در جستجوي دندان از دست رفته

گفته‌اند چاره کارتان فقط ايمپلنت است. حالا مي‌خواهيد ايمپلنت دنداني بگذاريد. اما نمي‌دانيد بر اساس چه معيارهايي ايمپلنت مناسب خودتان را انتخاب كنيد.
اگر اين مشکل، مشکل شما هم هست، گفتگوي ما را با دكتر سيد مهدي جعفري، متخصص جراحي فك و صورت و عضو هيات علمي دانشكده دندانپزشكي دانشگاه آزاد اسلامي، بخوانيد.

آقاي دکتر! در يکي از گفتگوهايمان، پيشنهاد داديد که يک جلسه درباره معيارهاي انتخاب ايمپلنت جايگزين دنداني مناسب براي خوانندگان توضيحاتي بدهيد. انگيزه‌تان از طرح اين مبحث چيست؟
 

انگيزه من بيان، نکاتي بود که جامعه دندان‌پزشکي ايالات متحده به بيماراني که در جست‌وجوي دندان‌پزشک مناسب براي درمان ايمپلنت بودند، يادآور شده بود. به عنوان نمونه، اين انجمن به آنها گفته بود که بيش از اينکه تحت تاثير تبليغات رسانه‌اي قرار بگيرند با دندان‌پزشک خانوادگي يا مورد اعتماد خود مشاوره كنند يا از تجربه بيماراني که قبلا تحت چنين درماني قرار گرفته‌اند، استفاده كنند و هنگام مراجعه به جراح مربوطه بيش از توجه به نکات جانبي، از تجربه، آموزش و مدت زمان و تعداد موارد انجام‌شده توسط آن دندان‌پزشک بپرسند.

يعني براي درمان ايمپلنت، دندان‌پزشک عمومي يا متخصص تفاوتي ندارند؟
 

اصلا! البته درصد بسيارکمي از موارد بازسازي دستگاه جونده جنبه پيشرفته و تخصصي دارند ولي در تمام جهان اکنون درصد زيادي از درمان‌هاي معمولي ايمپلنت را دندان‌پزشکان عمومي انجام مي‌دهند و بسياري از بهترين ايمپلنتولوژيست‌هاي جهان، دندان‌پزشک عمومي هستند. آنچه مهم است اين است که اين دندان‌پزشکان آموزش‌هاي لازم را ببينند و تجربه کافي را به دست آورده باشند. هنگامي که پيش نيازهاي فراگيري انجام شده باشند، ديگر براي انجام درمان‌هاي متداول، نيازي به دندان‌پزشک متخصص نيست و البته هنوز به‌طور پذيرفته‌شده و مدون چيزي به نام تخصص ايمپلنت در دندان‌پزشکي نداريم. دندان‌پزشکي ايمپلنت، همان دندان‌پزشکي مدرن است که وارد هزاره سوم ميلادي شده است.

اگر موافق باشيد، برگرديم به بحث خودمان. آيا بيماران بايد از دندان‌پزشک خودشان در مورد نوع ايمپلنتي که براي آنها گذاشته مي‌شود، سوال کنند؟
 

صددرصد! البته بيشتر آنها همين کار را مي‌کنند ولي سوالي که مي‌پرسند، اشتباه است. به عنوان نمونه، سوال مي‌کنند اين ايمپلنتي که شما براي من مي‌گذاريد، ساخت کجاست؟

کجاي اين سوال اشکال دارد؟
 

اشکالي ندارد ولي پاسخ آن، فرد را به جايي نمي‌رساند. اولا تمامي ايمپلنت‌هاي دنيا از جنس تيتانيوم تقريبا خالص هستند و ساير فلزات (غير از زيرکونيوم) يا آلياژهاي تيتانيوم اکنون از بازار خارج شده‌اند و زيرکونيوم هم به‌رغم سازش‌پذيري مشابه تيتانيوم با استخوان، به دليل قابليت شکنندگي يا ترک خوردن، خيلي مورد اقبال قرار نگرفته است. امروزه سعي کرده‌اند از آلياژهاي تلفيقي 2 فلز تيتانيوم و زيرکونيوم يک ماده مناسب‌تر براي ساخت ايمپلنت به دست بياورند که هنوز تحقيقات در مورد آن ادامه دارد.
پس اين‌طور که شما مي‌فرماييد، ايمپلنت‌ها شبيه هم هستند.
بله؛ ولي در تغييراتي که روي سطح آنها صورت گرفته، با يکديگر متفاوت هستند. ايمپلنت‌هاي اوليه، استوانه‌اي بودند. بعد تبديل به لوله‌هاي سوراخ‌دار (معروف به سبد توخالي) و بعد تبديل به پيچ شدند که فقط روي ماشين تراش از بريدن و به شکل پيچ درآوردن مفتول تيتانيوم به دست مي‌آمدند و سطح آنها نيمه‌صيقلي بود که عملا چيزي حدود 30 تا 35 درصد از سطح تماس آنها با استخوان يکدست مي‌شد. بعدا به کمک روش‌هاي مختلف، سطح پيچ‌ها را زبر و خشن مي‌کردند تا ميزان چسبندگي آنها با استخوان بيشتر شود. اين عمل ميزان يکپارچه‌شدن سطح استخواني در تماس با ايمپلنت را به ميزان 70 تا 75 درصد افزايش داد که موفقيت بزرگي بود. امروزه بعضي از سازندگان ايمپلنت به کمک تکنولوژي‌هاي خاص، موفق به قرار دادن مواد يا پوشش‌هاي خاصي روي سطح خارجي دنده‌هاي پيچي شده‌اند که روند يکپارچگي با استخوان را تسريع مي‌کند. البته بعضي از اين پوشش‌ها مثل هيدروکسي آپاتيت کلسيم چندان نتيجه مثبتي نداشته‌اند.

آيا بيماران بايد در مورد طول و قطر فيکسچر هم سوال کنند؟
 

معمولا قطر و طول فيکسچر را شرايط استخواني و تشريحي براي ما تعيين مي‌کنند. دندان‌پزشکان همواره ترجيح مي‌دهند از بيشترين قطر ممکن با توجه به راديوگرافي‌هاي بيمار استفاده كنند به طوري که در هر طرف مقادير کافي استخوان دنده‌هاي ايمپلنت را در خود جاي دهند اما در مورد طول، ثابت شده که بيشترين ميزان فشار‌هاي وارده بر ايمپلنت به 10 ميلي‌متر اوليه تعلق دارد بنابراين معمولا طول 10 يا 12 براي ايمپلنت‌ها کافي است و بيشتر از آن چندان توجيه علمي ندارد. اگر مجبور باشيم از ايمپلنت‌هاي کوتاه‌تري براي جلوگيري از صدمه به ساختمان‌هاي تشريحي مثل عصب يا سينوس فکي استفاده کنيم، بهتر است قطر ايمپلنت را افزايش دهيم اما خوانندگان «سلامت» بايد توجه داشته باشند که مطالعات انجام شده حاکي از افزايش ميزان شکست در ايمپلنت‌هاي با قطر بيش از 5 ميلي‌متر بوده‌اند.

پي نوشت ها :
 

*متخصص جراحي فك و صورت

منبع: www.salamat.com
/ع