خوابآلودگي رانندگان؛ بلاي جان مسافران
خوابآلودگي رانندگان؛ بلاي جان مسافران
خوابآلودگي رانندگان؛ بلاي جان مسافران
نويسنده: دکتر سيدعلي احمدي ابهري*
، موضوع خواب و رانندگي، موضوع فوق‌العاده مهمي است و همان‌طور که آمارها هم نشان مي‌دهند، مهم‌ترين عامل خارج از ضوابط آيين‌نامه‌اي و قوانين رانندگي، موضوع خوابآلودگي راننده است. خواب يک تغيير در هوشياري است. هوشياري فرد هنگام خواب يا از بين مي‌رود يا به شدت تقليل پيدا مي‌کند. هوشياري در بسياري از موارد غير از خواب هم دچار اشکال مي‌شود. هوشياري فيزيولوژي مشخصي در مغز دارد که موجب مي‌شود فرد بيدار و آگاه بماند. اگر برخي عوامل در اين هوشياري تاثير بگذارد و سبب کاهش آن شود، طبيعتا شخص قادر به انجام کار‌ها و رفتارهايي که دقيق و منطبق بر خرد و منطق فرد باشد نيست. بنابراين کاري را که بايد درست انجام بدهد، به درستي انجام نخواهد داد. مهم‌ترين عوامل ايجادکننده خوابآلودگي عبارتند از:
براي آنکه انسان به طور طبيعي يک فيزيولوژي سالم خواب داشته باشد، بايد حدود يک سوم از اوقات شبانه‌روز را به خوابيدن اختصاص دهد. به‌عنوان نمونه، هر فردي به طور معمول به 7 تا 8 ساعت خواب نيازمند است. اگر اين ميزان خواب در افراد تامين نشود و عواملي مانع از روند طبيعي فيزيولوژيک در مغز شوند، هوشياري دچار اختلال خواهد شد و شخص دچار خواب‌زدگي يا خوابآلودگي مي‌شود. زماني هم که اين اتفاق افتاد، عملکرد فرد، عملکردي خطاآميز خواهد شد.
زماني که فردي مي‌خواهد يک کار نيازمند هوشياري مانند رانندگي انجام بدهد، بايد به اندازه لازم خوابيده باشد تا مغزش بتواند به‌طور طبيعي عملكرد معمول خود را انجام دهد اما اگر اين اتفاق نيفتد و مثلا راننده 20 ساعت بيدار باشد و 4 ساعت بخوابد، طبيعتا در هوشياري‌اش اختلالي به صورت خوابآلودگي ايجاد مي‌شود و در نتيجه عملکرد درستي نخواهد داشت. آنچه که در بعضي از راننده‌ها مشاهده مي‌کنيم که مي‌گويند: «يک سرويس ديگر مي‌روم و بعد استراحت مي‌کنم» کاملا غلط است زيرا فيزيولوژي مغز به هم ريخته است. ما نمي‌توانيم ماشين مغز را که يک مسير تعريف‌شده‌اي دارد از کار بيندازيم و بگوييم مي‌خواهيم مطابق ميل خودمان عمل کنيم. اين عمل به‌طور اتوماتيک و خود‌به‌خود مشکل‌زا خواهد بود.
طبيعي است خستگي بيش از حد، نياز به خواب را زياد مي‌کند. ممکن است فردي به دليل خستگي بيش از حد دچار خوابآلودگي و گاهي هم دچار بي‌خوابي شود که خود اين بي‌خوابي سبب اشکال در هوشياري مي‌شود.
تمام موادي که ما هميشه اصرار داريم به هوشياري انسان ضرر مي‌زند مانند ترکيبات ترياک، الکل و... از مواردي است که سبب خوابآلودگي در افراد مي‌شود. برخي از رانندگان بر اين باور هستند که اگر از ترياک استفاده کنند، مي‌توانند بيشتر بيدار بمانند و در نتيجه خواب‌آلودگي‌شان از بين مي‌رود. البته خوابآلودگي از بين مي‌رود ولي اين مساله دليل بر آن نيست که هوشياري فرد به قوت خود باقي بماند. ترياک و موادي از اين دست آنقدر اثرات منفي دارند که با اينکه خوابآلودگي را از بين مي‌برند ولي هوشياري را به هم مي‌ريزد و باز هم تصادف و خطرات ناشي از آن، مصرف‌کنندگان اين مواد را تهديد مي‌کند. داروهايي هم که در روان‌پزشکي استفاده مي‌شود شامل ترکيبات بنزوديازپين که نمونه آنها آرام‌بخش‌ها هستند مانند ديازپام، کلونازپام، اکسازپام و... که گاهي اوقات افراد به‌صورت سرخود براي آرامش و احيانا خواب رفتن‌شان استفاده مي‌کنند نيز ايجاد خوابآلودگي مي‌كنند و هوشياري را دچار اشکال مي‌کنند.
برخي داروهاي ديگر روان‌پزشکي، داروهاي ضدافسردگي، ضداضطراب و ضد بيماري‌هاي سخت رواني نيز سبب اشکال در هوشياري شده و در نتيجه خطر تصادف را افزايش مي‌دهند. يکي ديگر از داروهاي بسيار مهم که مي‌تواند سبب ايجاد خوابآلودگي شود ترکيبات ضدحساسيت مانند آنتي‌هيستامين‌ها هستند که افراد به دليل آلرژي‌ها و حساسيت‌هايي که دارند از اين داروها استفاده مي‌کنند. بايد بدانيد اکثريت قريب به اتفاق اين داروهاي ضدحساسيت، ايجاد خوابآلودگي مي‌کنند. گاهي اوقات اين داروها به‌صورت ترکيبي در داروهاي مختلف مانند شربت ضدسرفه، شربت سرماخوردگي و... وجود دارند و فرد بدون اينکه اطلاع داشته باشد آن را مصرف کرده و حين رانندگي دچار خوابآلودگي و عدم هوشياري و درنتيجه تصادف مي‌شود.
برخي بيماري‌ها مانند بيماري‌هاي کبدي و کليوي مي‌توانند تاثيراتي در مغز ايجاد کنند که خطر تصادفات را افزايش مي‌دهند.
/ع
براي آنکه انسان به طور طبيعي يک فيزيولوژي سالم خواب داشته باشد، بايد حدود يک سوم از اوقات شبانه‌روز را به خوابيدن اختصاص دهد. به‌عنوان نمونه، هر فردي به طور معمول به 7 تا 8 ساعت خواب نيازمند است. اگر اين ميزان خواب در افراد تامين نشود و عواملي مانع از روند طبيعي فيزيولوژيک در مغز شوند، هوشياري دچار اختلال خواهد شد و شخص دچار خواب‌زدگي يا خوابآلودگي مي‌شود. زماني هم که اين اتفاق افتاد، عملکرد فرد، عملکردي خطاآميز خواهد شد.
زماني که فردي مي‌خواهد يک کار نيازمند هوشياري مانند رانندگي انجام بدهد، بايد به اندازه لازم خوابيده باشد تا مغزش بتواند به‌طور طبيعي عملكرد معمول خود را انجام دهد اما اگر اين اتفاق نيفتد و مثلا راننده 20 ساعت بيدار باشد و 4 ساعت بخوابد، طبيعتا در هوشياري‌اش اختلالي به صورت خوابآلودگي ايجاد مي‌شود و در نتيجه عملکرد درستي نخواهد داشت. آنچه که در بعضي از راننده‌ها مشاهده مي‌کنيم که مي‌گويند: «يک سرويس ديگر مي‌روم و بعد استراحت مي‌کنم» کاملا غلط است زيرا فيزيولوژي مغز به هم ريخته است. ما نمي‌توانيم ماشين مغز را که يک مسير تعريف‌شده‌اي دارد از کار بيندازيم و بگوييم مي‌خواهيم مطابق ميل خودمان عمل کنيم. اين عمل به‌طور اتوماتيک و خود‌به‌خود مشکل‌زا خواهد بود.
طبيعي است خستگي بيش از حد، نياز به خواب را زياد مي‌کند. ممکن است فردي به دليل خستگي بيش از حد دچار خوابآلودگي و گاهي هم دچار بي‌خوابي شود که خود اين بي‌خوابي سبب اشکال در هوشياري مي‌شود.
تمام موادي که ما هميشه اصرار داريم به هوشياري انسان ضرر مي‌زند مانند ترکيبات ترياک، الکل و... از مواردي است که سبب خوابآلودگي در افراد مي‌شود. برخي از رانندگان بر اين باور هستند که اگر از ترياک استفاده کنند، مي‌توانند بيشتر بيدار بمانند و در نتيجه خواب‌آلودگي‌شان از بين مي‌رود. البته خوابآلودگي از بين مي‌رود ولي اين مساله دليل بر آن نيست که هوشياري فرد به قوت خود باقي بماند. ترياک و موادي از اين دست آنقدر اثرات منفي دارند که با اينکه خوابآلودگي را از بين مي‌برند ولي هوشياري را به هم مي‌ريزد و باز هم تصادف و خطرات ناشي از آن، مصرف‌کنندگان اين مواد را تهديد مي‌کند. داروهايي هم که در روان‌پزشکي استفاده مي‌شود شامل ترکيبات بنزوديازپين که نمونه آنها آرام‌بخش‌ها هستند مانند ديازپام، کلونازپام، اکسازپام و... که گاهي اوقات افراد به‌صورت سرخود براي آرامش و احيانا خواب رفتن‌شان استفاده مي‌کنند نيز ايجاد خوابآلودگي مي‌كنند و هوشياري را دچار اشکال مي‌کنند.
برخي داروهاي ديگر روان‌پزشکي، داروهاي ضدافسردگي، ضداضطراب و ضد بيماري‌هاي سخت رواني نيز سبب اشکال در هوشياري شده و در نتيجه خطر تصادف را افزايش مي‌دهند. يکي ديگر از داروهاي بسيار مهم که مي‌تواند سبب ايجاد خوابآلودگي شود ترکيبات ضدحساسيت مانند آنتي‌هيستامين‌ها هستند که افراد به دليل آلرژي‌ها و حساسيت‌هايي که دارند از اين داروها استفاده مي‌کنند. بايد بدانيد اکثريت قريب به اتفاق اين داروهاي ضدحساسيت، ايجاد خوابآلودگي مي‌کنند. گاهي اوقات اين داروها به‌صورت ترکيبي در داروهاي مختلف مانند شربت ضدسرفه، شربت سرماخوردگي و... وجود دارند و فرد بدون اينکه اطلاع داشته باشد آن را مصرف کرده و حين رانندگي دچار خوابآلودگي و عدم هوشياري و درنتيجه تصادف مي‌شود.
برخي بيماري‌ها مانند بيماري‌هاي کبدي و کليوي مي‌توانند تاثيراتي در مغز ايجاد کنند که خطر تصادفات را افزايش مي‌دهند.
پي نوشت ها :
* دکتر سيدعلي احمدي ابهري
منبع:www.salamat.com/ع
تازه های مقالات
ارسال نظر
در ارسال نظر شما خطایی رخ داده است
کاربر گرامی، ضمن تشکر از شما نظر شما با موفقیت ثبت گردید. و پس از تائید در فهرست نظرات نمایش داده می شود
نام :
ایمیل :
نظرات کاربران
{{Fullname}} {{Creationdate}}
{{Body}}