سونوگرافي در سه ماهه اول بارداري

سه ماهه نخست بارداري زمان تشکيل اندام‌هاي جنين است. تمامي پزشکان در اين زمان و به ويژه در هفته چهارم انجام سونوگرافي را براي تشخيص سن جنين و در هفته دوازدهم براي تشخيص ناهنجاري‌هايي جنيني ضروري مي‌دانند. بسيارند خانم‌هاي بارداري که به توصيه اطرافيان از سونوگرافي دوري مي‌کنند چون معتقدند سونوگرافي مي‌تواند براي جنين مضر باشد اما علم در اين زمينه پيشرفت بسياري کرده است و مشخص شده سونوگرافي به عنوان ابزار تشخيصي مهم در اغلب رشته‌هاي پزشکي و به ويژه زنان و مامايي براي مادر و جنين خطري ندارد. گاهي ديده مي‌شود که خانواده‌ها تنها براي تشخيص جنسيت جنين براي سونوگرافي مراجعه مي‌کنند، در حالي که سونوگرافي به منظور تعيين جنسيت تنها از هفته 20 بارداري ممکن است و انجام آن در سه ماهه نخست دلايل ديگري دارد.

سه ماهه نخست بارداري از جمله مهم‌ترين دوران بارداري است و سونوگرافي در اين زمان مي‌تواند به چهار سوال پاسخ دهد:
 

1) بارداري خارج رحمي است يا خير؟
2) تعداد جنين ها چند تاست؟
3) سن جنين چه‌قدر است؟
4) آيا سقط ناکامل يا سقط خودبه‌خودي وجود داشته است؟

سونوگرافي پيش از هفته چهارم
 

پيش از هفته چهارم تقريبا در سونوگرافي چيزي ديده نمي‌شود و بعد از اين هفته است که اکثر پزشکان سونوگرافي را براي زنان باردار تجويز مي‌کنند. در هفته چهارم يک ساک بارداري بايد در رحم ديده شود که بين دو تا سه ميلي‌متر است و به شکل لکه‌اي سياه‌رنگ قابل رويت است. در هفته پنجم اين ساک حدود پنج ميلي‌متر مي‌شود و مشاهده آن نشانه يک بارداري طبيعي و درون رحمي است اما نبودن آن مي‌تواند نشانه يک بارداري خارج رحمي باشد. بين هفته پنجم تا هفتم پل جنيني که در آينده‌اي نزديک به رويان تبديل مي‌شود، در سونوگرافي بارداري قابل ديدن است. در اين زمان ساک بارداري رشد کرده و تقريبا نيمي از حجم رحم را گرفته است. از هفته پنجم به بعد با استفاده از امواج بالاي سونوگرافي داخل واژني، رويان قابل ديدن است.

سونوگرافي از هفته پنجم تا نهم
 

از همين هفته به بعد قلب رويان تشکيل شده و شروع به تپيدن مي‌کند اما توصيه نمي‌شود. در اين زمان براي شنيدن صداي قلب رويان به پزشک مراجعه کنيد زيرا اين امکان وجود دارد که اختلالاتي را در شکل‌گيري قلب وجود آورد. در اين زمان سونوگرافي حرکت قلب جنين را نيز نشان مي‌دهد اما زماني که جنين 5 ميلي‌متر شود، اين حرکت بهتر قابل ديدن است. دو قلو بودن رويان در هفته ششم بارداري از طريق سونو قابل تشخيص است اما تشخيص همسان يا غيرهمسان بودن آنها در اين زمان کار آساني نيست. در هفته هشتم بارداري رويان بين 15 تا 22 ميلي‌متر است و در پايان اين هفته رگ‌هاي خوني قابل مشاهده مي‌شوند البته هنوز مغز و شکم به طور کامل شکل نگرفته‌اند و قابل رويت نيستند.

سونوگرافي از هفته نهم تا سيزدهم
 

از هفته نهم به بعد به رويان، جنين مي‌گويند در اين هفته ضربان قلب جنين افزايش‌ مي‌يابد و به حداکثر خود يعني 175 تپش در دقيقه مي‌رسد. در هفته دهم جنين شکلي انساني به خود مي‌گيرد. اعضايش در سونوگرافي قابل رويت‌‌اند. در هفته يازدهم جنين حدود 45 ميلي‌متر است و هرگونه نافرمي و بدشکلي اعضاي خارجي قابل ديدن است. دراين زمان حتي مي‌توان ناهنجاري‌هايي نظير آناپلوئيدي را در جنين تشخيص داد. در هفته دوازدهم اکثر پزشکان سونوگرافي را براي خانم‌هاي باردار تجويز مي‌کنند زيرا در اين هفته اکثر ناراحتي‌ها و بيماري‌هاي قابل تشخيص‌اند. بين هفته هفتم و دوازدهم در صورتي که سونوگرافي دفرمه شدن ساک بارداري يا ساک بارداري بدون جنين را نشان دهد، احتمال سقط بسيار بالاست. بين هفته دوازدهم تا سيزدهم در 85 درصد تشخيص جنسيت جنين ممکن است اما احتمال تشخيص درست در هفته سيزدهم و چهاردهم افزايش مي‌يابد.

ضرورت سونوگرافي در 3 ماهه اول
 

در سه ماهه نخست بارداري، سونوگرافي به پزشک کمک مي‌کند برخي اندازه‌ها را به دست آورد. داشتن اين اندازه در تشخيص سن جنين و حالت طبيعي يا غيرطبيعي نوزاد مهم است. براي تعيين سن جنين با سونوگرافي حتما بايد قبل از هفته بيست و چهارم و به ويژه اواخر ماه دوم و اوايل ماه سوم به پزشک مراجعه کرد. پس از اين تاريخ از آنجا که نسبت رحم و جنين اندازه مناسب نمي‌دهد، استفاده از سونوگرافي براي تشخيص سن جنين بي‌فايده است. همچنين در اين سه ماه، ستون فقرات و قلب جنين شکل گرفته است و سونوگرافي مي‌تواند ناهنجاري‌هاي موجود را نشان دهد. در صورتي که در سه ماه نخست، سونوگرافي، ساک بارداري را نشان دهد، يا ندهد؟ به اين معني است که يا بارداري کند است يا متوقف شده يا خارج رحمي است.
منبع: http://www.salamat.com
ae