آنچه بايد درباره آنتي ‌بيوتيک‌ها بدانيد


 





 
درفصلهای پاییز و زمستان سرماخوردگي بيشتر می شود و به همين دليل بايد درباره راه‌ هاي پيشگيري و درمان اطلاعات‌مان را افزايش دهيم. يکي از مهم‌ترين نکاتي که هنگام سرماخوردگي براي کودکان و بزرگسالان اتفاق مي‌افتد، استفاده نابه ‌جا از آنتي ‌بيوتيک‌ها يا به قول قديمي‌ها چرک خشک‌کن‌هاست. به همين دليل، ضرورت دارد که درباره آنتي‌بيوتيک‌ها بيشتر بدانيم.
اغلب بزرگسالان، تجربه مصرف آنتي ‌بيوتيک‌ها را براي خود و کودکان‌شان دارند و با نام بسياري از آنها آشنا هستند. اين داروها يکي از شايع‌ترين داروهاي مصرفي در کشور است. برخي افراد متاسفانه بدون تجويز پزشک و بنا به تجربه‌هاي گذشته خود اقدام به مصرف آنتي‌بيوتيک‌ براي خود و فرزندان‌شان مي‌کنند. از طرف ديگر گاهي پزشکان در فشار شديدي از طرف خانواده براي تجويز آنتي‌بيوتيک‌ قرار مي‌گيرند. در مقابل، خانواده‌هايي هم هستند که از مصرف آنتي‌بيوتيک‌ها به دلايل گوناگون اجتناب مي‌کنند يا به محض بهتر شدن حال عمومي خود يا کودکشان، دارو را قطع مي‌کنند.
آنتي‌بيوتيک‌هاي موجود و رايج به طور معمول براي درمان عفونت‌هاي چرکي مورد استفاده قرار مي‌گيرند و در حقيقت بسياري از ميکروب‌ها، به ويژه ويروس‌ها، با آنتي‌بيوتيک‌ها قابل درمان نيستند، بنابراين براي بسياري از عفونت‌هاي شايع همچون سرماخوردگي يا بيماري‌هاي پوستي و اغلب عفونت‌‌هاي روده‌اي، آنتي‌بيوتيک‌ها موثر نيستند. آنتي‌بيوتيک‌ها مواد شيميايي هستند که رشد باکتري‌ها را کند مي‌کنند و يا از بين مي‌برند. آنتي‌بيوتيک‌ها اگر به‌جا و به موقع مصرف شوند، با کمک به سيستم ايمني بدن، موجب بهبود بسياري از عفونت‌هاي خطرناک مي‌شوند.
برخي افراد تصور مي‌کنند که حتما نوع خاصي از آنتي‌بيوتيک‌ مي‌تواند عفونت خود يا کودکشان را درمان کند و به اصطلاح «به آنها مي‌سازد». چنين تصوري اصولا صحيح نيست زيرا ممکن است پزشک در معاينه بعدي تشخيص ديگري مطرح کند يا به دليل مصرف قبلي آنتي‌بيوتيک‌ مورد نظر، در اين نوبت پزشک احتمال مقاوم بودن ميکروب مورد نظر را نسبت به آن دارو در نظر بگيرد و در نتيجه داروي ديگري تجويز کند. يکي ديگر از تصورات اشتباه اغلب مردم اين است که فکر مي‌کنند مصرف آنتي‌بيوتيک موجب ضعيف شدن بدن مي‌شود، در صورتي که اگر آنتي‌بيوتيک‌ها به‌جا و به موقع مصرف شوند نه تنها بدن را ضعيف نمي‌کنند بلکه به کمک دستگاه دفاعي بدن مي‌شتافته و با رفع عفونت و در نتيجه افزايش اشتها، موجب تقويت بدن نيز مي‌شوند. نکته ديگر اينکه برخلاف تصور اغلب افراد، آنتي‌بيوتيک قوي يا ضعيف وجود ندارد. البته مقدار مصرف آنتي‌بيوتيک‌ها را گاهي پزشکان با توجه به شدت يا ضعف عفونت و شرايط قبلي بيمار ممکن است تغيير دهند اما اينکه دارويي به دليل تزريقي بودن يا گران بودن بهتر يا قوي‌تر باشد، صحيح نيست. تصور اشتباه ديگر در برخي خانواده‌ها اين است که اگر آنتي‌بيوتيکي در گذشته بر بدن ما تاثيري نداشته است اکنون نيز موثر نيست. در حالي که در بسياري از موارد که يک آنتي‌بيوتيک تاثير نکرده است، موضوع ناشي از تجويز زودهنگام و بي‌موقع دارو، مصرف مقدار يا مدت ناکافي يا تجويز غيرصحيح دارو بوده است و ربطي به اثربخشي کلي دارو ندارد. به اين ترتيب ممکن است در عفونتي ديگر همان دارو چنانچه به‌جا و به موقع تجويز شود، کاملا موثر باشد.

آنتي‌بيوتيک‌ها نيز مانند همه داروهاي ديگر ممکن است با عوارض جانبي و بروز مشکلات گوناگون همراه شوند و اين موضوع به ويژه در خوددرماني يا تجويز نابه‌جا يا با دوز نامناسب داروها بيشتر روي مي‌دهد. مشکلات متعددي همچون عوارض گوارشي به ويژه اسهال، عوارض کبدي، کليوي و عوارض حساسيتي ممکن است با مصرف آنتي‌بيوتيک روي دهد. در بسياري از اوقات نيز آنچه والدين به آن حساسيت مي‌گويند واقعا حساسيت به شمار نمي‌رود. به طور مثال، بروز استفراغ بعد از مصرف آنتي‌بيوتيک‌ها يا بروز اسهال يا دردشکم بعد از مصرف اين داروها ممکن است مربوط به همان بيماري اوليه همچون عفونت گوش يا گلو باشد و بي‌دليل آن را به آنتي‌بيوتيک‌ نسبت بدهند بنابراين در هنگام مصرف آنتي‌بيوتيک بايد مراقب علايمي همچون بروز کهير يا ساير بثورات پوستي، تنگي نفس و خارش باشيم و در صورت بروز با پزشک تماس بگيريم.
درباره نگهداري آنتي‌بيوتيک‌ها در خارج يا داخل يخچال بايد مطابق توصيه‌هاي شرکت‌ سازنده و داروسازان عمل کرد. برخي از آنتي‌بيوتيک‌ها را تا هفت روز ممکن است بتوان حتي خارج از يخچال نگهداري کرد و برخي ديگر در خارج از يخچال به سرعت تغيير رنگ داده و فاسد مي‌شوند. به طور مثال، آنتي‌بيوتيک کوآموکسي‌کلاو حتما بايد در يخچال نگهداري شود.
منبع:www.salamat.com