غذاهاي ارگانيك و سلامت


 





 
واژه ارگانيك، اشاره به نوعي عمليات کشاورزي و فراوري مواد غذايي دارد كه دوستدار محيط‌زيست و تضمين‌كننده سلامت انسان است. کنترل علف‌هاي هرز و دفع آفات با استفاده از عمليات سالم و بدون تخريب محيط‌زيست، سلامت فردي و حتي سلامت زميني را كه روي آن زندگي مي‌كنيم، تامين مي‌کند. اصطلاح «ارگانيك»هم براي غذاهاي حيواني و هم گياهي كاربرد دارد.
كشاورزاني كه به روش ارگانيك زراعت مي‌كنند، از مواد شيميايي (آفت‌كش‌ها، قارچ‌كش‌ها و كودها) که به محيط‌زيست آسيبي نمي‌زنند، استفاده مي‌كنند. آنها از مخلوطي از فن‌آوري‌هاي جديد و قديمي‌ و تحقيقات علمي‌ براي برقراري نظم در اكوسيستم طبيعي زمين بهره مي‌برند.
كشاورزي ارگانيك گياهاني غني از تركيبات مغذي، خاكي حاصلخيز و به‌دور از تركيبات شيميايي ايجاد مي‌کند كه به حفظ كيفيت آب و حيات وحش منجر مي‌شود. ‌کشاورزي ارگانيك اغلب غذايي را به ما عرضه مي‌كند كه براي خوردن، سالم‌تر و براي حفظ سلامت ما، بسيار مناسب‌تر است.
کشت محصولات غذايي به طريقه ارگانيك بهترين راه براي كاهش ورود سموم كاربردي در عمليات ‌کشاورزي رايج است.‌ اين سموم تنها شامل آفت‌كش‌ها نيستند. انواع زيادي از آنها كه در کشورهاي توسعه‌يافته، تحت عنوان موادي با قابليت‌ايجاد سرطان تقسيم‌بندي مي‌شوند که اغلب فلزات سنگين مانند سرب و جيوه و حلال‌هايي مانند بنزن و تولوئن را در بر مي‌گيرند. به حداقل رساندن قرار گرفتن افراد در معرض اين سموم مهم‌ترين مزيتي است که کشاورزي ارگانيک امکان آن را فراهم مي‌کند. فلزات سنگين به كارايي سيستم عصبي آسيب مي‌رسانند و عوارضي چون: گرفتگي عضلاني و كاهش ضريب هوشي و کاهش توليد هموگلوبين كه منجر به كم‌خوني مي‌شود را به وجود مي‌آورند. حلال‌ها به گلبول‌هاي سفيد آسيب مي‌رسانند، قدرت سيستم ايمني بدن را براي مقابله با عفونت‌ها كاهش مي‌دهند. علاوه بر كاهش قابل‌توجه تماس شما با ‌اين اجزا كه سلامت شما را به يغما مي‌برند، مواد غذايي كه به‌طور ارگانيك رشد يافته‌اند داراي مقادير بالاتر مواد مغذي مانند پروتيين، ويتامين C و مواد معدني هستند.
تحقيقات نشان مي‌دهند که غذاهاي ارگانيك براي سلامتي مناسب‌تر هستند.

غذاهاي ارگانيك و سلامت كودكان
 

آثار منفي غذاهاي تهيه شده به روش سنتي بر سلامت و به‌دنبال آن مزاياي مصرف غذاهاي ارگانيك مختص افراد بالغ نيست. در حقيقت متخصصان زيادي گمان مي‌كنند كه غذاهاي ارگانيك ممكن است کارآمدترين راه كار براي حفظ سلامت فرزندانمان باشند.
در دو گزارش مجزا در سال‌هاي (1989) و (1998)، اعلام شده كه ميليون‌ها كودك آمريكايي در معرض مقادير بالاي آفت‌کش‌هاي موجود در ماده غذايي‌شان هستند كه بهتر است محدوديت‌هايي براي ايمني بيشتر اعمال شود. بعضي از ‌اين آفت‌کش‌ها به‌عنوان سموم دستگاه عصبي شناخته مي‌شوند و قادر به‌ايجاد وقفه در تكامل مغز و سيستم عصبي هستند. به‌علاوه بعضي محققان معتقدند كه كودكان و نوجوانان ممكن است به عوامل‌ايجادكننده سرطان ناشي از آفت‌کش‌ها آسيب‌پذيرتر باشند چرا كه بدن به ورود‌اين مواد در طي دوره زماني كه سرعت رشد بالاست و دوره بلوغ جسمي‌است، خيلي حساس‌تر است.
در سال 1996، كنگره لزوم حفظ كيفيت مواد غذايي برگزار شد كه در آن تمام آفت‌کش‌هاي كاربردي، به منظور ‌ايمني مواد غذايي براي نوزادان و كودكان ممنوع شدند. غذاهاي ارگانيك كه به طورمحدود اجزاي مضر در سلامتي را كنترل كرده‌اند، مي‌توانند نقش مهمي‌ در تضمين سلامت كودكانمان داشته باشند.
خوردن غذاهاي ارگانيك تماس كودكان را با آفت‌کش‌هاي ارگانوفسفاته كمتر مي‌کند:
خوردن غذاهاي ارگانيك از ورود آفت‌کش‌هاي ارگانوفسفاته به بدن کودکان كه به بروز آثار شديد نورولوژيكي در حيوانات و انسان‌ها منجر مي‌شوند جلوگيري مي‌کند.
آفت‌کش‌هاي ارگانوفسفات حدودا نيمي ‌از حشره‌کش‌هاي مصرفي در ‌ايالات متحده را به خود اختصاص مي‌دهد. ارگانوفسفات‌ها با مسموميت سيستم عصبي در حيوانات و حشرات موذي عمل مي‌كنند. وقتي در معرض مقدار زيادي از‌ اين آفت‌کش‌ها قرار مي‌گيريد، اغلب با ايجاد اختلال در سيستم عصبي، همراه مي‌شود. كودكان به آثار سمي ‌ناشي از آفت‌کش‌هاي ارگانوفسفاته آسيب‌پذيرتر نشان مي‌دهند زيرا بدن وسيستم عصبي آنها هنوز در حال شكل‌گيري است. سموم عصبي ارگانوفسفاته حتي در مقادير‌اندک مي‌توانند به عقب‌ماندگي‌هاي وسيع، مشكلات رفتاري، مشكلات برخوردي بيش‌فعالي و كاهش سطح يادگيري منجر شوند.
اين نکته را همواره به ياد داشته باشيد: «براي اينکه کودکانتان در معرض آفت‌کش‌ها قرار نگيرند، از غذاهاي ارگانيك استفاده كنيد.»
آيا غذاهاي ارگانيك نسبت به غذاهاي رايج ارزش تغذيه‌اي بيشتري دارند؟
غذاهاي ارگانيك داراي كيفيت پروتييني، ميزان ويتامين C و مواد معدني بيشتري هستند. در بعضي حالات ميزان مواد معدني به‌طورچشم‌گيري درمواد غذايي ارگانيك بيشتر است. از اين ميان مقدار آهن تا سه برابر در محصولات ارگانيک گزارش شده است.
غذاهاي ارگانيك اغلب حاوي فلاوونوييدهاي بيشتري از غذاهاي رايج هستند.بررسي‌ها نشان مي‌دهد با وجودي كه پنج گونه سبزي ارگانيك (كاهو، اسفناج، هويج، سيب زميني و كلم ) ميزان
ويتامين C توصيه شده در روز را براي مردان و زنان فراهم مي‌كنند، همين ميزان سبزي‌هاي غير ارگانيک قادر به‌اين امر نيستند. به‌علاوه غذاهاي ارگانيك حاوي نيترات كمتري نسبت به غذاهاي ارگانيك هستند. نيترات‌ها جزء اصلي كودهاي شيميايي هستند كه با هموگلوبين پيوند داده، به‌علاوه كودهاي نيتروژني به تركيبات شيميايي نيتراتي در گياهان که براي ساخت پروتيين نياز دارند، تبديل مي‌شوند. وقتي مقدار موجود بيش از نياز گياه باشد، نيترات‌ها از خاك به منابع آب‌هاي سطحي و زير زميني نفوذ كرده و آنها را آلوده مي‌كند. در كنار مضرات شديد نيترات روي زندگي موجودات آبي، مقادير زياد نيترات در آب آشاميدني مي‌تواند عامل بيماري شديد در انسان به‌ويژه كودكان شود.دانشمندان در مطالعات ديگر دريافتند كه بر اساس اطلاعات جمع‌آوري شده از باقي مانده آفت‌کش‌ها توسط سازمان ‌کشاورزي آمريكا، ميوه‌ها و سبزي‌هاي ارگانيك حاوي تنها 3/1 باقي مانده اكثريت آفت‌کش‌ها در قياس با مواد غذايي غير ارگانيك هستند.
ممکن است به‌نظر بيايد پرتقال‌هاي غيرارگانيك كه از نظر‌ اندازه هركدام دوبرابر پرتقال‌هاي ارگانيك هستند، حاوي ويتامين C دوبرابر نيز باشند. اما حقيقتا اينگونه نيست و مشخص شده که در پرتقال‌هاي ارگانيك مقادير بسيار بيشتري ويتامين C وجود دارد. دليل اين تفاوت اين است که در شيوه معمول پرورش پرتقال از كودهاي نيتروژنه استفاده مي‌شود كه عامل جذب آب بيشتراست، به اين وسيله ترتيب تركيبات موجود در پرتقال رقيق مي‌شوند. شما يك پرتقال خيلي بزرگ مي‌خريد در حالي كه پر از آب است و ارزش تغذيه‌اي ندارد.خوردن غذاي ارگانيك ممكن است به پيش‌گيري از التهاب مزمن، که يك عامل اصلي هم در بيماري قلبي و عروقي و هم در سرطان روده بزرگ است، كمك كند. محصولات غذايي ارگانيک حاوي اسيد ساليسيليک بيشتري هستند. اسيد ساليسيليك تركيبي است كه عمل مخربي را که به سخت شدن شريان‌ها و سرطان روده منجر مي‌شود خنثي مي‌كند.

با خوردن غذاهاي ارگانيك از خوردن چه ترکيباتي ممانعت مي‌شود؟
 

بيش از 3000 سم پر خطر به‌طور معمول در سيستم تامين غذاي آمريكا موجود است كه بر اساس قانون کاربرد آنها در غذاهاي ارگانيك ممنوع است. اين موارد شامل گروه‌هاي زير است:
آفت‌کش‌ها: بزرگترين گروه از سموم كه كاربرد آنها در غذاهاي ‌کشت داده شده به طريقه ارگانيك ممنوع شده، آفت‌کش‌هاي سنتزي هستند كه واقعا در هر جايي از زنجيره تامين مواد غذايي يافت مي‌شود. چند صد تركيب شيميايي و هزاران نام تجاري محصولات آفت‌کش اساسا در توليد تجاري مواد غذايي در آمريكا كاربرد داشته‌اند. 73 آفت‌کش را براي استفاده در ‌کشاورزي به عنوان مواد با قابليت سرطان‌زايي (مواد مولد سرطان) گروه‌بندي مي‌کنند.
فلزات سنگين: فلزات سمي‌كادميوم، سرب و جيوه ورودي به ماده غذايي تهيه شده، در خلال آلودگي صنعتي خاك و آب‌هاي زيرزميني و در حين کار با سيستم مکانيکي در فرآيند و بسته‌بندي به مواد غذايي راه مي‌يابند. كادميوم كه مي‌تواند در بافت‌هاي گياهي در مقادير بيشتر از خاك تجمع يابد، را با سرطان‌هاي ريه، پروستات و دستگاه تناسلي مرتبط مي‌دانند. با وجودي كه مضرات شديد سرب مدت‌هاي مديدي است كه شناسايي شده است، به‌ويژه در مورد كودكان، از لحيم سرب هنوز براي درزبندي قوطي‌هاي قلعي كه در كنسروسازي كاربرد دارند، استفاده شده كه عامل ورود سرب به غذاهاي كنسروي متعدد است.

معيارهاي انواع سبزي، ميوه و حبوبات ارگانيک
 

1- خاک ايمن: حداقل از سه سال قبل از برداشت محصول، زمـين زراعــي نبايد با آب فاضلاب آبياري شده باشد. خاک نيز بايد عاري از املاح سرب و کلرايد پتاسيم باشد.
2- فقدان بازسازي: هيچ‌گونه مواد افزودني (مانند شيرين‌کننده‌ها و رنگ‌دهنده‌هاي مصنوعي)، پرتودهي با پرتوهاي يونيزه‌کننده و اصلاح ژنتيک نبايد در روند توليد محصول به کار رفته باشد.
3- خيره‌سازي و انبار مجزا: محصولات ارگانيک بايد از محصولات غيرارگانيک تفکيک شده و به طور جداگانه نگهداري شوند.
4- عدم استفاده از مواد شيميايي مصنوعي: استفاده نکردن از ترکيبات شيميايي مصنوعي مانند کودهاي شيميايي، آفت‌کش‌ها، حشره‌کش‌ها و علف‌کش‌ها (از سه سال قبل از برداشت محصول).

معيارهاي گوشت و شير و تخم مرغ و ديگر فرآورده هاي حيواني ارگانيک
 

1- حيوانات بايد حداکثر از روز دوم تولد به روش ارگانيک پرورش يافته باشند.
2- خوراک ارگانيک: تغذيه دام و طيور بايد صد درصد از خوراک ارگانيک بوده باشد.
3- هيچ‌گونه آنتي‌بيوتيک و هورمون نبايد استفاده شود.
4- حيوانات چرنده بايد از مرتع مناسب برخوردار باشند. هر حيوان بايد از سرپناه، آب سالم، رژيم غذايي متعادل، هواي تازه، نور مستقيم آفتاب و فضاي کافي براي حرکت برخوردار باشد.
5- ذخيره‌سازي و انبار مجزا: فرآورده‌هاي ارگانيک بايد از محصولات غيرارگانيک تفکيک شده و جداگانه نگهداري شوند.
منبع:www.salamat.com