مس؛ ريزمغذي فراموش شده


 





 
مس يکي از ريزمغذي‌هاي ضروري است که نه تنها براي سلامت انسان،بلکه گياهان وحيوانات نقش مهمي‌ دارد. انسان براي حفظ سلامت قلب و کبد، استحکام استخوان و تکامل مغزي خود به مس نياز دارد. گزارش‌هاي سازمان‌هاي بين‌المللي مي‌گويند که حداقل 20 درصد مردم جهان دچار کمبود مس هستند. مس در ساختمان گلبول‌هاي قرمز خون نيز به کار رفته است و براي خون‌سازي لازم است. جذب و استفاده بدن از آهن و ساخته شدن بسياري از آنزيم‌ها در بدن به مس نياز دارد.
اين آنزيم‌ها به نوبه خود در توليد انرژي سلولي وتنطيم انتقال امواج عصبي، تشکيل لخته خون و انتقال اکسيژن نقش دارند. مس سيستم ايمني بدن را براي مبارزه با عفونت‌ها و همچنين ترميم بافت‌هاي آسيب ديده بدن تحريک مي‌کند. مس در مهارکردن راديکال‌هاي آزاد اکسيژن که قادرند صدمات جدي به سلول‌ها بزنند، کمک مي‌کند، بنابراين داراي خاصيت آنتي اکسيداني است. مس نيز مانند ساير ريزمغذي‌ها در بدن ساخته نمي‌شود و بايد از طريق رژيم غذايي تامين شود.
بهترين منابع غذايي مس شامل غذاهاي دريايي، جگر، غلات کامل، مغزها، حبوبات، سيب زميني، نخود، گوشت قرمز، قارچ، نارگيل، پاپايا و سيب است. چاي، برنج و مرغ هم مقدار کمي ‌مس دارند اما چون در مقادير زياد مصرف مي‌شوند، مقدار قابل توجهي مس به بدن مي‌رسانند. ميزان مس موجود در محصولات غذايي بستگي به ميزان مس خاک دارد و بنابراين در مناطق مختلف ميزان مس مواد غذايي متفاوت است. افرادي که از سوءجذب مزمن رنج مي‌برند، حتي اگر غذاهاي حاوي مس زياد مصرف کنند قادر به جذب مقدارکافي مس نيستند. اين افراد بايد زير نظر پزشک از مکمل استفاده کنند. غذاهاي حاوي فيبر نيز جذب مس را کاهش مي‌دهند. مصرف زياد ويتامين C، روي و آهن نيز مي‌تواند جذب مس را کاهش داده وموجب کمبود مس بشوند.
در صورتي که بدن با کمبود مس مواجه شود، ابتدا از ذخاير کبدي خود استفاده مي‌کند و پس از اتمام ذخاير بدن، کمبود مس ايجاد مي‌شود که در صورت ادامه مي‌تواند حتي به مرگ منجر بشود.
به تازگي توجه سازمان جهاني بهداشت به مس معطوف شده است چون شواهد کمبود حاشيه‌اي مس گزارش شده است. حتي کمبود حاشيه‌اي مس سلامت انسان را به‌خطر مي‌اندازد و با عوارضي مانند کاهش مقاومت نسبت به عفونت، مشکلات باروري، ضعف عمومي‌وخستگي واختلال عملکرد مغزي همراه است. مقدارمورد نياز روزانه مس از 5/1 تا 3 ميلي‌گرم اعلام شده است. زنان باردار وشيرده به مقدار بيشتري مس نياز دارند. مس در دوران جنيني براي رشد وتکامل جنين لازم است. شيرخواران در سال اول زندگي مس مورد نياز وساير ريزمغذي‌ها را از شير مادر به‌دست مي‌آورند. مقدار مس در شيرگاو کمتر است وقابليت جذب کمتري نيز دارد.
منبع:http://www.salamat.com