دنياي درمان دندان

صورت پر کک و مک، لهجه غليظ، فرمان‌هاي سمت راست، واحد پول و اندازه‌گيري متفاوت. به غير از اينها چيز ديگري که باعث مي‌شود اروپايي‌ها و آمريکايي‌ها، هميشه بريتانيايي‌ها رامسخره کنند، دندان‌هاي خراب و لبخندهاي زشت آنها است. لثه‌هاي ورآمده و دندان‌هاي نامرتب و خراب شايد يکي از شايع‌ترين مشکلات بريتانيايي‌ها باشد. تا آنجا که يک مجله بريتانيايي تصميم گرفت با انجام يک مطالعه گسترده راز اين مشکل را کشف کند. ماه گذشته يک بررسي اينترنتي گسترده در بريتانيا در زمينه بهداشت دهان و دندان انجام شد و بررسي فاکتورهاي مختلف نشان داد، اصلي‌ترين علت اين مشکلات دهان و دنداني يک مشکل خانگي است.

دستگيره در و دندان لق
 

طبق بررسي‌هاي مجله «مصرف‌کننده بريتانيايي» اصلي‌ترين علت اين مشکلات، اين است که بسياري از مردم اين کشور اقدامات دندانپزشکي را در خانه و توسط خودشان يا يکي از اعضاي خانواده انجام مي‌دهند، بدون هيچ جراحي، بهداشت و يا وسايل تخصصي و اکثرا همراه با مقدار زيادي درد و در شرايطي کاملا غيرحرفه‌اي و ابتدايي.
بر اساس همه‌پرسي اين مجله که حدود 2631 نفر در آن شرکت کردند، حداقل 210 نفر اعتراف کردند که به جاي رفتن به دندانپزشکي خودشان درخانه سعي مي‌کنند مشکلشان را برطرف کنند و اغلب هم مشکلشان چند برابر مي‌شود. خوددرماني‌هاي انجام شده از سيخ زدن به يک زخم لثه تا سوزن فرو کردن در بخش پوسيده دندان و بالاخره کشيدن دندان با کمک نخ و دستگيره در را شامل مي‌شود. دولت بريتانيا هم نتايج اين مطالعه را تاييد کرده و افزوده است که حداقل سه ميليون بريتانيايي خودشان اقدامات دندانپزشکي را در خانه و در شرايط غيربهداشتي انجام مي‌دهند يعني حداقل پنج درصد از جمعيت 61 ميليون نفري انگلستان.

کابوس مته و سوزن
 

به گفته کارشناسان، از همان ابتدا کاملا مي‌شد حدس زد که علت اين مساله چيست. ترس از دندانپزشکي، شايع‌ترين دليلي بود که اغلب اين افراد براي مراجعه نکردن به دندانپزشک عنوان مي‌کردند.عرق سرد و انقباض شديد عضلات بدن به خاطر ترس از آمپول و بعد چرخ دندانپزشکي، بزرگ‌ترين دليلي بود که اين افراد را از نشستن روي يونيت دندانپزشکي باز مي‌داشت.
اما درد دندان‌ها و آسيب‌هاي آن کاري به اين ترس ندارد و پوسيدگي‌هاي دندان وقتي شدت پيدا مي‌کرد، آنها ترجيح مي‌دادند که در خانه و به روش «خوددرماني» مشکلشان را حل کنند.
طبق مطالعه انجام شده، حداقل 25 درصد از اين خوددرماني‌ها تلاش براي کشيدن دندان به وسيله گره نخ بوده است. 11 درصد سعي کردند با کمک چسب‌هاي خانگي يک پر دندان را که کنده شده بود بچسبانند. هشت درصد سعي کرده‌اند خودشان دندان مصنوعي‌شان را تعمير کنند. از همه اين اقدامات جالب‌تر و عجيب‌تر آن شش درصدي بودند که تلاش مي‌کردند با کمک آدامس يک دندان لق را سر جاي خود محکم کنند. با ارايه نتايج اوليه اين مطالعه دولت بريتانيا به جاي تکذيب حتي آمارهاي جالب‌تري ارايه کرد. طبق گفته‌هاي وزارت بهداشت بريتانيا شايع‌ترين اقدام دندانپزشکي که در خانه انجام مي‌گيرد سفيد کردن دندان است که به روش کاملا غيرحرفه‌اي و با کمک انواع پودرها و مواد سفيدکننده دندان انجام مي‌شود. وزارت بهداشت ميزان اين اقدامات را 30 درصد مي‌داند و حتي مي‌گويد گاهي بعضي از اين افراد براي سفيد کردن دندان‌هايشان از شوينده‌هاي خانگي هم استفاده مي‌کنند.
دکتر سوزان ساندرسون، رييس انجمن دندانپزشکي بريتانيا مي‌گويد: «اگر چه نگراني‌هاي موجود درباره ميزان و هزينه دسترسي به دندانپزشکي کاملا به جاست اما اين به هيچ وجه دليلي براي «خود درماني» بيماران نيست. ما هر روز داستان‌هاي وحشتناک زيادي در اين باره مي‌شنويم. مثلا کسي که دندان اشتباهي را کشيده بود يا باعث عفونت شديد فک و لثه شده بود چيزهايي شبيه اين بايد کساني که مي‌خواهند اين کار را انجام دهند را مجبور کرد دوباره فکر کنند.»
رييس اين انجمن به مردم توصيه مي‌کند براي کوچک‌ترين مشکلي در زمينه دندان چون مي‌تواند عواقب بدي داشته باشد حتما به اولين دندانپزشک منطقه مراجعه کنند.

همه‌اش ترس نيست
 

کارشناسان اصلي تحقيق انجام شده در پايان اين بررسي‌ها اعلام کرده‌اند مردم حق دارند به ميزان کافي و مناسب به اقدامات دندانپزشکي دسترسي داشته باشند و شايد اين مساله خوددرماني علت‌هاي ديگري هم غير از ترس داشته باشد. به گفته اين کارشناسان هزينه‌هاي بالاي درمان هم يکي از عوامل بازدارنده است و باعث دوري مردم از دندانپزشکي مي‌شود.
اغلب مردم، تغييرات قانوني سال 2006 را باعث به وجود آمدن اين مشکلات مي‌دانند. در سال 2006 دولت به منظور دسترسي بيشتر مردم به اقدامات دندانپزشکي، کلينيک‌هاي دولتي را مجبور به ارايه بيشتر خدمات کرد اما اين قانون نتيجه معکوس داد. حدود دو هزار دندانپزشک موسسات دولتي را ترک کردند و به بخش‌هاي خصوصي رفتند و اين مساله باعث شد حداقل يک ميليون نفر بدون دندانپزشک بمانند. هزينه‌هاي بالاي بخش خصوصي به‌رغم در دسترس بودن خدمات و کيفيت بالاي آن اجازه نمي‌دهد بسياري از اين افراد بتوانند به دندانپزشکي بروند.
يک خانم پير مي‌گويد براي اينکه پول ندارد تا به دندانپزشکي برود، از ترس پوسيدگي مدت‌هاست که فقط با يک سمت دهانش غذا مي‌خورد و اين مساله باعث نامتقارن شدن دندان‌هاي او شده است.
ارايه اين نتايج نهايي بالاخره واکنش‌هاي دولت بريتانيا را به دنبال داشت. آنها به‌رغم تاييد اوليه، نتايج نهايي اين مطالعه را زير سوال بردند و آن را فاقد ارزش دانستند. رييس بخش بهداشت دهان و دندان وزارت بهداشت بريتانيا گفت: «ما سالانه حداقل سه ميليارد دلار در اين بخش سرمايه‌گذاري مي‌کنيم و سال گذشته هم 650 دندانپزشک جديد وارد بخش دولتي کرديم و مشکلي از اين جهت وجود ندارد. علت اصلي خود درماني مردم همان ترس از دندانپزشکي است.» او براي تاييد گفته‌هاي خود به ماجراي مرگ دختر هشت ساله‌اي به نام سوفي والر اشاره کرد که به خاطر ترس از دندانپزشکي جان خود را از دست داد.
رسانه‌هاي بريتانيا و کارشناسان مجله «مصرف‌کننده بريتانيايي» اما چندان با حرف‌هاي اين مسوول موافق نيستند.

سلامت دهان و دندان تا 2020
 

سازمان بهداشت جهاني، براي سلامت دهان و دندان مردم دنيا تا سال 2020 اهدافي را در نظر گرفته است. دکتر مبشر شيخ، نماينده سازمان بهداشت جهاني درباره اين اهداف مي‌گويد: «مراقبت‌هاي صحيح دهان و دندان بروز مرگ و مير‌هاي زودهنگام را در دنيا کاهش مي‌دهد.» وي با اشاره به اين اهداف خاطر نشان مي‌کند: «کاهش مرگ و مير و ناتواني‌هاي ناشي از بيماري‌هاي دهان و توسعه نظام سلامت مقرون به صرفه و قابل دسترس مربوط به دهان و دندان از جمله اين اهداف است.» سازمان بهداشت جهاني پروژه‌هاي بسياري را براي ارتقاي سلامت دهان ودندان مردم دنيا در کانادا و کشورهاي اتحاديه اروپا، نيوزلند و آمريکا آغاز کرده است و برنامه‌هايي را نيز براي مردم چين و هند در دست بررسي دارد. همچنين سازمان بهداشت جهاني گروه هدف خود را دانش‌آموزان مدارس کشورهاي دنيا در نظر گرفته و معتقد است مي‌توان از اين طريق فرهنگ رسيدگي به سلامت دهان و دندان را در دانش‌آموزان، اولياي مدرسه و خانواده‌ها به وجود آورد.

سوئدي‌ها، مقام اول در دنيا
 

داشتن بيمه دندانپزشکي، پشت‌گرمي‌ خوبي براي خيلي از آدم‌ها در اين کره خاکي است که به مطب دندانپزشکي سر بزنند. دکتر معادي، عضو شوراي عالي نظام پزشکي مي‌گويد:‌ «افرادي که بيمه دندانپزشکي دارند 2 برابر بيشتر از افراد بدون پوشش بيمه‌اي به دندانپزشکان مراجعه مي‌کنند.» وي مي‌افزايد: «مردم به دو دليل به دندانپزشک مراجعه مي‌کنند. نخست اينکه درآمد بالايي دارند و سپس وجود پوشش بيمه‌اي». در تمام دنيا سياست‌هاي دولت‌ها براي کاهش بار هزينه‌هاي دندانپزشکي از دوش مردم، ترويج پيشگيري است، به طوري که در سال 1960 ميلادي به طور متوسط هر فرد 65 ساله آمريکايي 7 دندان طبيعي داشت و جالب اينکه با اجراي خدمات پيشگيرانه مناسب در سال‌هاي اخير هر فرد 65 ساله آمريکايي به طور متوسط 18 دندان طبيعي در دهان خودش دارد. اين عضو شوراي عالي نظام پزشکي مي‌گويد: «بهترين و قوي‌ترين تيم‌هاي درماني به ويژه در دندانپزشکي در کشورهاي اسکانديناي (سوئد، نروژ، دانمارک) و به ويژه سوئد است که بيشترين استفاده از بيمه‌هاي تکميلي را دارند.»

استراليا؛ بدترين بين توسعه يافته ها
 

تا قبل از 30 سالگي، هر استرليايي حداقل 10 دندان فاسد خواهد داشت. اين جمله رييس انجمن دندانپزشکان استراليا، دکتر اورايلي است. او معتقد است، بعد از بريتانيا، استراليا بدترين وضعيت بهداشت دهان و دندان را دارد و حداقل 60 درصد مراجعات به دندانپزشکي‌ها در اين کشور مراجعات اورژانسي است يعني زماني که کار زيادي نمي‌توان براي دندان انجام داد. اين در حالي است که به گفته او مشکلات دنداني مشکلاتي کاملا قابل پيشگيري هستند. از سال 1990 که اوضاع بهداشت دهان و دندان در استراليا رو به وخامت گذاشت، دولت تصميم گرفت فلورايد را وارد آب آشاميدني مردم کند. اما رواج مصرف بطري‌هاي آب معدني اين اقدام را بي‌اثر کرد. از طرفي مصرف بيش از حد نوشابه‌هاي انرژي‌زا و حاوي سودا تخريب دندان‌ها را بيشتر کرد. به گزارش اين انجمن تا سال 2010 استراليا حداقل به 1500 دندانپزشک ديگر احتياج خواهد داشت وگرنه ممکن است جايگاه آخر بريتانيا در ليست وضعيت بهداشت دهان و دندان در بين کشورهاي توسعه‌يافته را بگيرد. هم‌اکنون بريتانيا با بيشترين مشکلات دنداني جايگاه آخر را دارد و از نظر بهداشت دهان و دندان کودکان، بچه‌هاي ولزي جايگاه آخر را دارند. تا حدي که دولت بريتانيا به طور رايگان در مدارس، خميردندان و مسواک در اختيار اين بچه‌ها قرار مي‌دهد و آنها را تشويق مي‌کند حداقل دو بار در روز که يک بار آن در مدرسه باشد، مسواک بزنند.

پوسيدگي دندان شايع‌ترين بيماري عفوني دنيا
 

شايد با وجود اين همه بيماري عفوني مختلف در دنيا مثل ايدز، سرخک، فلج اطفال و.... فکر کنيد بايد يکي از اين بيماري‌ها شايع‌ترين عفونتي باشد که مردم در سراسر دنيا با آن دست و پنجه نرم مي‌کنند ولي جالب است بدانيد که «پوسيدگي دنداني» شايع‌ترين بيماري عفوني است که مردم در سراسر دنيا به آن مبتلا مي‌شوند. اين را دکتر اميرقاسمي، دبير علمي هشتمين کنگره انجمن متخصصان دندانپزشکي ترميمي مي‌گويد. وي مي‌افزايد: «اين بيماري نيازمند پيشگيري است و بهترين زمان براي اين کار دوران کودکي است.» در سراسر دنيا شما کمتر کسي را پيدا خواهيد کرد که يک و يا چند دندان پوسيده در دهانش نداشته باشد بنابراين تعجب‌برانگيز نيست که اين بيماري عفوني، مقام نخست را در سراسر دنيا به دست آورده باشد.
دندانپزشکي در ايراندندانپزشکي و رفتن به مطب دندانپزشکي هنوز هم که هنوز است در ايران براي مردم گران تمام مي‌شود و بيشتر ما ايراني‌ها تا وقتي کار از کار گذشته و کار به دندان‌درد نکشيده است به مطب دندانپزشکي نمي‌رويم.
گرچه «ارتودنسي و رديف کردن دندان‌هاي کودکان» در بين بيشتر خانواده‌ها در سنين نوجواني مد شده است ولي هنوز هم خدمات دندانپزشکي گران و لوکس به شمار مي‌روند. در تهران و شهرهاي بزرگ ايران متخصصان رشته‌هاي مختلف دندانپزشکي جاي خود را در ميان خانواده‌هاي آگاه‌تر باز کرده‌اند ولي در شهرستان‌ها و در بين اقشار عادي جامعه، دندانپزشکان عمومي کليه خدمات دندانپزشکي را ارايه مي‌کنند.
جالب اينجا است که در برخي از شهرستان‌هاي و روستاها هنوز برخي‌ها به دندانپزشکان تجربي مراجعه مي‌کنند و ساختن دندان‌ مصنوعي را به آنها مي‌سپارند.
در ايران خدمات دندانپزشکي که از سوي وزارت بهداشت و در مراکز بهداشتي درماني ارايه مي‌شود، بسيار اندک است و شامل کشيدن دندان و جرم‌گيري و ترميم ساده دندان‌ها است البته طرح‌هايي مثل دهان‌شويه‌ فلورايد که خاصيت ضدپوسيدگي دارد و برخي از خدمات دندانپزشکي اطفال در مراکز بهداشتي درماني وزارت بهداشت با بهاي دولتي ارايه مي‌شود ولي در کل در ايران بيمه‌هاي دندانپزشکي نقش چنداني در کاهش بار هزينه‌هاي دندانپزشکي مردم ندارد و علت اصلي عدم مراجعه ايرانيان به مطب‌هاي دندانپزشکي، قيمت‌ گران اين خدمات است.

چشم‌انداز دندانپزشکي دنيا
 

اولين دانشکده دندانپزشکي در دنيا در 6 مارس 1840 در ايالت مريلند آمريکا افتتاح شد که «کالج بالتميور» نام داشت گرچه در سال‌هاي ابتدايي و پيش از اين مردم در دنيا فقط وقتي دندانشان درد مي‌گرفت سراغ دندانپزشک را مي‌گرفتند ولي در سال‌هاي اخير، خيلي‌ها بيشتر براي زيبايي دهان و دندان‌هايشان وحتي پيشگيري سراغ دندانپزشک مي‌روند. در تمام دنيا تعداد افراد بالاي 65 سال که دندان‌هايشان را حفظ کرده‌اند، بسيار زياد است. تعداد ملاقات‌هاي دندانپزشکي براي داشتن لبخندي زيبا افزايش يافته است که اين کاملا در تضاد با دلايل ويزيت‌هاي دندانپزشکي درصد سال گذشته در دنيا است.
منبع:http://www.salamat.com