سوختن و ساختن پوست‌ها
نويسنده:دکتر شکيلا نيکنام
ظرايف جراحي پلاستيک براي ترميم ضايعات سوختگي
سوختگي در ناحيه صورت از بدترين انواع سوختگي است كه علاوه بر آثار دايمي كه بر جا مي‌‌گذارد و جدا از تاثيراتي كه از نظر روحي و رواني به فرد وارد ميشود، ممكن است حركت لب‌ها، پلك‌ها و نواحي ديگر صورت را دچار مشكل كند و در مورد سوختگي در دست نيز ممكن است محدوديت حركتي براي فرد ايجاد كند. يك نفر از اين دانش‌آموزان كه شدت سوختگي او بسيار كم بود نيازي به پيوند پوست نداشت اما 7 نفر از آنها نيازمند پيوند پوست بودند كه از همان زمان گروه جراحي پلاستيك دانشگاه علوم پزشكي شيراز براي آنها جدول زمان بندي درمان را بر اساس اصول علمي‌طراحي كردند و اعمال جراحي بر اساس آن انجام مي‌‌شد. همزمان با انجام اعمال جراحي پلاستيك و برداشتن گوشت‌هاي اضافه، تاكنون 60 عمل جراحي پلاستيك براي اين دانش آموزان انجام شده است و همه اينها باجراحي پلاستيك به دست آمده است. گرچه همه جراحي پلاستيک را به اسم زيبايي مي‌شناسند ولي گاهي به وسيله آن مي‌توان ضايعات سوختگي صورت و بدن را تصحيح کرد. دكتر عبدالجليل كلانتر هرمزي، فوق‌تخصص جراحي پلاستيك و عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي مي‌گويد: «جراحي پلاستيك به پنج دسته جراحي جمجمه، فك و صورت، جراحي دست و ميكروسكوپي، جراحي سوختگي، جراحي ترميمي و جراحي زيبايي تقسيم ميشود.»
اسيد و آتش در كمين پوست
سوختگي در حوادث خانگي در خانم‌ها، سوختگي در حوادث كار در آقايان و سوختگي با آب جوش و هنگام بازي با مواد آتش‌زا در کودکان شايع‌تر است. سوختگي‌ها براساس عامل ايجادكننده آن مثلاً شيميايي، الكتريكي، حرارتي، نوراني و تشعشعي طبقه‌بندي ميشوند. در سوختگي با آتش، مسموميت تنفسي در سوختگي شيميايي و تماس با برخي مواد شيميايي بايد فوراً محل سوخته را زير شير آب گرفت. در سوختگي با مايعات جوش بايد درجه حرارت بدن كاهش يابد و محل سوختگي با آب سرد خنك شود. براي تسكين درد و كاهش آسيب در سوختگي‌ها بايد فوراً قسمت سوخته شده بدن را در آب سرد قرار داده و از وازلين، پماد و روغن استفاده كرد و با گاز استريل محل سوختگي را پوشاند و در سوختگي‌هاي شديد پس از اين كار به مراكز درماني مراجعه كرد.
آنگاه كه پوست جمع ميشود
جراحان سوختگي‌ها را بسته به عمق و ميزان آسيبي كه به بافت وارد آمده به سه گروه سطحي، نيمه ضخامت و تمام ضخامت تقسيم مي‌كنند. سوختگي‌هاي سطحي، مانند آفتاب سوختگي‌ها، پوست را به رنگ قرمز درمي‌آورند. در اين موارد، آسيب تنها منحصر به اپيدرم(لايه نازك بالايي پوست) است و به همين دليل بدن توانايي ترميم خويش را دارد. به اين ترتيب كه سلول‌هاي سالم درم (لايه ضخيم مياني پوست) بازتوليد ميشوند و (براي ترميم پوست آسيب ديده) به درم مهاجرت مي‌كنند.
در سوختگي‌هاي تمام ضخامت، اپيدرم و درم هر دو آسيب ديده‌اند و حتي ممكن است به گوشت و استخوان‌هاي زير و اطراف محل سوختگي آسيب وارد آمده باشد و بدن قادر به التيام خويش (به نحو مناسب) نيست چرا كه هيچ سلول سالمي (براي بازسازي خويش) باقي نمانده است. اين دسته از سوختگي‌ها، براي جايگزين ساختن پوست سالم به جاي پوست آسيب ديده -يا همان پيوند پوست- نياز به عمل جراحي دارند. اگر اين زخم‌ها درمان نشوند، بدن تلاش مي‌كند با تشكيل بافتي موسوم به اسكار، روي آنها را بپوشاند اما به مرور زمان، بافت جديد جمع شده، موجب زشت و بدقيافه شدن پوست يا محدوديت حركات مفاصل اطراف ميشود.
جراحي پيوند پوست
براي پيوند پوست در زخم‌ها و سوختگي‌ها و به عنوان درمان هميشگي، جراحان از پوست سالم بخش ديگري از بدن خود فرد (اتوگرافت) استفاده مي‌كنند اما اگرآسيب بافتي آن‌قدر زياد است كه در ابتدا پوست سالم به قدر كافي براي پيوند وجود ندارد، ممكن است جراحان از پانسمان‌هاي زخم سلولي استفاده كنند. اين پوشش‌هاي موقتي تا زماني كه امكان اتوگرافت ميسر و فراهم شود، به جلوگيري از عفونت و از دست رفتن مايعات كمك مي‌كنند.
راه ديگر، استفاده از پوست يك فرد ديگر (آلوگرافت) يا حيوان ديگر (زئوگرافت)، به عنوان پوششي موقتي براي محافظت از زخم است. معمولا جراحي پلاستيک پوست براي ترميم سوختگي‌ها و ضايعات، جراحي آساني نيست و اغلب پس از چند جراحي مي‌توان به نتايج دلخواه دست يافت.
منبع:www.salamat.com
{{Fullname}} {{Creationdate}}
{{Body}}