جراحي پلاستيک چشم؛ خطرها و نظرها

گفتگو با دکتر محسن بهمني کشکولي، چشم‌پزشک
 

بخش اعظم احساسات افراد، از طريق چهره منتقل مي‌شود و در اين ميان بخش فوقاني صورت نقش عمده‌تري را ايفا مي‌کند. اين بخش از صورت شامل پلک‌ها، ابروها، پيشاني و ناحيه گيجگاهي است. همچنين تغييرات ناشي از سن و يا عوامل محيطي در نواحي ديگر بدن، به روش‌هاي گوناگون قابل پوشاندن است ولي بخش فوقاني صورت، علايم ناشي از افزايش سن را آشکارتر از نقاط ديگر نشان مي‌دهد. به همين دليل، عمل جراحي پلاستيک بخش فوقاني صورت، از شايع‌ترين اعمال جراحي پلاستيک محسوب مي‌شود. براي آنکه با اين اعمال جراحي بيشتر آشنا شويد، گفتگوي ما را با دکتر محسن بهمني کشکولي، دانشيار دانشگاه علوم پزشکي ايران و فوق‌تخصص جراحي پلاستيک چشم بخوانيد.

آقاي دکتر، چرا مي‌گويند اعمال جراحي پلاستيک چشم از اهميت ويژه‌اي نسبت به ساير جراحي‌ها برخوردار است؟
 

زيرا به دليل هم‌جواري اين ناحيه با کره چشم، حساسيت چشم و مسايل مربوط به بينايي، علاوه بر دقت در نوع جراحي پلاستيک اين ناحيه، بايد دقت لازم بر تاثير اين جراحي‌ها در عملکرد چشم و ضمايم چشمي اعمال شود تا از عوارض پس از عمل جلوگيري به عمل آيد.

درباره علايم و عمل‌هايي که روي بخش فوقاني صورت انجام مي‌شود، اصطلاحاتي وجود دارد که خيلي‌ها معني آنها را نمي‌دانند. تعريف ساده شما از اين اصطلاحات چيست؟
 

اين اصطلاحات به‌طور معمول عبارتند از:
• درماتوشالازي يا ازدياد پوست که به معناي زياد بودن پوست و پف پلک به معناي جلو آمدن و برجسته شدن چربي‌هاي اطراف چشم در ناحيه پلک‌ها است.
• افتادگي پلک که به علت شل شدن و يا کم‌کاري عضله بالا برنده پلک است که مي‌تواند همراه با ازدياد پوست و پف پلک‌ها باشد و يا به تنهايي وجود داشته باشد. افتادگي ابرو به معناي پايين آمدن ابروها و افتادگي پيشاني نيز موجب مي‌شود که ميزان ازدياد پوست و پف آلودگي پلک فوقاني بيشتر به نظر برسد.
• بلفاروپلاستي که عبارت است از برداشتن پوست اضافي با يا بدون برداشتن چربي به منظور اصلاح درماني و يا زيبايي پلک‌ها. اين عمل در پلک‌هاي بالايي معمولا همراه با برداشتن پوست پلک است ولي در پلک‌هاي پاييني اغلب بدون برداشتن پوست پلک انجام مي‌شود.
• ليفتينگ ابرو عبارتست از بالا کشيدن تمام يا تنها بخش خارجي ابرو به منظور شکل دادن و قرار دادن مجدد ابرو در حالتي که در جواني وجود دارد.
• ليفتينگ بخش فوقاني صورت عبارت است از بالا کشيدن و فرم دادن ابرو و پيشاني و ناحيه گيجگاهي براي رفع چين و چروک‌هاي اين نواحي و شکل دادن دوباره اين نواحي در حالتي که در جواني وجود دارد.

آيا مشکلات زيبايي قسمت فوقاني صورت عوارضي را هم به دنبال دارد؟
 

بله، ازدياد پوست پلک‌ها، پف و افتادگي آن، افتادگي ابرو و يا افتادگي پيشاني مي‌تواند موجب خستگي مفرط در اطراف چشم، کاهش ميزان بينايي و خستگي چشم در انجام کارهايي که نياز به دقت دارد مانند رانندگي شوند. به علت سنگيني وارد بر چشم اين افراد سعي مي‌کنند که با استفاده از عضلات پيشاني، ابروي خود را بالا نگه دارند تا از شدت فشار و سنگيني روي چشم‌ها کم شود که چنين امري سبب ايجاد چين و چروک‌هاي عميق در ناحيه پيشاني مي‌شود. همچنين پف شديد پلک پايين همراه با شلي ناشي از افزايش سن مي‌تواند سبب برگشتگي پلک‌هاي پايين به سمت خارج شود. همين مساله مي‌تواند موجب اختلال در کار پمپ اشکي و در نتيجه اشک ريزش شود. بنابراين يکي از علامت‌هاي شايع افراد مراجعه‌کننده به کلينيک جراحي‌هاي پلاستيک چشم، ظاهر به نظر خسته و اخم‌آلود است. اين افراد با وجود داشتن روحيه شاد از نظر ديگران اخم‌آلود و افسرده و خسته به نظر مي‌آيند.

در جراحي بلفاروپلاستي چه کاري انجام مي‌شود؟
 

عمل جراحي بلفاروپلاستي پلک بالايي، براي برداشتن پوست اضافي پلک و اصلاح پف آلودگي آن، از طريق برداشتن و يا ترميم چربي‌هاي اين ناحيه انجام مي‌شود. در اين عمل حتما بايد يک برش روي پلک ايجاد شود. اين برش مي‌تواند با چاقو، ليزر و يا امواج راديويي باشد. هدف اصلي در عمل جراحي بلفاروپلاستي پلک پاييني، برداشتن و يا ترميم چربي‌ها براي اصلاح پف آلودگي اين ناحيه است. در بيشتر از 90 درصد موارد، به خصوص در سنين زير 50 سال نيازي به برداشتن پوست اين ناحيه نيست و بايد اين عمل جراحي از داخل چشم بدون ايجاد برش در روي پوست انجام شود. براي اين کار از دستگاه امواج راديويي، ليزر يا چاقو مي‌توان استفاده کرد که استفاده از دستگاه امواج راديويي جديدترين روش براي اين عمل جراحي است.

آيا اين جراحي عوارضي هم به دنبال دارد؟
 

بله، بايد بدانيد که برداشتن حتي مقادير کم پوست در اين ناحيه ممکن است سبب گود شدن، افتادگي پلک پايين و عوارض بسيار بد و ناخواسته‌اي شود. چروکيدگي مختصر پس از عمل برداشتن چربي در اين ناحيه خود به خود ظرف سه تا شش ماه پس از عمل جراحي اصلاح مي‌شود. البته گاهي براي چروک‌هاي بسيار ريز اين ناحيه مي‌توان از کرم‌ها و يا روش‌هاي متعدد پيلينگ استفاده کرد.

در جراحي ليفتينگ چه کاري انجام مي‌شود؟
 

اعمال جراحي ليفتينگ به دو روش سنتي و مدرن انجام مي‌شود. در روش سنتي که هنوز در برخي موارد بايد انجام شود، برش ناحيه سر که در بخش داراي مو انجام مي‌شود طويل‌تر است ولي در روش مدرن، اين برش‌ها بسيار کوچک بوده و با استفاده از دستگاه آندوسکوپ انجام مي‌شود. برخي از جراحان از روش ايجاد برش مستقيم در بالاي ابرو، براي ليفتينگ آن استفاده مي‌کنند که در اين صورت خطر ماندن زخم ناحيه برش در بالاي ابرو بايد از قبل به بيمار توضيح داده شود و براي فرد قابل قبول باشد. تزريقات متعدد فلج‌کننده عضلات مانند بوتاکس و ديسپورت و پرکننده‌هاي چروک مانند فيلرها نيز در بخش فوقاني صورت براي کاهش تعداد اعمال جراحي مورد نياز و اصلاح موارد جزيي بسيار مفيد هستند که مي‌توانند قبل، هم‌زمان و يا پس از اعمال جراحي زيبايي اين نواحي، تزريق شوند.
1) افرادي که داراي بيماري غده تيروئيد به خصوص پرکاري تيروئيد هستند بايد حداقل شش ماه قبل از جراحي در وضعيت آرام غده تيروئيدي و چشم باشند تا در صورت نياز، اين اعمال جراحي انجام شود. زيرا در فاز حاد بيماري تيروئيد- چشمي نبايد اين اعمال جراحي انجام شوند. افرادي که داروهاي رقيق‌کننده خون مصرف مي‌کنند بايد دو هفته قبل از جراحي، داروها را با نظر پزشک تجويز کننده، قطع کنند تا از خون‌ريزي و کبودي زياد از حد جلوگيري شود. اين داروها شامل آسپرين، بروفن، ايندومتاسين، ديکلوفناک سديم، ويتامين E و ضدانعقادها هستند.
2) يکي از کارهاي ضروري قبل از عمل، معاينه کامل کره چشم، غده اشکي و پمپ اشکي قبل از اعمال جراحي بخش فوقاني صورت و پلک‌ها به‌وسيله پزشک است. گاهي پس از اعمال جراحي پلاستيک، پلک‌هاي افراد دچار خشکي شديد چشم، زخم قرنيه، بسته نشدن پلک‌ها، دوبيني و يا حتي کاهش بينايي مي‌شوند، بنابراين معاينه قبل از عمل، از نظر قانوني و علمي ضروري است. به اين دليل که هر گونه دستکاري در اطراف چشم ممکن است آثار سويي روي کره چشم بگذارد که با معاينات قبل از عمل قابل پيشگيري خواهد بود. اين معاينه شامل معاينه ديد چشم، ميدان بينايي، وضعيت حرکتي چشم‌ها، وضعيت اشک و غده اشکي، حس قرنيه و داخل چشم است. يکي ديگر از مسايل بسيار مهم، مراقبت‌هاي پوستي صورت با استفاده از روش‌هاي غير جراحي قبل و پس از اعمال جراحي پلاستيک پلک‌ها و بخش فوقاني صورت است. استفاده از اين روش‌ها توسط پزشکاني که در اين زمينه فعاليت دارند موجب مي‌شود که تعداد اعمال جراحي مورد نياز کمتر و نتايج حاصله بسيار بهتر باشد. يکي از مسايل مهم ديگر که قبل از عمل جراحي بايد توجه شود، افتادگي پلک‌هاي فوقاني است. در صورتي که افتادگي پلک‌ها اصلاح نشود، حتي با بهترين عمل جراحي پلاستيک پلک‌ها نتيجه حاصل، رضايت‌بخش نخواهد بود.
3) بله، در برخي مواقع افراد براي جراحي پف پلک‌ها مراجعه مي‌کنند ولي پس از معاينه معلوم مي‌شود که علت اصلي، افتادگي ابرو و يا پيشاني است. به همين دليل لازم است اين موارد هم‌زمان و يا زودتر اصلاح شوند. همان‌طور که پيش از اين اشاره شد، در عمل جراحي پلاستيک پلک‌هاي پاييني در موارد بسيار نادري لازم است برش، روي پوست پلک پايين داده شود. به طور کلي، عمل جراحي پلاستيک پلک‌هاي پاييني نياز بسيار ضروري‌تري به معاينه چشم قبل از عمل دارد. عمده عوارض به وجود آمده پس از عمل جراحي پلک پايين ناشي از نوع جراحي از طريق برش پوستي است. اين‌گونه اعمال جراحي به‌طورعمده تحت بي‌حسي موضعي انجام مي‌شود بنابراين بيمار هوشيار است و جهت تنظيم نهايي با جراح همکاري مي‌کند. با وجود تمام اين تمهيدات، در 5 تا 10 درصد موارد، چند هفته تا چند ماه پس از اعمال جراحي زيبايي ممکن است نياز به يک جلسه براي تنظيم نهايي وجود داشته باشد که بايد مدنظر قرار گيرد.
منبع: http://www.salamat.com