ثروت هاي دروني زمين در عصر ظهور

يکي از بحث هاي که در زمان ظهور امام زمان (عج)مطرح مي شود، نحوه برخورد امام با انفال است. «انفال»در اصطلاح فقهاي اماميه، عبارت از اموالي است که به پيامبر و پس از او به جانشينان وي اختصاص دارد. آنان اموال را به هر نحو که مصلحت بدانند، مصرف مي کنند. اين يک نوع فضيلت و امتيازي است که خداوند به رسول و جانشينان رسولش عطا کرده است.
شيعه اماميه تمامي ثروت هاي عمومي را خاص امام عصر (عج)مي داند و مصاديق آن ها را به شکل زير احصا کرده است. در نظر شيعه اماميه، مصاديق انفال عبارت است از فيء(زمين هايي که بدون جنگ فتح مي شوند)، زمين هاي موات، آبادي هايي که صاحب ندارد، قله ها، وسط دره ها و جنگل ها، صفايا(اموال منقولي که به پادشاه کفار اختصاص داشته و بر اثر غلبه مسلمانان به تصرف ايشان در آمده است . هم چون اسلحه ، لباس هاي گران بها و مَرکب هاي ممتازي که ويژه وي بوده است. و نيز اشيايي را که امام از ميان غنايم براي خود بر مي گزيند)و قطايع(اموال غير منقول، مانند ساختمان، مزارع و املاک اختصاصي پادشاه کفار)، غنيمتي که مجاهدان بدون اذن امام به دست آورند، ارث کسي که وارث ندارد، معادن، درياها و بيابان هاي لم يزرع و خمس که از ثروت هايي است که به امام تعلق دارد و جز انفال قرار مي گيرد.
در اين فرصت کوتاه قصد بررسي نحوه رفتار امام با تمامي مصاديق انفال را نداريم، چرا که بحث مفصلي است و دانش خاصي مي طلبد که از توان نويسنده بيرون است. آن چه در اين مجال مختصر مورد بررسي قرار مي گيرد، چگونگي بهره برداري امام از يکي از مصاديق انفال، يعني ثروت هاي دروني زمين است.

از ديرباز بشر از معادن و ثروت هاي دروني زمين بهره برداري کرده است. از عصر آهن گرفته تا دوران کنوني ما که اوج استفاده و بهره برداري از اين معادن است. ائمه شيعه نيز به اين منابع دروني زمين توجه داشته اند و حتي درباره بهره برداري امام زمان (عج)از اين ثروت ها نيز احاديثي از ايشان روايت شده است. حضرت علي(ع)درباره شناخت گسترده انسان از طبيعت و بهره برداري از آن مي فرمايد:«...و تخرج له الارض افاليذ کبدها و تلقي اليه سلما مقاليدها ...، و براي او (حضرت قائم )آن چه در اعماق زمين است، خارج مي شود و همه امکانات خود را براي او (به واسطه تحقيقات علمي و شناخت طبيعت )ظاهر مي سازد .»
از اين فرمايش امام علي (ع)بر مي آيد که نه تنها قائم آل محمد از ثروت هاي دروني زمين استفاده مي کند، بلکه استفاده کامل و بهينه از اين ثروت ها، مانند نفت، گاز و معادن در زمان ايشان به وقوع مي پيوندد. مي دانيم هر معدني، عمري دارد و با پايان ذخيره و موجودي، اين عمر تمام مي شود. به عنوان مثال، گزارش هاي زيادي از پايان نفت در سي سال آينده وجود دارد يا معادن اورانيوم، تنها در بخش هاي خاصي از زمين وجود دارد ، اما عرضه شدن ثروت هاي زمين در زمان قائم، به چه صورت است؟ اين جاست که جواب دادن اندکي مشکل است. مي توان گفت امام زمان (عج)با علم خاصي که از خداوند نزد ايشان است، معادن را به نحو بهتري مورد کاوش و بهره برداري قرار مي دهد. به عنوان مثال، در چاه هاي خشکيده نفت ، در ساليان نخست کشف اين طلاي سياه با فن آوري جديدي که حضرت حجت به ارمغان مي آورد يا در زمان حکومت ايشان کشف مي شود، دوباره ذخاير جديد مي شود.
در عين حال مي توان به گونه ديگري هم جواب داد و گفت:با عنايت خداوند متعال به ولي معصوم و مردم عصر ايشان، زمين ذخاير خود را تجديد مي کند و دوباره ذخاير مصرف شده، به جاي خود باز مي گردند و اين عنايتي است که خدا به قائم خويش کرده است. هر کدام از اين ها که اتفاق بيفتد، باعث برخورداري مردم آخر الزمان از مواهب طبيعي مي شود . دولت امام مهدي(عج)نيز با برخورداري از اين مواهب طبيعي، رشد اقتصادي بسيار بالايي خواهد داشت و با رشد اقتصادي بالا، تحت فرمان صاحب الامر (عج)، عصر طلايي بشر رقم خواهد خورد.
چه عصري مي تواند طلايي تر از دوره اي باشد که حکومت عدل در جهان مستقر و مواهب طبيعي زمين و دريچه رحمت آسمان به روي مردم باز است؟ حکمي به ناحق صادر نمي شود و حقي گرفته نمي شود. حکومت به دست مستضعفان جامعه مي رسد و صاحب واقعي حکومت، بعد از قرن ها، با مهرورزي با مردم جهان برخورد مي کند. بي گمان در چنين زماني، زمين نيز که در روايات زنده تلقي مي شود، از قدم برداشتن مردم بر روي خود خوش حال است و شادماني خود را با عرضه ثروت هاي دروني خود آشکار مي سازد.
منبع:نشريه ي انتظار نوجوان، شماره ي 58.
/ج