روشي براي شيرين کردن درس‌ها


 

نويسنده: نورمحمد شيرنژاد




 

از وسايل کمک آموزشي براي عمق بخشيدن به يادگيري استفاده کنيد
 

قرن‌هاست که نظريه‌پردازان آموزشي مي‌گويند اگر فراگيران به جاي آنکه صرفا دريافت‌کننده دانش‌ باشند، خودشان درصدد کشف آن برآيند، يادگيري بامعناتر و کامل‌تري به وقوع خواهد پيوست. روش آموزش معلمان بزرگي مثل سقراط هم همين بوده است. در اوايل قرن گذشته، دست‌اندرکاران امور آموزشي به اهميت استفاده از وسايل کمک‌آموزشي پي بردند و اعلام کردند هرچه‌قدر موضوعات علوم پايه عيني‌تر و ملموس‌تر باشد، ميزان يادگيري عميق‌تر و بيشتر خواهد شد.
در سال‌هاي اخير، نارضايتي‌هاي بسياري در آموزش دانش‌آموزان حاصل شده است. سال‌ها گفته مي‌شد که دانش‌آموزان محتواي علوم را خوب فرا نمي‌گيرند و با مهارت‌هاي لازم و ضروري علوم تجهيز نمي‌شوند. در دنياي غرب مسوولان آموزشي به ناچار در برنامه‌هاي درسي خود تجديدنظر کردند و معلمان براي تدريس از وسايل آزمايشگاهي و کارگاهي استفاده کردند. اين امر باعث شد دانش‌آموزان علاقه بيشتري از خود نشان دهند و با آمادگي بيشتري جذب بازارکار و موسسات و کارخانه‌ها شوند. در نتيجه، کم‌کم تحول چشم‌گيري در پيشرفت‌هاي صنعتي در کشورهاي غرب ايجاد شد.

هم تئوري، هم عملي
 

در ايران بعد از پيروزي انقلاب اسلامي نظام آموزشي درصدد رفع مشکلات ناشي از افت تحصيلي دانش‌آموزان بوده و يکي از راه‌حل‌هاي ارايه شده در اين سال‌ها استفاده
هم‌زمان از دروس تئوري و عملي بوده است. در اين راستا سعي شده مدارس از وسايل کمک آموزشي در قالب آزمايشگاه استفاده کنند تا بتوانند با اين روش، نياز خود را برطرف نمايند اما عدم برنامه‌ريزي دقيق و فقدان هزينه مناسب يا نبودن فضاي مناسب و نيروي متخصص باعث شده است که در اين راه نظام آموزشي ما با روندي کند سير صعودي را طي کند.
عدم تسلط کافي معلمان نسبت به فنون آزمايشگاهي نيز دلايل واضحي داشته است: نارسا بودن اين قبيل آموزش‌ها در حين تحصيلات معلمان، بالا بودن هزينه‌هاي مربوط به وسيله‌هاي آزمايشگاهي، پيشرفت سريع فناوري و پيچيده و پيشرفته‌تر شدن روش‌هاي آزمايشگاهي، عدم هم‌خواني مهارت‌هاي معلمان با اين تغييرات و پيشرفت‌ها، پيچيده‌ و دشوار بودن شيوه‌هاي مديريت آزمايشگاهي و...

نقش پررنگ وسايل کمک‌آموزشي
 

روش تدريس به کمک واحدهاي آزمايشگاهي و عملي ممکن است به منظورهاي مختلفي به کار رود؛ به منظور آشنا کردن شاگردان با جنبه‌هاي عملي يک مفهوم علمي، به منظور فراهم آوردن محيطي مناسب براي حل مساله‌ و يا براي مهارت يافتن براي مشاغل آينده.
استفاده از وسايل کمک‌آموزشي مي‌تواند ضمن بالا بردن کيفيت آموزش و يادگيري، يک عامل بسيار تحريک کننده در فعاليت‌هاي آموزشي باشد.
همچنين استفاده از آنها در تدريس مي‌تواند براي تقويت حس کنجکاوي و تقويت نيروي اکتشاف و اختراع و حتي تفکر دانش‌آموزان و اعتماد به نفس آنها مفيد باشد.
استفاده از وسايل کمک آموزشي به هنگام تدريس، فعاليت آموزشي و يادگيري را جالب توجه و شيرين مي‌نمايد و در نتيجه دانش‌آموزان خسته و بي‌حوصله نمي‌شوند.
هنگامي که دانش‌آموز يادگيري را با استفاده از وسايل کمک آموزشي تجربه مي‌کند، مي‌تواند اشيا را لمس کند، ببيند، بو کند، بچشد و به صدا گوش دهد. هنگامي که معلم و دانش‌آموز با استفاده از وسايل کمک آموزشي در کنار هم کار مي‌کنند، حس تعاون و مشارکت در ميان آنها تقويت مي‌شود.
استفاده از وسايل کمک آموزشي سبب رشد و گسترش مهارت‌هايي مي‌شود که در مجموع دانش‌آموزان را به سوي مطالعه و تحقيق بيشتر سوق مي‌دهد.

تذکرات 8 گانه
 

نکاتي که معلم هنگام به‌کارگيري وسايل کمک آموزشي بايد مورد توجه قرار دهد،‌ عبارتند از:
1 تعيين هدف‌هاي رفتاري موردنظر که دانش‌آموزان از طريق انجام دادن آزمايش بايد آنها را کسب کنند.
2 براي انجام دادن يک آزمايش برنامه بايد به گونه‌اي تنظيم شود که مراحل کار قدم به قدم مشخص و معلوم باشد.
3 تفهيم کامل موضوع به دانش‌آموزان پيش از شروع هر فعاليت آموزشي، معلم بايد دانش‌آموزان را با مراحل انجام کار آشنا کند و نکات ايمني لازم را به آنها گوشزد کند.
4 تهيه و آماده کردن کليه لوازم و ابزارهايي که موردنياز دانش‌آموزان است.
5 بررسي تمام جزييات آزمايش پيش از شروع هر فعاليت آزمايشي مانند اطمينان از بي‌نقص بودن ابزار و وسايل.
6 آمادگي معلم براي پاسخ‌گويي به سوالات دانش‌آموزان در ارتباط با فعاليت‌هاي موردنظر که به آنها براي رسيدن به هدف‌هاي درسي کمک خواهد کرد.
7 بايد از دانش‌آموزان خواسته شود هنگام انجام آزمايش نتايج حاصل را يادداشت کرده و گزارش‌هاي خود را در دفتر کار ثبت کرده و ارايه دهند.
8 داوري در ميزان اثرگذاري وسايل کمک آموزشي در مسير اهداف و عملکرد فراگيران نقش دارد.
منبع:http://salamat.com