اين خطرها در کمين بچه‌هاست


 

ترجمه: دکتر ريحانه مرتضي‌زاده




 
اگر بخواهيم از بين جنبه‌هاي مدرن زندگي بشر يکي را به‌عنوان مفيدترين و متداول‌ترين انتخاب کنيم، احتمالا روان‌پزشکي و مشاوره‌هاي روان‌شناسي حرف اول را خواهند زد.
امروزه توصيه‌هاي رفتاري روان‌شناسان از طريق تلويزيون، راديو، نشريات، کتاب‌ها و سي‌دي‌هاي مختلف در دسترس عموم قرار دارند. طبق آمارها اکثر مشاوره‌ها در زمينه مشکلات خانوادگي و تربيت فرزندان صورت مي‌گيرد. گسترش چنين فرهنگي خوب و اميدبخش است اما زنگ خطري را هم به‌صدا درمي‌آورد. اگر تصميم گرفتيم شيوه رفتاري خود را با علم روان‌شناسي همگام کنيم بايد تمام جنبه‌هاي آن را طبق اين علم تنظيم کنيم. چنانچه بخشي از عملکردها علمي و بخشي سنتي باشند شايد صدمات جبران‌ناپذيري به بار بيايد.
شايد تربيت کودکي که حرف گوش‌کن باشد و خواسته‌هاي خودش را بدون داد و فرياد عنوان کند آرزوي هر پدر و مادري باشد. اما آيا به روي ديگر قضيه هم فکر کرده‌ايد؟ آيا همين کودک مي‌داند که حرف گوش کردن حد و مرزي دارد و گاهي تحت هيچ شرايطي نبايد حرف بزرگ‌تر را قبول کرد؟ آيا او ياد گرفته گاهي بايد فرياد بکشد و حتي پدر و مادر وظيفه دارند که اين فرياد کشيدن را با او تمرين کنند؟!
اکثر والدين مي‌کوشند کودکان خود را از خطراتي که در کمين آنهاست دور نگاه دارند. براي کودک غذايي سالم و بهداشتي تهيه مي‌کنند. روي پريزهاي برق را مي‌پوشانند. اجازه نمي‌دهند کودک به اجاق گاز يا سماور نزديک شود. در خانه را قفل مي‌کنند تا کودک تنها بيرون نرود. اما آيا حفاظت هميشگي از طرف والدين امکان‌پذير است و يا فقط همين خطرات سلامت جسم و روح کودک را تهديد مي‌کنند؟
در واقع برخي خطرات محيطي وجود دارند که نمي‌توان آنها را از بين برد. اما با آگاهي دادن به فرزندان و آموزش برخورد صحيح با اين خطرات مي‌توان از بروز آنها پيشگيري کرد.

در ادامه مطلب به بعضي از اين خطرات و نيز بعضي از مهم‌ترين مهارت‌هاي رفتاري مقابله با آنها اشاره شده است.

3 مثال، 3 موقعيت خطرناک
 

گم شدن در جاهاي شلوغ:
اگر با کودک خود به فروشگاه، مرکز خريد بزرگ، شهربازي يا هر جاي شلوغ ديگري مي‌رويد قبل از ورود به آن محل به کودک توضيح دهيد که از شما دور نشود. حتما به او بگوييد که اگر چيزي توجه او را جلب کرد به شما بگويد و به او اطمينان بدهيد که همراه او به تماشاي قسمت مورد علاقه‌اش خواهيد رفت. در ضمن محلي را که پيدا کردن آن براي کودک بسيار ساده باشد به او نشان دهيد و بگوييد در صورت گم شدن همان‌جا برود و منتظر بماند. به ياد داشته باشيد که وقتي کودکي گم مي‌شود بسيار مضطرب مي‌شود و دقايق و ثانيه‌ها براي او به کندي مي‌گذرند. پس به فرزند خود بگوييد که هرچه‌قدر هم زمان منتظر ماندن به نظرش طولاني‌ آمد باز هم همان‌جا بايستد چون شما حتما دنبال او خواهيد آمد.

استفاده از توالت عمومي:
 

وقتي کودک بيرون از خانه نياز به دست‌شويي يا توالت داشت چه بايد کرد؟ در واقع بهترين کار اين است که در چنين موقعيتي همراه کودک خود به دست‌شويي برويد. اما اگر به هر دليلي اين امکان وجود نداشت و شما در آن زمان حتما بايد جاي ديگري منتظر مي‌مانديد، در مورد خطراتي که در چنين مکاني وجود دارد با او صحبت کنيد. براي مثال، به او بگوييد که اگر کسي خواست به او دست بزند يا همراه او به توالت برود فورا از دست‌شويي بيرون بيايد. حتي به کودک آموزش دهيد که اگر کسي به کودک گفت «دوست داري چيزهايي بشنوي که تا حالا نمي‌دانستي يا دوست داري چيزهايي ببيني که تا حالا نديده‌اي» باز هم بايد کودک بدون هيچ حرفي فورا دست‌شويي را ترک کند. فرزند شما بايد بداند حتي اگر مجبور شد به جاي توالت رفتن در چنين شرايطي لباس خود را خيس کند، شما هرگز عصباني نمي‌شويد و در واقع چون کودک عاقلي داريد، خوشحال هم خواهيد شد.

آسانسورها:
 

از آنجا که آسانسورها محل‌هايي عمومي و دربسته هستند، ممکن است خطرناک باشند. به کودک خود آموزش دهيد اگر فردي عجيب و غيرعادي در آسانسور ديد، سوار نشود و منتظر بماند تا آسانسور يک بار ديگر به آن طبقه بيايد. در ضمن اگر کودک سوار آسانسور بود و فردي مشکوک سوار شد کودک بايد پياده شود. حتي کودک بايد ياد بگيرد که اگر فرد مشکوک دنبال او آمد، بهترين کار اين است که در همان طبقه‌اي که پياده شده زنگ همه واحدها را به سرعت بزند و از ديگران کمک بخواهد.

اگر خواستيد براي کودک‌تان پرستار بگيريد...
 

گاهي هم پدر و هم مادر شاغل هستند و ساعاتي در شبانه‌روز وجود دارد که هيچ يک از آنها نمي‌توانند از کودک نگهداري کنند. اگر چنين شرايطي پيش آمد و مجبور به استخدام يک پرستار کودک شديد، چند نکته مهم را به ياد داشته باشيد:
بهتر است بين دوستان و خويشاوندان تحقيق کنيد و ببينيد آيا آنها پرستار مطمئني را مي‌شناسند؟ در واقع سعي کنيد حتي‌الامکان پرستار کودک خود را از طريق آگهي تبليغاتي يا روزنامه‌ها پيدا نکنيد.
وقتي به زمان آمدن پرستار کودک نزديک مي‌شويد خوب به واکنش‌هاي فرزندتان دقت کنيد. ببينيد آيا اثري از نگراني يا ترس وجود دارد يا نه.
وقتي کودک خود را با پرستارش تنها مي‌گذاريد، چند بار با منزل تماس گرفته و با کودک خود صحبت کنيد. حتما از قبل لغاتي را به عنوان کلمات رمز به کودک خود آموزش دهيد و به او بگوييد در صورتي که پرستار کودک او را تهديد کرده يا ترسانده، همان کلمات را تلفني براي شما تکرار کند.
و آخرين نکته که اتفاقا اهميت فوق‌العاده‌اي هم دارد تيزبين بودن در مورد سوءاستفاده جنسي پرستار از کودک است. اکثر بيماران رواني که تحت نام پرستار به کودکان آزارهاي جنسي مي‌رسانند، کودک را طوري فريب مي‌دهند که هيچ‌گاه در اين مورد با پدر و مادر خود صحبت نکند. کودک بايد بداند که ممکن است پرستارش او را ببوسد، بغل کند يا بدن او را به شکلي غيرعادي لمس کند و سپس به او بگويد که اينها راز هستند و نبايد به کسي بگويد. پدر و مادر بايد به کودک خود آموزش دهند که نبايد هيچ رازي بين او و پرستارش وجود داشته باشد و اگر پرستاري از او چنين درخواستي بکند، حتما نقشه‌هاي بدي براي او دارد.
منبع:www.salamat.com