چاي سبز، ضدسرطان


 

نويسنده:*دکتر تيرنگ نيستاني




 

چاي، نوشيدني‌ محبوب بين ما ايراني‌هاست. شما چه قدر با اين نوشيدني آشنا هستيد؟ مي‌دانيد چاي سياه با چاي سبز چه تفاوتي دارد؟ مي‌دانيد چه طور بايد آنها را دم کرد؟
 

به‌طور کلي، برگ‌هاي چاي بعد از اينکه خوب رسيدند، چيده و خشک مي‌شوند و مورد فرآوري قرار مي‌گيرند و بسته به اينکه چه‌قدر فرآوري صورت گيرد، نوع چاي فرق مي‌کند. اين فرآوري ويژه شامل فرآيندي است به نام تخمير که در طي آن به لحاظ شيميايي در طعم و شکل ظاهري چاي تغييرات زيادي ايجاد مي‌شود. چايي که کمتر تخمير شده باشد چاي سفيد يا اوولانگ است (که در ايران نداريم و حتي در کشورهاي ديگر هم محبوبيت کمي دارد) و بعد از آن، چاي سبز است که از درجه تخمير کمتري برخوردار بوده و وقتي که تخمير زيادي اعمال شود آنچه حاصل خواهد شد همان چاي سياه است که اکثر ما آن را استفاده مي‌کنيم.
يک نکته جالب را همين جا عرض کنم که در گياه چاي ترکيباتي خاص داريم که داراي خواص مهم زيستي هستند و به فارسي مي‌توان آنها را مواد شيميايي گياهي ناميد؛ نظير آنتي‌اکسيدان‌ها. اين ترکيبات در چاي از دسته موادي هستند به نام فلاونوييد که اصطلاحا به کاتکين‌ها معروف‌اند و فوايد بسياري دارند. اين مطالب را در ذهن داشته باشيد تا برسيم به وقتي که قرار مي‌شود اين مولکول‌هاي مفيد در فرآيند تخمير قرار بگيرند.
در طي تخمير شدن، اين مولکول‌ها تغيير مي‌کنند؛ مثلا برخي از آنها اکسيد شده، برخي مي‌شکنند يا به مواد جديدي تبديل مي‌شوند. در نتيجه، در چاي سياه که تخمير زيادتري رويش صورت گرفته است، موادي به وجود مي‌آيد که حاصل آن تغييرات است؛ يعني در چاي سياه، موادي داريم که در چاي سبز، با تخمير کمتر، آنها را نداريم. سردسته اين مواد، کافئين است که از جمله مولکول‌هاي آنتي‌اکسيداني يعني کاتکين‌ها نيست.
اگربپرسيد که «پس در چاي سياه آنتي‌اکسيدان نداريم؟» در پاسخ بايد بگويم که قطعا خير! مقصود اين است که از نظر خواص آنتي‌اکسيداني، چاي سياه از چاي سبز، موادي باارزش کمتر دارد. مطالعات ما در انستيتو تغذيه نشان داده است که چه در کشت سلول و چه روي افراد مطالعه شده، خواص آنتي‌اکسيداني چاي سبز بالاتر بوده و لذا اگر بتوانيم به طريقي ذايقه خود را با چاي سبز تطبيق دهيم، از خواص بيشتر آن بهره‌مند مي‌شويم.
به طور کلي چاي، خواص زيادي دارد و يک نوشيدني سالم محسوب مي‌شود. خواص ضدسرطاني چاي ثابت شده است و باز هم در مطالعات و تحقيقات ديده‌ايم اين خاصيت در خصوص چاي سبز خيلي بيشتر است؛ يعني با مصرف روزي سه فنجان چاي مي‌توان از بروز بيماري‌هاي قلبي‌عروقي و سرطان‌ها به خوبي پيشگيري کرد. حتي خانم‌هاي باردار مي‌توانند تا چهار فنجان به شرط غليظ نبودن، چاي بنوشند. اما براي روشن شدن اين موضوع که آيا چاي سبز موجب لاغري مي‌شود يا نه، بايد بگويم که مطالعات مختلف نشان داده‌ که مصرف چهار فنجان چاي سبز در روز مي‌تواند به نوعي سوخت بافت چربي را تحريک کند. به عقيده من اگر شما اصول زندگي سالم را رعايت کنيد (غذاهاي پرچرب نخوريد، ورزش مناسب سن داشته باشيد و ضمنا سيگار هم نکشيد) مي‌توانيد با مصرف اين چند فنجان چاي سبز، از خواص آن بهره‌مند شويد اما اگر گمان مي‌کنيد اهل رعايت کردن هيچ يک از موارد زندگي سالم نيستيد و منتظر معجزه‌اي در دنياي طب و تغذيه هستيد تا شما را لاغر کند، بايد بگويم که نه تنها چاي سبز، بلکه هيچ ماده‌اي را در جهان نخواهيد يافت که شما را به مقصودتان برساند. حتي خاصيت چربي‌سوز بودن چاي سبز نيز در کنار ورزش و رژيم مناسب غذايي مي‌تواند کمک‌تان کند. اين خاصيت را در مورد ضد التهاب بودن آن نيز مي‌گويم؛ يعني براي بيماران مبتلا به امراض التهابي مزمن، در کنار درمان‌هاي ديگر، نوشيدن اين چاي مفيد است. و اما درباره شيوه دم کردن چاي‌ سبز و لزوم استفاده از طعم‌دهنده‌هايي مانند هل و دارچين نيز بايد بگويم آن‌طوري که خودم در چين از نزديک ديدم؛ چاي سبز را بعد از چهار تا پنج دقيقه دم کردن در قوري، به صورت يک رنگ و بدون افزودن آب جوش مي‌نوشند. در ضمن، هل و دارچين هم خودشان خواص آنتي‌اکسيداني دارند و مطالعات و مقالاتي درباره آنها داشته‌ايم. اين مواد مي‌توانند طعم چاي را دلپذيرتر کنند و بسته به سليقه افراد مورد استفاده قرار گيرند.
خواص ضدباکتريايي و آنتي‌اکسيداني اين مواد، تداخلي با فلاونوييدهاي موجود در چاي ندارد و البته سلامت اين نوشيدني سالم با بدون قند خوردن آن تضمين مي‌شود.

پي نوشت ها :
 

*متخصص تغذيه و رژيم درماني
 

منبع: http://www.salamat.com
ae