درباره سوسک ها


 

نويسنده:دکتر جواد رفيع‌نژاد
دكتر عليرضا سالك‌مقدم




 
در ميان حشرات، راسته‌اي به نام قاب‌بالان با نام عمومي سوسک‌ها وجود دارند که در صورت تماس با پوست انسان، به‌ويژه اگر روي پوست له شوند، باعث ايجاد تحريک شديد و بروز تاول‌ها و زخم‌هاي پوستي مي‌شوند. يکي از جنس‌هاي مهم اين راسته، نوعي سوسک است که به نام‌هاي محلي دراکولا، بند، شب‌سوت، شب‌سوز، چي‌سوان، تله‌‌مورچونه و تله‌گز خوانده مي‌شود. اين حشره‌‌ دورنگ که بدني باريک و کشيده به طول 7 ميلي‌متر و سري گرد به رنگ سياه و بال‌پوش‌هاي کوتاهي به رنگ‌هاي گوناگون دارد، از بهار تا پاييز در مزارع برنج، ذرت، پنبه و کنار جويبارها و درياچه‌هاي آب‌شيرين فعاليت دارد و بر اثر له شدن و تماس خونش با پوست، التهاب پوستي همراه با خارش ايجاد مي‌شود و به سبب ظاهر خطي اين التهاب‌ها به آن درماتيت خطي گفته مي‌شود. سپس تاول‌هايي ظاهر و زخم‌هاي جلدي ايجاد مي‌شود. اين زخم‌ها بيشتر روي پا، بازو، گردن و نقاط باز بدن ايجاد مي‌شود. قرمزي همراه با خارش 24 ساعت پس از تماس آغاز مي‌شود و بعد از 48 ساعت تاول‌هاي وزيکولي ظاهر مي‌شوند و به تدريج گسترش پيدا کرده و طي 48 ساعت به حداکثر مي‌رسند. پس از آن مرحله‌ پوسته‌پوسته شدن و ريختن پوست فرا مي‌رسد و لکه رنگي به مدت يک ماه يا بيشتر باقي مي‌ماند. اگر عوارض ناشي از له شدن چند حشره روي پوست باشد علايمي مانند تب، دردهاي عصبي، درد مفاصل و استفراغ هم ديده مي‌شود. حتي ممکن است ناراحتي چند ماه طول بکشد و عفونت‌هاي ثانويه، التهاب گوش مياني و عوارض چشمي به آن اضافه شود.
اين بيماري به وسيله‌ مجهز کردن در و پنجره به توري و استفاده از حشره‌کش‌هاي مناسب قابل کنترل است. شناخت حشره و آگاهي از نقش بيماري‌زايي‌آن و دوري کردن از آن مي‌تواند به مقدار زيادي در کاهش ميزان ابتلا موثر باشد. کساني که در تماس با اين حشرات هستند، بايد دقت کنند تا زماني که حشره روي پوستشان قرار دارد، از هر اقدامي که به له شدن آن روي پوست منجر مي‌شود، جدا خودداري کنند و اگر دستشان به همولنف يا مايع عمومي بدن حشره آلوده شد، بايد بلافاصله دستشان را با آب و صابون بشويند و از تماس دست آلوده با چشم شديدا خودداري کنند. در فصل‌هاي بهار و تابستان، کشاورزان و ساير افرادي که به هر دليل در محيط‌هاي طبيعي زيست اين حشره مانند باغ‌ها، مزارع و چراگاه‌ها به سر مي‌برند، لازم است از تماس مستقيم با اين حشره بپرهيزند. در مناطقي که شيوع بيماري بالاست، چنانچه لباس‌ها را پس از شست‌و‌شو در حياط منزل آويزان مي‌کنند، لازم است لباس‌ها هنگام جمع‌آوري و استفاده به دقت بررسي شوند. براي جلوگيري از گسترش بيشتر ضايعات به هيچ وجه محل آسيب را نخارانيد. مصرف آنتي‌بيوتيک‌ها همراه با مخلوطي از پودر تالک و زينك‌اكسايد مي‌تواند درمان مناسبي باشد. براي رفع خارش نيز مي‌توان از آنتي‌هيستامين استفاده کرد.

سوسك‌ها يكي از مهم‌ترين عوامل ايجاد آلرژي در خانه محسوب مي‌شوند. بزاق، مدفوع و حتي تمام قطعات بدن سوسك كه در خانه پخش مي‌شوند، آلرژي‌زا هستند و مي‌توانند انواع ناراحتي‌هاي پوستي يا تنفسي را براي افراد ايجاد كنند. به همين دليل ما به همه افراد توصيه مي‌كنيم كه به هر نحوي از ورود يا تكثير سوسك‌ها در منزلشان پيشگيري كنند. بهترين روش از بين بردن سوسك‌ها هم سم‌پاشي است. حتي سوسك‌هايي كه در پناهگاه‌شان پنهان مي‌شوند، چند روز بعد از سم‌پاشي براي به دست آوردن هواي تازه از پناهگاه خود بيرون مي‌آيند و در معرض ديد و در نتيجه مرگ قرار مي‌گيرند. بنابراين بهتر است كه افراد از هرگونه تماس مستقيم با بدن سوسك‌ها پرهيز كنند و بدن مرده اين حشره را با يك نايلون بردارند و در نايلون را گره بزنند و آن را در سطل زباله بيندازند. از طرف ديگر، چون سوسك‌ها در چاه دستشويي و مكان‌هاي كثيف رفت‌وآمد دارند، امكان انتقال تخم انگل و باكتري توسط آنها بسيار بالا است و به همين دليل است كه ما مي‌گوييم تمام ترشحات و قطعات بدن سوسك، آلرژن هستند. اما شدت حساسيت به سوسك در افراد مختلف، متفاوت است و امكان دارد كه بدن فردي به سوسك خيلي حساسيت نشان بدهد و بدن فردي اصلا حساسيتي به سوسك نداشته باشد. اما نكته مهم اين است كه بدن همه افراد نسبت به عوامل عفوني و انگلي سوسك‌ها حساس است و امكان ابتلا به بيماري‌هاي عفوني و انگلي در تماس مداوم با ترشحات يا قطعات بدن سوسك در همه افراد وجود دارد. بنابراين همان‌طور كه گفته شد تا آنجايي كه مي‌توانيد به‌طور مستقيم به بدن سوسك‌ها دست نزنيد يا آنها را با روش‌هاي فيزيكي از بين نبريد چون اين كار باعث پراكنده شدن ترشحات بدن آنها به محيط اطراف و ايجاد آلرژي بيشتر مي‌شود.
منبع: www.salamat.com