آنها خرافاتي، خيالباف و عجيب و غريبند!

اختلال شخصيت گسيخته‌گون در گفتگو با دکتر محمدمهدي قاسمي، روان‌پزشک
افراد مبتلا به اختلال شخصيت گسيخته‌گون يا اسکيزوتايپ از غيرعادي‌ترين افراد به شمار مي‌روند. تفکر جادويي، عقايد منحصر به فرد و افکار عجيب و غريب از ويژگي‌هاي اين افراد به شمار مي‌رود. اگر شما هم تمايل داريد با اين افراد که تقريبا سه درصد افرادجامعه را شامل مي‌شوند آشنا شويد، گفتگوي ما را با دکتر محمدمهدي قاسمي، روانپزشک بخوانيد.

اختلال شخصيت گسيخته‌گون يا اسکيزوتايپ چطور آغاز مي‌شود؟
 

همانطور که مي‌دانيد تشخيص انواع اختلال شخصيت از 18 سالگي به بعد امکان‌پذير خواهد بود اما الگوي ذهني و رفتاري اين اختلال از دوره کودکي و نوجواني هم ممکن است بروز کند.

با چه علايمي؟
 

گوشه‌گيري، رابطه ضعيف با همسالان، اضطراب در جمع، افت تحصيلي در مدرسه، حساسيت بيش از حد نسبت به رفتار و ديدگاه ديگران، خيال‌بافي‌ها و اشتغالات فکري شگفت‌انگيز و غيرعادي،‌ انديشه خاص و گفتار عجيب از جمله موضوعاتي است که در کودکي و نوجواني اين افراد مشاهده مي‌شود. اين افراد به نظر ديگران غيرعادي و نابهنجار مي‌رسند و سبب جلب توجه و مضحکه ديگران مي‌شوند که اين کار موجب تشديد گوشه‌گيري افراد گسيخته‌گون مي‌شود.

اختلال شخصيت گسيخته گون در آقايان بيشتر است يا خانم‌ها؟
 

اين اختلال در سه درصد جمعيت وجود دارد اما نسبت جنسي آن چندان مشخص نيست؛ البته در بستگان تني بيماران اسکيزوفرني بيشتر مشاهده مي‌شود.

افکار اين بيماران چگونه است؟
 

افراد مبتلا به اختلال شخصيت گسيخته‌گون، مي‌پندارند هر رويدادي با آنها در ارتباط است و يا مفهوم خاصي را در ارتباط با آنان بيان مي‌کند به طور مثال اگر دو نفر با يکديگر در حال صحبت باشند و بخندند وي گمان مي‌کند به او خنديده‌اند و پشت سر او صحبت مي‌کنند. آنها اغلب به کشف احساسات ديگران به ويژه حالات عاطفي منفي مثل خشم بسيار حساس‌اند. اين افراد ممکن است خرافاتي باشند و به موضوعاتي که در فرهنگ خود آنان هم پذيرفته نيست اعتقاد پيدا کنند. اعتقاد شديد به پيشگويي آينده از طريق فال بيني، اعتقاد به انتقال فکر از فردي به فرد ديگر يا تله‌پاتي، اعتقاد به وجود حس ششم به نحوي که مي‌پندارند نيروي ويژه‌اي دارند که آنان را به دانستن رويدادها پيش از وقوع آنها توانا مي‌سازد و يا اينکه مي‌توانند انديشه ديگران را بخوانند از اين جمله است.

تمسخر و استهزاي اين افراد با چنين افکار عجيبي که دارند موجب بدتر شدن آنها مي‌شود؟
 

تمسخر و استهزاي آنان موجب تدافعي شدن موضع چنين بيماراني مي‌شود.

بنابراين افراد مبتلا به اختلال گسيخته‌گون به بدبيني هم دچار مي‌شوند؟
 

بله. اغلب اين افراد گمان مي‌کنند که آشنايان، همکاران يا خويشاوندان قصد صدمه زدن به آنان را چه از نظر جسمي و چه از نظر معنوي دارند. روش برخورد آنان با ديگران در موقعيت‌هاي اجتماعي، خشک، محدود و نامتناسب است زيرا نه تنها قادر به ابراز کامل عواطف خود نيستند بلکه از درک ايجاد شده و حالات چهره و حرکات بدني که درواقع کليدهايي براي ادراک روابط بين فردي است ناتوان هستند. درواقع تمايل به انزواي اجتماعي، علاوه بر تبادلات عاطفي محدود و گاه نامتناسب آنان روابط بين فردي را برايشان مشکل‌آفرين مي‌کند و موجب مي‌شود دوستان انگشت شماري داشته باشند و يا اصولا با بيش از يک خويشاوند درجه يک دوستي نزديک نداشته باشند. اصولا روابط بين فردي براي شخصيت‌هاي گسيخته‌گون مشکل است و ارتباط با ديگران آنان را ناراحت مي‌کند. زيرا حس مي‌کنند متفاوت از ديگران هستند و در جمع به درستي جا نمي‌افتند برخلاف افراد معمولي که اگر در جمع وارد شوند در ابتدا اضطراب دارند ولي پس از گذشت زمان و آشنايي با افراد گروه احساس آرامش مي‌کنند، در افراد گسيخته‌گون اين اضطراب فرو نمي‌نشيند بلکه بيشتر هم مي‌شود زيرا اضطراب آنان ناشي از سوءظن درباره انگيزه‌هاي ديگران است.

اگر بخواهيد مهم‌ترين ويژگي مبتلايان به اين اختلال را مثال بزنيد به کداميک از ويژگي‌ها اشاره مي‌کنيد؟
 

مهم‌ترين ويژگي اختلال شخصيت گسيخته‌گون يا همان اسکيزوتايپ، غيرعادي بودن ادراک‌ها، فرآيندهاي انديشه، رفتار و عاطفه‌ است اما اين اختلال جز در موارد خاص به حد روان‌پريشي نمي‌رسد. اين افراد از ويژگي‌هاي غيرعادي اختلال شخصيتي خود آگاه نيستند و درصدد درمان آن برنمي‌آيند و اگر هم براي درمان مراجعه کنند به علت نشانه‌ها و علايم ديگري همچون اضطراب، افسردگي يا ديگر حالات عاطفي ناخوشايند است.

درمان چنين افرادي چگونه صورت مي‌گيرد؟
 

براي درمان اين اختلال شخصيت مي‌توان از روان درماني و دارودرماني بهره گرفت. در هر حال با انديشه خاص و عجيب چنين افرادي بايد با دقت و احتياط روبرو شويم و ديدگاه‌ها و عقايد اين بيماران نبايد مورد استهزا يا قضاوت ارزشي قرار گيرد. از نظر درمان دارويي نيز داروهاي ضد روان‌پريشي براي مقابله با نشانه‌هاي روان‌پريشي به کار مي‌رود و مي‌توان در کنار روان‌درماني از آن استفاده کرد. همچنين در صورت وجود افسردگي بارز، داروهاي ضدافسردگي نيز کاربرد پيدا مي‌کند.
منبع: http://www.salamat.com