توت فرنگي، قلب ميوه‌ها

با تغيير فصل، هر روز ميوه‌هاي نوبرانه، جاي خود را به يكديگر مي‌دهند. برخي از اين ميوه‌ها، ارزش تغذيه‌اي چنداني ندارند و فقط تازگي آنهاست كه جلب توجه مي‌كند اما برخي ديگر مانند بسته‌اي از يك قرص مكمل هستند كه مواد مغذي بسياري را وارد بدن خواهند كرد كه البته يكي از آن بهترين‌ها، توت‌فرنگي است.
خوشبختانه، درباره اين ميوه كمتر مي‌توان كسي را يافت كه از خوردنش امتناع كند، به طوري که بدغذاترين بچه‌ها هم در برابر اين ميوه بسيار سست هستند و تا ته ظرفش را در نياورند، دست از خوردن نمي‌كشند. البته اگر اين مطالب را نيز در نظر بگيريد، به‌عنوان دارو هم كه شده خود را در فصلي كه اين ميوه در دسترس است، مجبور مي‌كنيد كه حتما چند عدد از آن را در ظرف ميوه عصرانه‌تان بگذاريد.
اما هميشه بر سر مصرف اين ميوه صحبت‌هاي ضد و نقيضي وجود دارد مبني بر آنكه سموم دفع آفاتي كه به اين ميوه زده مي‌شود، با شستشوي سطحي اين ميوه از ميان نمي‌رود و اينكه چون اين ميوه در تماس مستقيم با خاك رشد پيدا مي‌كند، بايد آن‌ را چه‌طور شستشو داد تا كمترين آلودگي نداشته باشد. توت فرنگي‌هاي گلخانه‌اي كه در هر فصل سال در دسترس است و در اندازه‌هاي بسيار درشت عرضه مي‌شوند آيا براي سلامت زيانبارند؟ و هزاران سوال ديگر كه سعي داريم به هريك از آنها هرچند كوتاه پاسخ دهيم.

مقدمات توت فرنگي
 

حتما مي‌دانيد كه اين ميوه در خانواده بزرگ توت‌ها جاي دارد و در زبان انگليسي به آن استرابري مي‌گويند كه از كلمه استرون به معناي پراكنده گرفته شده است و به آن استرون‌بري مي‌گفتند كه در نهايت به نام امروزي‌اش رسيده است. اين توت همان‌طور كه از نام فرنگي آن پيداست، زادگاه اروپايي دارد و در قرن چهاردهم در فرانسه به طور وحشي رويش پيدا مي‌كرده و مصارف دارويي داشته تا اينكه كم‌كم به مزارع راه يافته و به نظر مي‌رسد كه در زمان صدارت اتابك از فرانسه به ايران وارد شده است و در جنگل‌هاي شمال ايران نوع وحشي آن به وفور يافت مي‌شود زيرا براي رويش به آب و هواي خنك و آب فراواني نياز دارد و اقليم نواحي شمالي كشور اين شرايط را فراهم مي‌كند. فصل برداشت اين ميوه از ارديبهشت ماه تا اوايل تير ماه است يعني زماني كه هوا خيلي هم گرم نشده باشد. اما همين دوران كوتاه را نيز بايد غنيمت شمرد زيرا اين ميوه منبع کاملي از مواد مغذي ارزشمند است كه ما حاضريم براي دريافت‌شان هزينه‌هاي بالايي را متحمل شويم.

به اين ترتيب كه، خوردن 8 عدد توت فرنگي متوسط، 40 درصد از نياز روزانه افراد را به
 

ويتامين C، 12 درصد از نياز روزانه به فيبر، 6 درصد از نياز روزانه به فولات و 210 ميلي‌گرم پتاسيم را تأمين خواهد كرد در حالي كه فقط 45 كالري انرژي داشته و به دليل فقدان سديم، كلسترول و ساير اسيدهاي چرب اشباع، ضرر و زياني را متوجه مصرف‌كننده‌اش نخواهد كرد.
علاوه بر موارد ياد شده، مطالعات اخير نشان داده‌اند كه اين ميوه داراي تركيباتي به نام فيتوكميكال است كه در اين گروه فلاونوئيدها، آنتوسيانيدين‌ها و اسيد فنوليك و الاژيك جاي مي‌گيرند كه دريافت آنها از طريق مواد غذايي و به خصوص اين ميوه، احتمال ابتلا به بيماري‌هاي مزمني مانند انواع سرطان‌ها، بيماري‌هاي قلبي عروقي و متابوليكي را كاهش مي‌دهند.

يك دنيا خاصيت
 

حتما از خودتان مي‌پرسيد كه وجود مواد مغذي ياد شده چه فوايدي را براي دريافت كننده‌اش در پي دارد؟ بايد در پاسخ به شما بگوييم، دريافت مقادير بالاي ويتامين C كه در دسته آنتي‌اكسيدان‌ها محسوب مي‌شود، از فعاليت راديكال‌هاي آزاد جلوگيري كرده و روند پيري را در بدن به تأخير مي‌اندازد. به اين دليل است كه خوردن اين ميوه به خصوص براي سيگاري‌ها و يا افرادي كه در شهرهاي آلوده زندگي مي‌كنند، توصيه مي‌شود زيرا وجود مقادير بالاي اين ويتامين در توت فرنگي اثرات مخرب سموم محيطي را در بدن به خصوص در بافت‌هاي حساس مانع مي‌شود. به علاوه، ويتامين C در ساختن پروتئيني به نام كلاژن نيز دخالت دارد و به اين ترتيب با افزايش ساخت اين پروتئين، امکان ترميم بافت‌هاي آسيب‌ديده فراهم مي‌شود.
اما پتاسيم دريافتي سبب كاهش فشار خون شده و خطر بروز سكته را به خصوص در افراد مستعد كاهش مي‌دهد. جالب است بدانيد مطالعات نشان داده‌اند افرادي كه در روز مقادير زيادي از اين ميوه را در برنامه غذايي شان جاي داده و به مصرف مي‌رسانند، در مقايسه با افرادي كه به خوردن اين ميوه توجه نمي‌كنند، سه برابر كمتر به بيماري‌هاي قلبي دچار مي‌شوند. همچنين فيبر بالايي كه از طريق خوردن
توت‌فرنگي به بدن مي‌رسد نيز به كاهش كلسترول خون كمك كرده و حافظ دستگاه گوارش است و از بروز سرطان روده بزرگ و بيماري‌هاي قلبي نيز مي‌كاهد. فولات موجود در اين ميوه نيز در دوران بارداري بسيار پراهميت است و از عقب ماندگي‌هاي مادرزادي در اين دوران جلوگيري مي‌كند. به علاوه اين ماده مغذي نيز مانند سدي در برابر بيماري‌هاي عروق كرونر و سرطان روده بزرگ عمل مي‌كند از اين رو، به خانم‌هاي بارداري كه البته به حساسيت دچار نيستند، توصيه مي‌شود كه به طور مرتب اين ميوه را ميل كنند.

آن روي سکه
 

نكته مهمي‌ كه درباره توت‌فرنگي بايد در نظر داشت اين است كه اولاً به علت تماس اين ميوه با خاك و كود، به احتمال زياد ممكن است آلوده شود كه بايد آن را به دقت شسته و سپس مصرف كرد، در ادامه همين بحث بهترين روش شستشو را براي شما شرح خواهيم داد.
به علاوه، برخي از افراد نسبت به آن حساسيت دارند و ممكن است اين حساسيت به صورت استفراغ و يا ناراحتي‌هاي جلدي بروز كند. همچنين در افرادي كه داراي ناراحتي‌هاي پوستي هستند ممكن است مشكل پوستي‌شان را تشديد كند كه بايد اين نكته در هر بار مصرف مورد توجه قرار گيرد.
توت فرنگي به علت داشتن اسيد سالسيليك در بعضي اشخاص، كبد و مثانه را تحريك كرده و جوش‌هايي شبيه كهير ايجاد مي‌كند. از اين رو، افراد بايد به واكنش‌هاي بدن‌شان بعد از مصرف اين ميوه دقت كنند. به علاوه، كساني كه معده‌اي حساس دارند يا مبتلا به بيماري آسم هستند، بهتر است از خوردن

توت‌فرنگي پرهيز كنند زيرا ممكن است بيماري‌شان تشديد شود.
 

همان طور كه گفتيم، اين ميوه نيز مانند بسياري از مواد غذايي آلرژي‌زا در افراد حساس ايجاد آلرژي مي‌كند و از علايم آن مي‌توان به اگزما، دانه‌هاي قرمز روي پوست، سردرد، آبريزش بيني، ريزش اشك، سرگيجه و حتي اختلالات گوارشي اشاره كرد كه توصيه مي‌شود بي هيچ شكي اين ميوه مصرف نشود، به خصوص در كودكان زير يك سال.

وقتي توت‌فرنگي مي‌خريد
 

نكته مهم در هنگام خريد اين ميوه آن است كه توت فرنگي‌ها سفت، قرمز تيره و براق باشند و كلاهك سبزش كنده نشده باشد. به علاوه، لكه‌هاي زرد و سبز بر روي آنها ديده نشود زيرا نه تنها اين دسته از توت‌فرنگي‌ها ارزش تغذيه‌اي نداشته بلكه ترش مزه نيز هستند. نكته مهم آن است كه نوع متوسط اين ميوه از سايز درشت‌تر آن حتي خوش طعم‌تر است، پس در هنگام انتخاب اين ميوه براي خريدن توت فرنگي‌هاي درشت‌تر حرص نزنيد.
نكته ديگر آنكه در يخچال اين ميوه را شسته شده قرار ندهيد بلكه آن را پيش از مصرف شستشو دهيد. به اين ترتيب كه آنها را در ظرف گودي ريخته و آن را از آب پر كنيد، به طوري كه روي آن آب سرد جريان داشته باشد (به مدت دو تا سه دقيقه) سپس آن را در ظرفي قرار دهيد كه با دستمال كاغذي و يا سلوفان پوشيده شده باشد و به اين ترتيب مي‌توانيد اين ميوه را به مدت يکي دو روز در يخچال نگهداري كنيد. اين ميوه نبايد در دماي اتاق و يا در معرض نور خورشيد قرار گيرد زيرا ارزش تغذيه‌اي خود را از دست مي‌دهد. جالب است بدانيد كه با گذشت هر روز درصدي از ويتامين‌هاي اين ميوه از ميان مي‌رود، به اين ترتيب كه بعد از شش روز، 5 درصد از ويتامين C موجود در آن كاسته خواهد شد.
همچنين، تنها فريز كردن توت فرنگي است كه مي‌تواند تا حدودي ويتامين C (حساس‌ترين جزء تشكيل‌دهنده اين ميوه) موجود در آن را حفظ كند زيرا در غير اين صورت يعني در حين تهيه مربا و يا كنسرو از آن (براي جلوگيري از تغيير رنگ اين ميوه در حين پخت به آن كمي‌آب‌ليمو اضافه كنيد) و يا حتي خشك كردن اين ميوه بسياري از ويتامين‌هاي آن از ميان خواهد رفت و تنها فيبر و املاح در آن باقي خواهد ماند؛ آن هم به مقدار جزيي. حتي آنتوسيانيديني (با خاصيت آنتي‌اكسيداني) كه در اين ميوه وجود دارد، در آب قابل حل است و در انواع محصولات فرآيند شده اين ميوه از بين خواهد رفت مگر اينكه اين ميوه به صورت تازه و يا فريز شده ميل شود. پس مي‌توان اين طور نتيجه گرفت كه نوع فريز شده اين ميوه در مقايسه با توت فرنگي‌هاي خشك و يا كنسروي (در كمپوت توت فرنگي) ارزش تغذيه‌اي بيشتري داشته و به اين ترتيب بهتر است توت فرنگي به اين شكل خريداري شده و به مصرف برسد.
منبع: http://www.salamat.com
ae