مي‌گويد: «استفاده از اين روش‌‌ها زماني مطلوب است که رزين‌ها سالم باشند. در استفاده از روش تعويض يون، اين رزين‌ها بايد به طور منظم تعويض شوند و اين کار از لحاظ هزينه مقرون به صرفه نخواهد بود. شايد بتوان از روش تعويض يون در مقياس‌هاي بزرگ‌تري استفاده کرد ولي استفاده از آن در دستگاه‌هاي خانگي معقول به نظر نمي‌رسد.»

روش اسمز معكوس
 

روش ديگري که در مورد دستگاه‌هاي تصفيه آب از آن استفاده مي‌شود، روش اسمز معکوس است. در اين روش نيز که در فضاي نفوذپذيري غشاهاي نيمه‌ تراوا طراحي شده است، آب خام با عبور از غشاهاي با قدرت نفوذپذيري خاص، املاح و نمک‌هاي محلول خود را از دست مي‌دهد و به آب شيرين قابل شرب تبديل مي‌شود. در اين روش، آب با فشار معين از يک قسمت غشا وارد مي‌شود و با از دست دادن املاح از سوي ديگر، غشاهاي نيمه‌تراوا خارج مي‌شود. اگرچه اين روش در مقايسه با روش تعويض يوني با صرفه اقتصادي بيشتري همراه است اما باز هم هزينه‌‌هاي مربوط به آن بالاست.
دکتر يزدان‌بخش در اين خصوص مي‌گويد: «اگر قرار باشد املاح و ناخالصي‌هاي مربوط به آب شرب حذف شود، بايد نگاه به سمت روش‌هايي باصرفه اقتصادي بيشتر باشد. کشورهايي که در اين زمينه فعاليت مي‌کنند، با اتکا بر همين اصل از روش‌هايي مثل تصفيه‌هاي بيولوژيکي، دنيتريفيکاسيون و ديگر روش‌ها بهره مي‌گيرند. متاسفانه در کشور ما دستگاه‌هاي تصفيه آب خانگي، هزينه‌هاي بالايي را براي صاحبان آن به همراه دارد و اگر رقم‌هاي پرداختي در اين مورد را در کنار يکديگر قرار دهيم، خواهيم ديد که حتي توزيع آب تصفيه‌شده و بسته‌‌بندي بين مردم، هزينه کمتري نسبت به بکارگيري روش‌هاي تصفيه خانگي به همراه خواهد داشت.»

 

منبع:www.salamat.com
ae