علاج واقعه قبل از وقوع

چه کار کنيم تا فرزندمان سمت اعتياد نرود؟
 

يکي از مهم‌ترين سوالاتي که افراد مبتلا به مواد مخدر و خانواده‌هاي آنان از روانپزشکان مي‌پرسند شيوه‌هاي پيشگيري از ابتلاي ديگران به مواد مخدر است.
روش‌هاي پيشگيري از اعتياد شامل از بين بردن علل، كاهش عوامل خطر، افزايش مقاومت افراد و جلوگيري از سرايت است. دانستن مشکلات، نيازها و توانايي‌هاي آنها ضروري است. بايد موقعيت‌هاي مصرف مواد را در اجتماع بدانيم، با محل‌هاي مصرف مواد در اجتماع آشنا باشيم، باورهاي نادرست مردم درباره مواد را بدانيم و با عوامل خطر براي اعتياد آشنا باشيم. عوامل موثر بر اعتياد شامل عوامل فردي، خانوادگي، محيطي و اجتماعي است. صفات شخصيتي، مانند اعتماد به نفس پايين، پرخاشگري شديد ، صفات ضد اجتماعي و تجربه موقعيت‌هاي مخاطره‌آميز مانند مورد آزار واقع شدن، مورد غفلت واقع شدن و اخراج از مدرسه از مهم‌ترين عوامل فردي موثر بر اعتياد هستند. مهم‌ترين عوامل خانوادگي موثر بر اعتياد شامل ناآگاهي، فقدان مهارت‌هاي تربيتي و وجود نگرش‌هاي مثبت نسبت به مواد است. دوستان معتاد و سياست‌هاي نادرست مدرسه، مهم‌ترين عوامل محيطي هستند و فقر، مهاجرت، رشد سريع جمعيت، دسترسي آسان به مواد و قيمت ارزان آنها را مي‌توان مهم‌ترين عوامل اجتماعي زمينه‌ساز اعتياد دانست. وقتي با يک جوان درباره انواع مواد مخدرصحبت مي‌کنيم، مهم اين است که به اصطلاح از موضع بالغ-بالغ صحبت کنيم. هم آثار مثبت اين مواد را براي او توضيح دهيم و هم آثار منفي آنها را. اگر بگوييم که فقط آثار منفي دارد، او به تمام صحبت‌هاي ما بي‌اعتماد مي‌شود. چرا که خودش برخي از آثار مثبت را تجربه کرده است. براي مثال سرخوش شده، يا در جمع رفقا يا هم‌قطارانش بيشتر تحويل گرفته شده، در حالي که ممکن است هنوز آثار منفي را تجربه نکرده است. دادن اطلاعات به تنهايي کافي نيست. ترساندن جوان هم فايده‌اي ندارد. اگر جوانان را خوب بشناسيم، متوجه مي‌شويم که هر کدام از آنها عوامل محافظت کننده خاص خود را دارد که لزوما با ديگران يکي نيست. بايد اين عوامل را شناسايي و تقويت کنيم. نمي‌توانيم براي تمام آنها يک نسخه بپيچيم. تاريخچه هر کدام از آنها نشان مي‌دهد که در گذشته توانسته است بر موقعيت‌هاي دشواري غلبه کند، يا با چنين موقعيت‌هايي به طور سالم کنار بيايد. مهم اين است که اين موارد را کشف کنيم. توانايي ارتباط برقرار کردن، کنار آمدن و حل مساله، خلق و خوي مناسب، داشتن يک ارزيابي واقع بينانه از محيط، داشتن حس درک شوخي، داشتن هدف در زندگي، هشيار بودن، توانايي ابراز هم‌حسي و هم‌دردي، توانايي خودمراقبتي، توانايي پند گرفتن از خطاهاي قبلي، داشتن سرگرمي، استعداد و خلاقيت و اعتقادات معنوي و مذهبي عوامل محافظت کننده فردي هستند که بايد شناسايي و تقويت شوند. به جز اينها، يک سري عوامل محافظت‌کننده محيطي هم وجود دارند. مثل وجود ارتباط گرم و صميمي‌با يک بزرگتر (مثل يک والد يا يک معلم)، داشتن انتظارات بالا ولي واقع بينانه، مسئوليت‌پذيري، آداب و رسوم خانوادگي، داشتن والدين با کفايت و با نظارت، محيط حفاظتي و حمايتي مدرسه، استانداردهاي مثبت جامعه، داشتن فرصت براي ابراز وجود و مشارکت، دسترسي به افراد و ديگر منابع و حمايت خانوادگي. بايد بهترين و بدترين‌ترين اوقات صحبت کردن با جوان را شناسايي کنيم. به علايق و کارهاي جوان توجه داشته باشيم و اهميت بدهيم. اطلاعات درست کسب کنيم و نسبت به آنچه مي‌شنويم، منتقدانه برخورکنيم و الگويي شويم براي جوان که او هم اين گونه برخورد کند. با جوان، روراست و صادق باشيم حتي اگر خودمان چيزي مصرف مي‌کنيم (چه قانوني و چه غير قانوني). خط ارتباطي را هميشه باز نگه داريم و هميشه در دسترس او باشيم.
منبع: http://www.salamat.com