بي‌حسي و دندانپزشکي
نويسنده:دکتر گلرخ ثريا
آنچه بايد درباره داروهاي بي‌حسي بدانيد
خيلي‌ها حاضرند درد دندان را تحمل کنند ولي به مطب دندانپزشکي نروند.وقتي از آنها سوال مي‌کنيد: «چرا؟» مي‌گويند: «از آن آمپول کذايي دندانپزشک مي‌ترسيم!» به هر حال، شما وقتي به مطب دندانپزشکي مي‌رويد، بايد مطمئن باشيد که چشم‌تان به جمال آن آمپول کذايي روشن خواهد شد ولي اين آمپول فلزي نه چندان جذاب، چيست و چرا لازم است قبل از ترميم دندان حتما به شما آمپول تزريق شود؟ اصلا چند نوع داروي بي‌حسي وجود دارد و آيا برخي از دندانپزشکان در تزريق داروي بي‌حسي خست به خرج مي‌دهند؟
گاهي از گوشه و کنار شنيده مي‌شود که فلان دندانپزشک براي تزريق داروي بي‌حس کننده دندان هزينه‌هاي اضافي از بيمارش دريافت مي‌کند؛ مثلا اگر کسي بيماري قلبي و يا فشارخون و يا مرض قند داشته باشد، به بهانه اينکه داروي بي‌حسي براي افراد داراي بيماري خاص متفاوت است، مبالغي اضافي از بيمارش دريافت مي‌کند و جاي اين سوال در ذهن بيمار باقي مي‌ماند که مگر اين داروي بي‌حسي با ساير داروهاي معمول چه فرقي دارد؟ البته مواردي از اين دست و اين قصه بسيار نادر است ولي بد نيست شما با انواع داروهاي بي‌حسي دندانپزشکي آشنا شويد.
به طور کلي داروهاي بي‌حس کننده دندان و لثه در دندانپزشکي به دو گروه اصلي تقسيم مي‌شوند: گروه اول، داروهايي هستند که در آنها از ماده بي‌حس کننده ليدوکايين به همراه آدرنالين استفاده شده است. آدرنالين باعث مي‌شود عروق خوني در ناحيه‌اي که آمپول بي‌حسي تزريق شده است تنگ شده و داروي بي‌حسي ليدوکايين همان‌جا در کنار عصب دندان مانده و دندان را براي مدت طولاني بي‌حس کند ولي آدرنالين کمي باعث تپش قلب نيز مي‌شود، بنابراين افرادي که بيماري قلبي عروقي دارند، نبايد از اين نوع داروي بي‌حسي استفاده کنند چون باعث تپش قلب و خطر براي آنها خواهد شد. گروه دوم داروهاي بي‌حس کننده درد دندانپزشکي داروهايي هستند که فاقد آدرنالين هستند، بنابراين گرچه اثر کوتاه‌مدت‌‌تري دارند ولي افراد گروه دوم بايد از اين دارو استفاده کنند که تفاوت قيمت چنداني با اصلي ندارد. اگر شما بيماري زمينه‌اي داريد، حتما آن را با دندانپزشکان در ميان بگذاريد تا داروي بي‌حسي مناسب را برايتان تزريق کند.
بي‌حسي دردناک
همه حرف و حديث‌ها پشت‌سر درد ناشي از تزريق آمپول است ولي چرا تزريق آمپول بي‌حسي اين قدر دردناک است؟ دليل‌اش اين است که تزريق مقدار زيادي داروي بي‌حسي مي‌تواند به بافت‌هاي محل تزريق فشار آورده و باعث درد شديد شود. البته دندانپزشک مي‌تواند روش‌هايي را در پيش بگيرد که تزريق داروي بي‌حسي درد کمتري براي شما ايجاد کند. اگر کارپول داروي بي‌حسي کمي گرم باشد و اين محلول به صورت کمي گرم تزريق شود، درد هنگام تزريق کاهش مي‌يابد. برخي از سرسوزن‌هاي آمپول‌هاي دندانپزشکي سرهاي بول شده‌اي دارند که هنگام ورود به بافت لثه درد و ناراحتي کمتري ايجاد مي‌کنند و مهم‌تر از همه سرعت تزريق داروي بي‌حسي به وسيله دندانپزشک است. درست‌اش اين است که يک آمپول بي‌حسي دندانپزشکي خيلي به آرامي و طي يک دقيقه به درون لثه تزريق شود، در اين صورت درد ناشي از تزريق بسيار کاهش خواهد يافت. البته فراموش نکنيد تزريق در برخي از نقاط دهان ذاتا دردناک است. يکي از مهم‌ترين اين نقاط که تزريق در آن داد شما را درمي‌آورد، لثه پشت دندان‌هاي پيشين بالا يا ناحيه «دوگا» است.
محل تزريق آمپول بي‌حسي در مطب دندانپزشکي
شايد بپرسيد که دندانپزشک چرا وقتي مي‌خواهد روي دندان آسياي شما کار کند، آمپول را درون لپ‌تان تزريق مي‌کند؟ جالب است بدانيد که براي تزريق داروي بي‌حسي در دهان، نقاط مشخصي وجود دارد که در اين نقاط اعصاب مربوط به فک، لثه و دندان‌هاي شما عبور مي‌کند. معمولا براي بي‌حسي کردن دندان‌هاي فک بالا، آمپول بي‌حسي در لثه مجاور همان دندان و يا به اصطلاح در پاي همان دندان تزريق مي‌شود ولي اگر قرار باشد دندانپزشک روي دندان‌هاي آسياي فک پايين شما کار کند، ناحيه درون لپ شما را بي‌حس خواهد کرد. از اين نقاط اعصاب اصلي فک پايين عبور مي‌کنند که با اين تزريق کل اين عصب بي‌حس خواهد شد و نشانه اينکه شما کاملا بي‌حس شده‌ايد، اين است که نيمي از زبان شما بي‌حس خواهد شد. براي کار کردن روي دندان‌هاي آسياي کوچک، عصب چانه شما بي‌حس مي‌شود و شما حس مي‌کنيد چانه‌تان بي‌حس است. گاهي لازم است براي بي‌حس شدن کامل دندان شما، آمپول بي‌حسي در کانال‌هاي خود دندان تزريق شود که اين کار هنگام عصب‌کشي دندان شما انجام مي‌شود. گاهي لازم است داروي بي‌حسي درون الياف نگه‌دارنده دندان تزريق شود که اين تزريق دردناک است ولي دندان شما را در مواردي که به سختي بي‌حس مي‌شود، کاملا بي‌حس خواهد کرد.
خداحافظي با بي‌حسي
قسمت خوب ماجرا وقتي است که سرانجام کار دندانپزشکي روي دندان شما تمام شده و مي‌خواهيد مطب را ترک کنيد. حالا حتما با خودتان مي‌گوييد کي از شر اين بي‌حسي خلاص مي‌شوم؟ مدت زمان باقي ماندن اثر داروي بي‌حسي بر اساس نوع ماده بي‌حسي متفاوت است. برخي از داروهاي بي‌حسي دندانپزشکي اثري کوتاه مدت و برخي اثر بلندمدت‌تري دارند. معمولا داروهاي بي‌حسي ظرف 5/1 ساعت اثرشان کم‌کم از بين مي‌رود ولي نکته‌اي که بايد در نظر داشته باشيد اين است که اگر فک پايين شما بي‌حس است، زبان‌تان را گاز نگيريد. اين مشکل به خصوص براي کودکان پيش مي‌آيد که ناگهان پدر و مادر پس از خارج شدن از مطب دندانپزشکي متوجه مي‌شوند که زبان کودک‌شان خونين و مالين است چون کودک بي‌حس است، متوجه نيست که زبان‌اش را گاز گرفته است و اين فشار آن قدر ادامه مي‌يابد که باعث خون‌ريزي زبان مي‌شود. راه پيشگيري اين است که در اين مواقع قبل از خروج از مطب روي يک رل پنبه گاز بگيريد و زبان‌تان را کنترل کنيد.
اسپري قبل از تزريق
يکي از روش‌هايي که مي‌تواند درد ناشي از تزريق آمپول دندانپزشکي را کاهش دهد، استفاده از اسپري بي‌حس کننده موضعي در محل تزريق است. مي‌توانيد از دندانپزشک‌تان بخواهيد اين کار را برايتان انجام دهد، دراين صورت او مقداري از اسپري بي‌حس کننده را روي پنبه مي‌ريزد و روي لثه محل تزريق داروي بي‌حسي قرار مي‌دهد. اين پنبه حدود يک دقيقه در محل باقي مي‌ماند و لثه را به صورت سطحي بي‌حس مي‌کند. در اين صورت شما هنگام ورود نوک سوزن در محل تزريق متوجه درد ناشي از تزريق نخواهيد شد. فراموش نکنيد «اسپري بي‌حس کننده» فقط براي مدت کوتاهي لثه سطحي را بي‌حس مي‌کند و نمي‌تواند جاي تزريق داروي بي‌حسي را بگيرد.
کودکان را از آمپول نترسانيد
علت اصلي ترس کودکان از آمپول در دندانپزشکي اين است که پدر و مادر در منزل به عنوان تنيبه کودک را از آمپول مي‌ترسانند. براي اينکه کودک‌تان را براي تزريق داروي بي‌حسي دندانپزشکي آماده کنيد، با او صادق باشيد. درد ناشي از تزريق را به گزش يک مورچه تشبيه کنيد. اصلا به او نگوييد: «برويم دندانپزشکي آمپولي در کار نيست.» چون در اين صورت با ديدن آمپول اعتمادش را به شما و دندانپزشک‌اش از دست خواهد داد. دندانپزشکان با شگردهايي مثل تاباندن نور در صورت کودک و رد کردن آمپول از پشت سر کودک سعي مي‌کنند ترس ناشي از تزريق را کاهش دهند.
منبع:www.salamat.com
{{Fullname}} {{Creationdate}}
{{Body}}