خواب سبك، تقصير مغز شماست

حتما براي شما هم پيش آمده که شب به خاطر سر و صدا از خواب بپريد. اما اين حادثه چند وقت يک بار براي شما اتفاق مي‌افتد؟ آيا جزو آنهايي هستيد که حتي اگر سيفون دستشويي هم کشيده شود از خواب بيدار مي‌شويد؟! اين پديده اصولا چندان خوشايند نيست اما وقتي ببينيد بقيه در کمال راحتي خوابيده‌اند و فقط شما از جا پريده‌ايد، بيشتر عصباني خواهيد شد. اخيرا محققان آمريکايي مطالعه‌اي انجام داده‌اند تا علت اين اتفاق را بررسي کنند. آنها معتقدند مغز بعضي افراد براي جلوگيري از تاثير محرک‌هايي که باعث اختلال خواب مي‌شوند، قدرت بيشتري دارد. در حالت عادي مغز انسان هنگام خواب هم فعال است و محرک‌هاي بيروني را دريافت و ارزيابي مي‌کند. اين فعال بودن براي حفظ سلامت و امنيت انسان در مواجهه با خطرات محيطي، يک ضرورت محسوب مي‌شود. اما وقتي محرکي چندبار تکرار مي‌شود، مغز انسان از تاثير اين عامل بر ذهن و جسم جلوگيري مي‌کند. تنها در اين صورت است که بدن فرصت پيدا مي‌کند به وسيله خواب شبانه انرژي دوباره خود را به دست آورد و اصطلاحا شارژ شود. دانشمندان دانشکده پزشکي هاروارد و بيمارستان عمومي‌ ماساچوست، براي اولين‌بار قصد دارند با بررسي امواج مغزي افرادي که از خواب مي‌پرند، راهي براي درمان قطعي آنها پيدا کنند.
دکتر جفري الن‌بوگن، متخصص مغز و اعصاب مي‌گويد: «تاکنون مطالعه‌هايي روي ارتباط سروصدا با اختلال خواب انجام شده است. اما همه آنها دو راه عمده براي جلوگيري از اين اختلالات پيشنهاد مي‌کنند. گروهي معتقدند اين محيط است که بايد کم‌سرو صداتر شود. به عنوان نمونه دولت بايد سياست‌هايي داشته باشد که فرودگاه‌ها به خارج از مناطق مسکوني منتقل شوند.

گروه دوم هم مي‌گويند افرادي که چنين مشکلي دارند بايد با روش‌هاي خاصي خود را از سروصدا محافظت کنند. مثلا در پنجره خانه از شيشه دوجداره استفاده کنند يا حتي هنگام خواب گوشي‌هايي در گوش خود بگذارند تا ورود صوت به گوش کاهش پيدا کند!» اما دکتر الن بوگن و همکارانش به دنبال راه سومي هستند. آنها مي‌خواهند جلوي پاسخ مغز به اين سر وصداها را بگيرند. در مطالعه‌اي که اين گروه آمريکايي ترتيب دادند، 12 نفر داوطلب که همگي به طور معمول خواب خوب و طبيعي شبانه داشتند، انتخاب شدند. در اين مطالعه الگوي امواج مغزي اين 12 نفر در 3 شب متوالي بررسي شد. شب اول اين افراد در تختي راحت و بدون هيچ سر وصدايي خوابيدند و دانشمندان امواج مغزي آنها را ثبت کردند اما دو شب بعدي 14 نوع صداي آزاردهنده مختلف در محل خواب اين افراد پخش شد و همزمان امواج مغزي آنها هم ثبت شد؛ صداهايي شبيه به عبور ماشين، صداي انسان، باز و بسته شدن در و حتي صداي موتورهواپيما از دوردست جزو اين 14 نوع صدا بودند. امواج مغزي مربوط به همه نواحي مغز بررسي شد. اما دکتر الن بوگن بيشترين مطالعه را روي امواج حاصل از تالاموس انجام داد. تالاموس بخشي از مغز انسان است که اطلاعات مرتبط با محرک‌هاي بينايي و شنوايي را دريافت مي‌کند. موج‌هايي که هنگام خواب توسط تالاموس توليد و روي الکتروانسفالوگرام (منحني امواج مغزي) ثبت مي‌شوند، امواج دوکي خواب نام دارند. دکتر الن بوگن متوجه شد که شکل اين امواج دوکي در افراد مختلف متفاوت است و اين تفاوت با ميزان تحريک‌پذيري نسبت به صداهاي محيطي ارتباط دارد. افرادي که امواج دوکي بيشتري در الکتروانسفالوگرام داشتند، همان‌هايي بودند که سروصداي اطراف کمتر باعث از خواب پريدن آنها مي‌شد. يعني به عبارتي هرچه امواج دوکي بيشتر، کيفيت خواب هم بهتر. گرچه هنوز مطالعات تکميلي بيشتري در اين زمينه بايد انجام شوند. اما دکتر الن بوگن معتقد است، يافته آنها خوابيدن را براي خيلي از افراد بشر آسان‌تر خواهد کرد. به گفته وي، افرادي که هيچ‌وقت خواب خوبي ندارند مي‌توانند در آينده‌اي نزديک به کلينيک‌هاي مغز و اعصاب بروند تا امواج مغزي تالاموس آنها هنگام خواب ثبت شود. چون ممکن است جزو گروهي باشند که امواج دوکي کمتري دارند. البته ثبت اين امواج فقط وقتي ارزش دارد که در صورت کم‌بودن آنها راهي براي افزايش اين امواج وجود داشته باشد. اما دکتر الن بوگن به حل اين مشکل هم به شدت اميدوار است و مي‌گويد: «راه سومي که ما به دنبال آن هستيم، به زودي خوابيدن را براي خيلي‌ها دوست‌داشتني و لذت‌بخش خواهد کرد.»
منبع:www.salamat.com