50 سالگی قرص ضدبارداري


 

ترجمه: دکتر علي ملائکه




 
پنجاه سال پيش بود که قرص‌هاي ضدبارداري براي اولين بار مورد تاييد قرار گرفت و به بازار دارويي آمد.
سازمان غذا و داروي آمريکا در 9 ماه مه 1960 اعلام کرد که اجازه مصرف يک قرص هورموني را که قبلا براي درمان مشکلات زنانگي استفاه مي‌شد، به‌عنوان قرص ضدبارداري مي‌دهد. در طول يک دهه بعدي مصرف اين قرص‌ها در بسياري از کشورها رايج شد.دانشمندان از سال‌ها پيش مي‌دانستند که دوزهاي بالاي برخي از هورمون‌ها تخمک‌گذاري را متوقف مي‌کند اما به‌رغم پژوهش‌هاي گسترده روي تخمدان گوسفندان، به نظر غيرممکن مي‌رسيد که مقدار کافي عصاره مورد نياز براي توليد قرص‌هاي هورموني در مقياسي بزرگ را فراهم شود تا اينکه معلوم شد مي‌توان هورمون پروژسترون را از سيب وحشي مکزيکي ساخت. پول و انگيزه دو زن که به هدف کنترل بارداري متعهد بودند، پروژه ساخت اين قرص‌ها را حياتي تازه بخشيد. قرص‌هاي ضدبارداري خوراکي درست پيش از رسوايي مربوط به قرص تاليدوميد- دارويي که براي درمان تهوع صبحگاهي زنان به کار مي‌رفت و معلوم شد باعث بدشکلي‌هاي وخيمي در نوزادان مي‌شود- به بازار آمدند. اين رسوايي باعث شد که اقدامات مراقبتي بيشتري در مورد تاييد داروها انجام شود اما امروزه قرص‌هاي ضدبارداري يکي از داروهاي جهاني هستند که بيش از هر داروي ديگري مورد بررسي قرار گرفته‌اند و تحقيقات همه‌گيرشناختي متعددي روي آنها انجام شده است. از هنگامي که اين قرص‌ها براي اولين بار به بازار آمدند، بيش از 200 ميليون زن از آنها استفاده کرده‌اند. به‌رغم نگراني‌هاي گوناگون بهداشتي که از لخته شدن خون در رگ‌ها تا سرطان در مورد اين قرص‌ها وجود داشته و در مورد خطرات نسبي هيچ دارويي مانند آن هشدار داده نشده است، محبوبيت اين دارو همچنان حفظ شده است. آخرين نگراني عمده در مورد قرص‌هاي ضدبارداري در ميانه دهه 1990 بروز کرد که مشخص شد که «نسل سوم» اين قرص‌‌ها ممکن است خطر لخته‌شدن خون در وريدها و آمبولي لخته‌ها را بالا ببرند، عارضه‌اي که در برخي موارد مرگبار است. با اينکه شواهد در مورد اين عارضه قرص‌هاي ضدبارداري محکم بود، اما کارشناسان در مورد نحوه ارايه آنها به انتقاد پرداختند- زيرا درکي درست از خطر کلي به زنان نمي‌داد- درکي درست در مورد مقايسه خطر لخته‌شدن خون با خطرات يک بارداري ناخواسته. بعدها چنين نتيجه‌گيري شد که گرچه نگراني در مورد اين عارضه قرص‌هاي ضدبارداري، معدودي از زنان را از لخته‌شدن خون در وريدها نجات مي‌دهد اما هزاران بارداري ناخواسته هم ممکن است رخ دهد که تعداد بسيار بيشتري از زنان را در معرض خطر قرار دهد. به‌عنوان مثال در سال بعدي اعلام اين هشدار در مورد قرص‌هاي ضدبارداري ميزان سقط جنين در انگليس تا 8 درصد بالا رفت که معادل 13 هزار مورد سقط مي‌شد. همچنين پژوهش‌ها نشان مي‌دهند که ممکن است مصرف قرص‌هاي ضدبارداري افزايش اندکي در تعداد مبتلايان به سرطان پستان و دهانه رحم ايجاد کند اما در مقابل باعث محافظت از سرطان تخمدان در تمام طول عمر مي‌شود.
در واقع يک بررسي که در اوايل امسال نتايج آن منتشر شد و روي 46 هزار زن انجام شده بود که برخي از آنها حدود 40 سال مورد پيگيري قرار گرفته بودند، نشان داد که احتمال مرگ ومير به هر علت، در زناني که قرص مصرف مي‌کردند نسبت به زناني که قرص نمي‌خوردند، کمتر بود. به نظر مي‌‌رسد که براي زنان سالم غيرسيگاري دليلي وجود ندارد که تا سن 50 سالگي از قرص‌هاي ضدبارداري استفاده نشود، هرچند پزشکان قبول دارند که در مورد دادن اين قرص‌ها به زنان داراي سابقه لخته‌شدن خون در وريدها، سرطان پستان، سکته مغزي يا بيماري قلبي بايد احتياط کرد و همچنين در مورد هر زني که چاقي آشکار دارد، فشار خون‌اش بالاست يا به سيگار کشيدن پس از 35 سالگي ادامه مي‌دهد اما حتي اگر نگراني در مورد عوارض بهداشتي وخيم در برخي از زناني که از اين قرص‌ها را مصرف مي‌کنند، کنار بگذاريم، يک انتقاد ديگر از آنها باقي مي‌مانند. همين هفته بود که پژوهشگران آلماني گفتند اين قرص‌ها ممکن است ميل جنسي زنان را کاهش دهند. چگونگي دقيق رابطه ميان قرص‌هاي ضدبارداري و ميل جنسي روشن نيست اما دکتر ايروين گلدستين در مقاله تفسيري‌اش در ژورنال پزشکي جنسي مي‌نويسد: «ممکن است اين پديده پيامد تداخل با هورمون‌هاي طبيعي خود زن باشد.» دکتر ايروين گلدستين در ژورنال پزشکي جنسي مي‌نويسد: «طعنه‌آميز اينکه دارويي در دسترس زنان قرار گرفت که آنها را از نگراني بچه‌دارشدن ناخواسته رها کند اما در مورد عوارض جانبي قابل‌توجه جنسي که اين قرص‌ها ممکن است ايجاد کنند، اطلاعات کاملي به آنها داده نشده است.» اينکه در پنجاه سال بعدي قرص‌هاي خوراکي ضدبارداري چه سرنوشتي پيدا مي‌کنند، معلوم نيست. گرچه استفاده از روش‌هاي ضدبارداري طولاني‌اثر مانند قرص‌هاي کاشتني هورموني (ايمپلنت‌ها) و آي‌يو‌دي‌ها بسيار موثر است و عوارض جانبي بسيار کمتري دارند اما قرص‌‌هاي خوراکي ضدبارداري هنوز پرطرفدار باقي مانده‌اند. هميشه در طول اين سال‌ها صحبت از يک قرص ضدبارداري مردانه بوده است اما جدا از اينکه حتي در صورت کشف چنين دارويي، زنان بايد به مردان براي کنترل بارداري‌شان اعتماد کنند، عملا مهار کردن توليد اسپرم در مردان بسيار سخت‌تر از توليد تخمک است که هر ماه تنها يک عدد از آن آزاد مي‌شود. يک داروي خوراکي به نام ميگلوستات، براي جلوگيري از باروري موش‌هاي نر موثر بوده اما در انسان‌ها تاثيري نداشته است. همچنين پژوهشگران در حال جلب داوطلبان مرد براي شرکت در يک بررسي‌ روي يک ژل هورموني که اسپرم‌سازي را مهار مي‌کند، بوده‌اند و بايد منتظر نتيجه تحقيقات آنها ماند.
منبع:www.salamat.com