سيگار او با من چه خواهدكرد؟

تنباکو سالانه جان بيش از 5 ميليون انسان را در سرتاسر جهان مي‌گيرد. اين رقم از مجموع مرگ‌هاي ناشي از ايدز، سل و مالاريا هم بيشتر است! و اگر مصرف تنباکو در دنيا به همين منوال پيش برود تا پايان سال 2030 اين آمار به 8 ميليون مرگ در سال خواهد رسيد. البته تمام موارد مرگ فقط گريبان خود سيگاري‌ها را نمي‌گيرد بلکه اطرافيان‌ آنها هم گرفتار مي‌شوند. در مبحث سيگار و تنباکو اصطلاحي به نام سيگاري دست دوم يا سيگاري غيرفعال وجود دارد. اين سيگاري‌هاي دست دوم افرادي هستند که خودشان سيگار نمي‌کشند بلکه فقط دود حاصل از تدخين تنباکو توسط ديگران را استنشاق مي‌کنند. يعني مثلا پدر، مادر يا همسر شما سيگار مي‌کشند و دود آن به اجبار وارد ريه شما هم مي‌شود. طبق گزارش‌هاي سازمان جهاني بهداشت، يکي از هر 10 مرگ ناشي از تنباکو، براي افراد سيگاري دست دوم اتفاق مي‌افتد.
بين 70 تا 90 درصد از مردم غيرسيگاري در معرض دود سيگار افراد سيگاري هستند. اين دود را يا سيگاري‌ها با بازدم خود بيرون مي‌فرستند يا دودي است که به دليل سوختن تنباکوي سيگار، توتون و... در هوا پخش مي‌‌شود. مطالعات علمي نشان مي‌دهد که فقط 15 درصد از دود سيگار توسط خود فرد سيگاري استنشاق مي‌شود و 85 درصد آن در محيط پراکنده مي‌شود. اگر فردي غيرسيگاري 2 ساعت در اتاقي بماند که شخص ديگري در آن سيگار مي‌کشد، هوايي که وارد ريه‌هايش خواهد شد درست مثل کسي است که 4 سيگار کشيده باشد. طبق آمارها، استنشاق دود سيگار به شکل دست دوم، سومين علت قابل پيشگيري مرگ زودرس و ناتواني شديد محسوب مي‌شود. دودي که سيگاري‌هاي غيرفعال استنشاق مي‌کنند حاوي 4 هزار ماده شيميايي است. سرطان‌زابودن حداقل 40 نوع از اين مواد و سمي بودن 200 نوع ديگر از آنها اثبات شده است. آمارهاي تاسف‌آور ديگري هم در اين زمينه وجود دارد. مثلا غلظت تار و نيکوتيني که هر فرد از دود سيگار ديگران استنشاق مي‌کند 2 برابر غلظتي است که از طريق سيگار وارد ريه خود فرد سيگاري مي‌شود. اين نسبت در مورد ماده سرطان‌زاي بنزوپيرن 3 برابر، مونواکسيد کربن 5 برابر و آمونياک 50 برابر است! در ضمن استنشاق دود سيگار و پيپ به يک اندازه خطرناک است و هيچ‌يک نسبت به ديگري ارجحيت ندارد.

 

بيماري‌هاي ناشي از استنشاق دود سيگار ديگران
 

در طول دو دهه گذشته دانشمندان اثبات کرده‌اند که همه بيماري‌هاي ناشي از سيگار کشيدن، در افراد سيگاري دست دوم هم ممکن است ايجاد شود مثلا سرطان‌ ريه يا بيماري‌هاي قلبي‌-عروقي. زناني که شوهر سيگاري دارند 91 درصد بيش از ساير زنان به بيماري‌هاي قلبي مبتلا مي‌شوند. علاوه بر آن احتمال ابتلا به سرطان ريه و مرگ به دليل اين بيماري هم در اين خانم‌ها 2برابر ديگران است. حتي وقتي اين زنان باردار مي‌شوند احتمال سقط و مرده‌زايي بيشتري در آنها وجود دارد.

تغيير ژنتيکي به دليل استنشاق دود سيگار ديگران
 

اخيرا دانشمند آمريکايي، دکتر رونالد کريستال، مدارک جديدي از نحوه بيماري‌زايي سيگار به دست آورده است. طبق تحقيقات دکتر کريستال سلول‌هاي بدن افراد سيگاري دست دوم، دچار نوعي تغييرات ژنتيکي مي‌شود. البته قبلا ارتباط بيماري‌هايي مثل سرطان ريه يا آمفيزم با استنشاق دود سيگار محيط اثبات شده بود ولي علت بيولوژيک و سلولي آن مشخص نبود. اما حالا براي اولين بار تيم تحقيقاتي دکتر کريستال پرده از اين راز برداشته است. برخي مواد موجود در دود حاصل از تنباکو قادرند ساختار ژنتيکي سلول را تغيير بدهند. سلول‌هاي راه هوايي يعني مسيري که از ناي تا آلوئول‌هاي ريه ادامه دارد، اولين مکان عبور هوا از محيط بيرون تا ريه هستند. درواقع اولين برخورد با دود سيگار هم براي همين سلول‌ها اتفاق مي‌افتد. طبق فرضيه دکتر کريستال، اختلال عملکرد همين سلول‌ها باعث بروز تغييرات ريوي و نهايتا ايجاد انواع بيماري‌ها، از برونشيت گرفته تا سرطان ريه خواهد شد.
هنوز مشخص نيست که اين تغييرات ژنتيکي دايمي هستند يا گذرا. اما برخي اطلاعات قديمي در مورد تغييرات سلولي در سيگاري‌ها وجود دارد که نشان مي‌دهد چنين تغييراتي برگشت‌ناپذير است. روند افت عملکرد در سيگاري‌هاي واقعي خيلي سريع‌تر و ويرانگر‌تر از سيگاري‌هاي غيرفعال يا همان دست دوم است. در ضمن حتي وقتي سيگاري‌ها موفق مي‌شوند سيگار خود را ترک کنند باز هم عملکرد ريوي آنها به حد اوليه برنمي‌گردد. اما چنين اطلاعاتي هنوز در مورد سيگاري‌هاي دست دوم خيلي کامل و دقيق نيست. به عقيده دکتر کريستال با پيدا شدن پايه ژنتيک در اين ماجرا مي‌توان افراد در معرض خطر را سريع‌تر شناسايي کرد. پس از شناسايي اين افراد هم داروهايي براي آنها تجويز خواهد شد تا مانع پيشرفت تغييرات ژنتيکي در سلول‌هاي‌ آنها بشود. دکتر نورمان ادل من، مدير انجمن بيماري‌هاي ريوي آمريکا مي‌گويد: «همه اين نتايج نشان مي‌دهند که سازمان‌هاي بهداشتي بايد با نيروي بيشتري عليه سيگار وارد عمل شوند.» نتايج اين تحقيق نشان داد که هيچ سطح قابل‌قبول و بي‌خطري از دود سيگار وجود ندارد. يعني هر مقدار استنشاق تنباکو چه به شکل مستقيم و چه به شکل دست دوم مي‌تواند خطرناک باشد و باعث تغييرات سلولي بشود. پس فرق نمي‌کند به ميهماني‌اي برويد که فضاي آن مملو از دود سيگار باشد يا اينکه خودتان هفته‌اي يک سيگار بکشيد.

 

منبع:salamat.com
/خ