تو مو مي‌بيني و من پيچش مو


 

نويسنده: دکتر محمدعلي نيلفروش‌زاده / متخصص پوست و مو




 

16 نکته‌اي که درباره‌ مو نمي‌دانستيد
 

1 در حيوانات موهاي مختلف کارايي متفاوتي دارند مثلا سبيل برخي حيوانات بسيار بلند هستند و نقش اندام حسي دارند، البته در انسان چنين موهايي وجود ندارد اما گاهي اوقات فوليکول‌هاي بزرگي در پوست افراد ديده مي‌شود که به آنها فوليکول‌هاي «تايلوتريک» گفته مي‌شود و به نظر مي‌رسد عملکرد حسي دارند. اين نوع موها بيشتر در پوست شکم ديده مي‌شود.
2 فوليکول‌هاي مختلف مي‌توانند موهاي متفاوتي توليد کنند و حتي موهايي که از يک فوليکول به وجود مي‌آيد ممکن است به مرور زمان تحت تاثير عوامل هورموني شکل‌هاي مختلفي پيدا کنند.
3 موي انسان از نظر ضخامت به سه نوع کلي تقسيم مي‌شود: لانوگو که موهاي نرم و بدون رنگي هستند که در دوران جنيني وجود دارند، موهاي کرکي يا ولوس که بيشتر سطح بدن را پس از تولد مي‌پوشانند و موهاي ترمينال که ضخيم و پر رنگ بوده و در سر و ريش و ابرو، زير بغل و از اين قبيل وجود دارد.
4 تعداد فوليکول‌هاي مو در يک فرد، بالغ بر پنج ميليون است که در سر تا سر بدن منتشر است و قابل توجه اينکه اين تعداد فوليکول مو در زن و مرد و تمامي نژادها يکسان است و تعداد فوليکول‌هاي مو در واحد سطح در انسان بيشتر از ساير پستانداران است و علت آنکه کم مو تر به نظر مي‌رسد آن است که اغلب موها زياد بلند و ضخيم نمي‌شوند.
5 در تمامي پستانداران از جمله انسان فوليکول‌هاي مو داراي دوره‌هاي تناوبي از فعاليت و استراحت هستند. مرحله‌اي که موها رشد مي‌کنند، مرحله آناژن ناميده مي‌شود و مرحله‌اي که موها استراحت مي‌کنند، تلوژن نام دارد. در بين اين دو مرحله، يک مرحله کوتاه انتقالي به نام کاتاژن وجود دارد. مرحله آناژن در موهاي سر چندين برابر موهاي نواحي ديگر بدن است. اين زمان در افراد مختلف نيز متفاوت است و به همين علت بعضي افراد مي‌توانند موهاي بسيار بلندي داشته باشند، در حاليکه موي بعضي ديگر از حد مشخصي بلندتر نمي شود. مرحله کاتاژن در سر کمتر از دو هفته طول مي‌کشد و فاز استراحت يا تلوژن نيز حدود 3 ماه طول مي‌کشد پس از آن مرحله جديد آناژن شروع مي‌شود و موي جديدي جاي موي قبلي را مي‌گيرد.
تعداد فوليکول‌هاي مو در سر حدود صد هزار عدد است. از اين تعداد حدود يک درصد در فاز کاتاژن هستند، 80 تا 90 درصد در فاز آناژن و حدود 10 تا 20 درصد در فاز تلوژن يا استراحت هستند. اگر طول مدت آناژن را 1000 روز فرض کنيم در هر روز حدود 100 عدد تار مو مي‌ريزند و موي ديگري جاي آنها در مي‌آيد. بنابراين ريزش مو پس از بلوغ اگر کمتر از يکصد تار در روز باشد
مي توان آن را طبيعي محسوب کرد و جاي نگراني نيست.
6 شکل موها و ميزان رشدشان نيز بسته به ژنتيک افراد فرق مي‌کند، به همين جهت در نژادهاي مختلف تفاوت‌هايي مشاهده مي‌شود. اين مساله بيشتر از همه در موهاي سر ديده مي‌شود. در نژاد مغولي مثل ژاپني‌ها موي سر زبر و سيخ مانند است، در سياه پوستان موهاي سر فرفري است و در نژاد قفقازي نظير ما ايراني‌ها موها انواع مختلفي شامل صاف و فر دارند.
7 جالب توجه اينکه موي سر در خانم‌ها معمولا ضخيم‌تر از آقايان است همچنين محل رويش مو در خانم‌ها جلوتر از آقايان است.
8 ميزان رشد موها در زن و مرد نيز با هم متفاوت است که البته به محل آن بستگي دارد.
9 قبل از بلوغ، سرعت رشد موي سر در پسرها بيشتر از دخترهاست اما پس از بلوغ سرعت رشد موي سر در خانم‌ها بيشتر از آقايان مي‌شود.
10 صرف‌نظر از جنسيت افراد، بيشترين سرعت رشد موهاي بدن بين 50 تا 70 سالگي است.
11از جمله عواملي که بر سرعت رشد موها تاثير مي‌گذارند، هورمون‌ها هستند به‌طور مثال هورمون استروژن باعث کاهش و هورمون تيروئيد باعث افزايش آن مي‌شود.
12بر خلاف باور عمومي، تراشيدن مو باعث افزايش سرعت رشد آن نمي‌شود.
13در انسان رنگدانه اصلي در پوست و مو «ملانين» است. اين رنگدانه توسط سلول‌هاي رنگدانه ساز به نام ملانوسيت توليد مي‌شود. اين سلول‌ها در پياز مو قرار دارند.
14علت اصلي تنوع رنگ در موي انسان‌ها به ساختمان «ملانين» توليد شده بستگي دارد. دو نوع ملانين وجود دارد:
که يکي مس,ول توليد رنگ سياه و قهوه‌اي (يوملانين) وديگري مسئول توليد رنگي ما بين زرد و قرمز (فئوملانين) است.
اگر در مويي رنگدانه ملانين وجود نداشته باشد، آن مو سفيد به نظر مي‌رسد. رنگ موها در نواحي مختلف بدن يکسان نيست. معمولا «مژه‌ها» در بين موهاي بدن تيره‌تر از بقيه هستند.
15 عامل اصلي در تعيين رنگ موهاي يک فرد ژنتيک است اما عوامل ديگري نيز مي‌توانند بر رنگ موها تاثير بگذارند مثلا برخي از هورمون‌ها مثل «هورمون محرک ملانوسيت» و يا هورمون‌هاي استروژن و پروژسترون مي‌توانند موها را تيره تر کنند و به همين جهت در دوران بارداري ممکن است رنگ موها تيره تر شود.
16بيشترين رنگ مو در جهان سياه است. در ميان نژادهاي مختلف نژاد قفقازي بيشترين تنوع رنگ را دارد که بيشتر بستگي به موقعيت جغرافيايي محل زندگي آنها دارد.
منبع: http://www.salamat.com