آنچه هر زن باردار باید بداند

انتظار تولد فرزند برای بسیاری از زوجهای جوان هیجان انگیز است. اما گاه این هیجان لذت بخش با ترس و اضطراب همراه می شود. اما مسئولیت مادر در این میان سنگین تر است زیرا سلامت موجودی كه در درونش در حال شكل گیری است، به طوركامل، به توجه او بستگی دارد. در زیر به چند نكتهٔ كلی كه لازم است زنانِ باردار به آنها توجه داشته باشند اشاره می شود.
۱. از قرار گرفتن در معرض مواد سمی نظیر پاك كننده های شیمیایی، سرب، جیوه، حشره كشها و رنگها بپرهیزید. همچنین، بهتر است زنان باردار از استنشاق بخار رنگ خودداری كنند.
۲. به محض اطلاع از بارداری خود، برای دریافت مراقبتهای دوران بارداری به ماما و متخصص زنان مراجعه كنید. باید در تمام این دوران زیر نظر باشید تا در صورت لزوم، اقدامات لازم برای حفظ سلامت شما و جنین انجام شود. در مورد برنامه های پس از تولد كودك با متخصص مشورت كنید.
۳. تحقیقات علمی نشان داده است كه سیگار كشیدن مادر باعث كم وزنی نوزاد می شود. از جمله آثار سوء احتمالی مصرف سیگار، نازایی، سقط، حاملگی خارج رحمی و مرگ و میر نوزادان است. نتایج مطالعات اخیر نشان می دهد كه سیگار كشیدن ممكن است باعث بروز ناتوانیهای یادگیری در كودك شود. اگر سیگار می كشید، بهتر است هرچه زودتر آن را ترك كنید. استشمام دود سیگار نیز ممكن است به رشد جنین صدمه وارد كند. از دیگران بخواهید كه از سیگار كشیدن در اطراف شما خودداری كنند، حداقل تا زمانی كه نوزادتان به دنیا بیاید.
۴. تا می توانید آب بیاشامید. مصرف زیاد مایعات در طول بارداری به بدن شما در تحمل افزایش حجم خونِ در گردش كمك می كند. حداقل روزی ۶ تا ۸ لیوان آب، آبمیوه یا شیر بنوشید. یكی از نشانه های مصرف كافی مایعات، رنگ ادرار است. ادرار زن باردار باید بیرنگ یا به رنگ زرد بسیار كمرنگ باشد.
۵. اگر از رژیم غذایی درستی پیروی كنید، مواد غذایی مورد نیاز بدن خود و جنین را تأمین خواهید كرد. وعده های غذایی زن باردار باید شامل هر پنج گروه مادهٔ غذایی اصلی باشد. رژیم غذایی روزانهٔ شما باید شامل ۶ تا ۱۱ سهم حبوبات، ۳ تا ۵ سهم سبزی، ۲ تا ۴ سهم میوه، ۴ تا ۶ سهم شیر و لبنیات، و ۳ تا ۴ سهم مواد پروتئینی باشد. بهترین رژیم غذایی دارای میزان چربی پایین و میزان فیبر بالاست.
۶. در دوران بارداری، روزانه حداقل ۴۰۰ میكروگرم اسید فولیك مصرف كنید. بهتر است مصرف این میزان از دوران قبل از بارداری آغاز شود. به این ترتیب، احتمال ایجاد نقص دستگاه عصبی در جنین كاهش می یابد. برای تمام زنانی كه در سن باروری هستند و احتمال باردار شدن در آنها وجود دارد، مصرف روزانه یك عدد قرص اسید فولیك توصیه می شود. آب پرتقال، انواع سبزی، بادام زمینی، كلم بروكلی، و نخود و لوبیا منابع طبیعی تأمین این ماده هستند و مصرف آنها ضروری است.
۷. مشاورهٔ ژنتیكی برای همهٔ زنان لازم است. ناهنجاریهای مادرزادی و بیماریهای ژنتیكی باید به تمام خانواده ها معرفی شود تا در صورت وجود سابقهٔ هركدام از این بیماریها در خانواده، به پزشك متخصص مراجعه كنند.
۸. شستن دستها در طی روز بسیار اهمیت دارد، بخصوص بعد از دست زدن به گوشت خام یا استفاده از توالت. شست و شوی دستها شیوه ای ساده و كارآمد برای جلوگیری از انتشار ویروسها و باكتریهاست.
۹. در دوران بارداری، به توصیهٔ پزشك خود و به منظور كاهش احتمال ابتلا به كمخونی فقر آهن، حداقل از ۳۰ میلیگرم آهن در روز استفاده كنید. به تمام زنان در سنین باروری توصیه می شود كه رژیم غذایی غنی از آهن داشته باشند.
۱۰. نسبت به وضعیت خود هوشیار باشید. اگر دچار علائمی نظیر درد، انقباضات شدید رحمی به فاصلهٔ هر ۲۰ دقیقه، خونریزی از واژن، آبریزش از واژن، سرگیجه، غش، تنگی نفس، تپش قلب، تهوع و استفراغ مداوم، سختی راه رفتن، ورم مفاصل و كاهش حركت جنین شدید، حتماً پزشك خود را در جریان بگذارید.
۱۱. استفاده از الكل و كافئین در دوران بارداری مضر است. «سندروم مرگ الكل» عارضه ای است كه نشانه های آن تأخیر رشد جنین در رحم، نقص ساختمانی اجزای صورت و دستگاه عصبی مركزی در جنین است. مصرف قهوه، شكلات و چای نیز كه حاوی كافئین هستند باید محدود شود.
۱۲. مادرانِ دچار بیماریهای مزمن نظیر دیابت، صرع و پرفشاری خون باید زیر نظر پزشك باشند. اگر دارویی مصرف می كنید، با پزشك خود مشورت كنید و مطمئن شوید كه اثر سوئی بر سلامت جنین ندارد. داروهای گیاهی و انواع ویتامینها نیز از این قاعده مستثنی نیستند.
۱۳. هر سؤالی كه در ذهن دارید از پزشك بپرسید. هیچ سؤالی وجود ندارد كه ارزش پرسیدن نداشته باشد.
۱۴. داروهای سرماخوردگی یا داروهای ضد سرفه، حاوی الكل یا موادی هستند كه برای زنان باردار مضرند. در صورت مصرف هركدام از این داروها، پزشك متخصص را در جریان بگذارید.
۱۵. ورزش در دوران بارداری خستگی و احساس كسالت را برطرف می كند؛ در نتیجه، مادر و كودك احساس بهتری خواهند داشت. ورزش همچنین دوران نقاهت پس از زایمان را كوتاه می كند. با انجام حركات ورزشی ملایم در دوران بارداری، عضلات پشت و شكم خود را قوی سازید. یوگا، پیاده روی، شنا و دوچرخه سواری روی دستگاه ثابت از جمله ورزشهای مناسب برای زن باردارند. بهتر است پیش از شروع هر نوع ورزشی در دوران بارداری، با پزشك خود مشورت كنید.
۱۶. مشكلات گوارشی و تهوع صبحگاهی در دوران بارداری بسیار شایع است. غذاهای محبوب شما ممكن است در دوران بارداریتان تهوع آور شوند. خوردن ۵ تا ۶ وعدهٔ غذایی مختصر در روز به جای ۳ وعدهٔ غذایی مفصل، به كاهش مشكلات گوارشی كمك می كند.
۱۷. رعایت نكات بسیار ظریفی می تواند محیط خانه را به مكانی مناسب برای رشد جنین تبدیل كند، مثل حفظ آرامش روحی مادر یا گوش دادن مادر به موسیقی ملایم.
۱۸. استفاده از سونا و حمام بخار در دوران بارداری ممنوع است.
۱۹. توكسوپلاسموز نوعی عفونت انگلی است كه برای جنین مشكل ساز است.
در دوران بارداری، از خوردن گوشت خام و دست زدن به مدفوع گربه جداً خودداری كنید. برای كارهای باغبانی نیز حتماً از دستكش استفاده كنید.
۲۰. در طی بارداری، اندازهٔ رحم به تدریج افزایش می یابد. همچنین فعالیت كلیه ها بیشتر می شود. در نتیجه، میزان ادرار و تعداد دفعات دفع ادرار افزایش می یابد. ممكن است زن باردار با سرفه، عطسه یا خندیدن دچار دفع ادرار شود. علت این امر، بزرگ شدن رحم و افزایش فشار بر مثانه است. زیرا مثانه در ماههای اولیهٔ بارداری در ناحیهٔ جلو و زیر رحم قرار گرفته است. اگر دچار احساس سوزش هنگام دفع ادرار یا افزایش ناگهانی تعداد دفعات دفع یا تیره رنگ شدن ادرار شدید، فوراً پزشك را در جریان این تغییرات قرار دهید.
۲۱. تكمیل برنامهٔ واكسیناسیونِ پیش از بارداری در حفظ سلامت مادر و جنین نقش مؤثری دارد. بنابراین، واكسیناسیون پیش از بارداری را جدی بگیرید.
۲۲. افزایش یا كاهش زیاد وزن در دوران بارداری ممكن است خطرناك باشد. به یاد داشته باشید كه بارداری زمان مناسبی برای شروع رژیم لاغری نیست. افزایش وزن در این دوران به دلیل وزن گیری جنین است. وعده های غذایی خود را كم نكنید. هم شما و هم جنین به كالری بیشتری نیاز دارید. اگر رژیم خاصی را پیش از بارداری شروع كرده اید، برای ادامهٔ آن با پزشك خود مشورت كنید.
۲۳. از قرار گرفتن در معرض اشعهٔ ایكس بپرهیزید. اگر برای درمانهای دندانپزشكی یا ارتوپدی مجبور به گرفتن عكس رادیولوژی شدید، حتماً پزشك را از بارداریتان مطلع سازید.
۲۴. نحوهٔ برخورد شما با موضوع بارداریتان بسیار اهمیت دارد. با فراهم ساختن محیط سالم در دوران بارداری، به كودك آیندهٔ خود ثابت كنید كه برایتان ارزشمند است و دوستش دارید.
۲۵. به اندازهٔ كافی بخوابید. سعی كنید بیشتر روی پهلو قرار بگیرید، بخصوص پهلوی چپ. دراز كشیدن روی پهلوی چپ موجب بهتر شدن گردش خون جنین و كاهش ورم شما می شود.
منبع: http://www.iransalamat.com