راهنماي برخورد اعضاي خانواده با فرد معتاد

در بحث رفتارهاي خانواده با شخصي که در حال ترک اعتياد است ثابت شده است که نبايد انتظار معجزه نداشته باشيم، بهتر است از رفتارهاي کاوش‌گرانه و کارآگاهي درباره بيمار پرهيز کنيم و نيز نبايد از بروز رفتارهاي متناقض در قبال بيمار خودداري کنيم. در اين ارتباط توصيه چهارمي که مفيد به نظر مي‌رسد پرهيز از برخوردهايي است که توام با تحقير و خوارشدن بيمار است. خيلي مهم است که بيمار درک کند خانواده به او علاقه‌مند است و شخص او را دوست دارد و اگر نارضايتي و اعتراضي دارد مربوط به مصرف مواد است. مصرف مواد خط قرمزي است که ميان او و خانواده فاصله مي‌اندازد و اگر اين مصرف خاتمه يابد آغوش گرم خانواده به روي او باز است. کنايه‌ها، متلک‌ها، سرزنش‌ها و يادآوري‌ اشتباهات گذشته بيمار حسي از تحقير و فقدان پذيرش را براي او رقم خواهد زد که در تداوم انگيزش او براي ترک نقش مثبتي نخواهد داشت.
متاسفانه در زمانه‌اي زندگي مي‌کنيم که دوست داشتن آدم‌ها حتي آنهايي که موجبات ناراحتي ما را فراهم نکرده‌اند کار چندان آساني نيست و صد البته محبت‌داشتن نسبت به آنکه ما را آزرده است دشوارتر. اما اگر عزيزترين و نزديک‌ترين افراد که همان خانواده هستند بخشنده و با گذشت نباشند از چه کسي مي‌توان چنين انتظاري داشت؟ از جمله مشکلات جانبي اعتياد براي خانواده‌هايي که با آن دست به گريبان هستند، موضوع شان و منزلت اجتماعي و ترس از آبرو است. اين ترس و نگراني مي‌تواند موجب بروز رفتارهايي از ناحيه خانواده شود که در نهايت به طرد بيمار از محيط خانواده مي‌انجامد و در چنين شرايطي خطر تشديد وابستگي و عود بيماري بسيار بالا است. بنابراين بايد حتي‌الامکان پذيراي خطر بالاي انزواي بيمار و طرد او از محيط خانواده نباشيم. خانواده‌هايي که با معضل اعتياد آشنا هستند به خوبي مي‌دانند که وابستگي به يک ماده تغييرات بسياري را در زندگي فرد مبتلا رقم خواهد زد. براي مثال فردي که قبلا ظاهري مرتب و آراسته داشته و حالا به ظاهر خودش بي‌توجه است و بي‌حوصلگي از سر و وضعش پيداست. مثال ديگر تغيير عادت خواب و بيداري است. وقتي همه خوابند او بيدار است و هنگامي که همه بيدارند و به کار و زندگي مشغول، او در خواب است.
مصرف مواد فضاي افکار و روحيات بيمار را دست‌خوش تغيير مي‌کند. عادت‌هاي جديدي را در او ايجاد مي‌کند و دوستان و معاشرت‌هاي نامناسبي را رقم مي‌زند و خلاصه کلام سبک زندگي او را عوض مي‌کند. ساده‌انگارانه است اگر ترک وابستگي به يک ماده را منحصر در کنارگذاشتن و مصرف نکردن آن ماده ببينيم. اين سبک زندگي تشنه اعتياد است. اگر عوض نشود دير يا زود اعتياد را به زندگي شخص برمي‌گرداند. خانواده مي‌تواند نقش ارزنده‌اي در تغيير فضاي زندگي بيمار داشته باشد و به او ياري دهد تا سبک زندگي سالمي را جايگزين شرايط تحميل شده از اعتياد کند.
منبع: http://www.salamat.com