تاريخچه ورزش قایق رانی در ایران

باشگاه قايقراني آنان در مسجد سليمان بوجود آمد . در 50 سال قبل نيز اولين باشگاه بادباني تحت عنوان ً يات كلاب ً در آبادان راه اندازي شد و همينطور در شركت نفت جنوب ايران نيز سابقه ديرينه تري وجود دارد كه جنبه تفريحي براي كاركنان انگليسي شركت ملي نفت سابق را داشته است.
در اوايل دهه 40 هجري شمسي چند قايق از نوع K-1 و K-2 (كاياك يكنفره و كاياك دونفره) از انگلستان به ايران وارد شد و در درياچه سدامير كبير ( سد كرج ) كه بر روي رودخانه كرج و در فاصله 75 كيلومتري شمال غرب تهران احداث شده بود به آب انداخته شد و بدين ترتيب اولين پايگاه قايقراني زير نظر سازمان تربيت بدني و تفريحات سالم ايران بوجود آمد . جنس قايقهاي اوليه ايران از چوب با پوشش برزنتي و وزن آنها بالاي 20 كيلو براي يكنفره و 24 كيلو براي 2 نفره بود. قايقهاي كاياك يكنفره كه امروزه در سال 2003 مورد استفاده قرار مي گيرند تا وزن حدود 9 كيلوگرم كاهش وزن يافته است.
از سال 1342 اولين فعاليت رسمي قايقراني ايران شروع شد و مديريت آن را يك افسر ارشد نيروي دريايي عهده دار شد . از سال 1344 سرهنگ امامي افسر نيروي زميني و به مدت 3 سال رياست آنرا عهده دار شد . و از سال 1345 تحت عنوان ً فدراسيون قايقراني و اسكي روي آب ً عنوان رسمي يافت . از سال 1347 مهندس حسن امامي برادر سرهنگ ياد شده رياست فدراسيون را عهده دار شد و نامبرده تا سال 1356 در اين سمت باقي ماند .
حسن امامي مسابقات داخلي قايقراني در مسافتهاي متعدد سالانه تشكيل مي داد. وي شخصاً به اسكي روي آب علاقمند بود و امور قايقراني به عهده دبيرفعال او رضا افضلي بود. پايگاه اسكي روي آب در تابستان درياچه سد كرج و در زمستان و پائيز بر روي درياچه سد دز (خوزستان) فعال بود. فعاليت قايقراني نيز در سد اميركبير ( سد كرج ) و بعد ها در تالاب انزلي امكان پذير شد و نيروي هاي نظامي دريايي ، هوايي و زميني نيز پايگاههاي قايقراني خود را به ترتيب بركناره درياچه سد امير كبير بنا نهادند و مسابقات سالانه اي ترتيب مي دادند.
در سال 1358 فدراسيون قايقراني بفدراسيون ورزشهاي آبي شنا و شيرجه و واترپولو ادغام شد.در سال 1362 علي قلمسياه و در زمان رياست مهندس داودي شمسي در سازمان تربيت بدني به رياست فدراسيون قايقراني و اسكي روي آب برگزيده شد و از سال 1384 رياست فدراسيون قايقراني به مهندس احمد دنيا مالي سپرده شد.

جايگاه قايقراني ايران در آسيا
 

مسابقات قايقراني قهرماني آسيا بنا به پيشنهاد رئيس فدراسيون قايقراني ايران در كنگره سالانهICF (فدراسيون بين المللي قايقراني )كه در سال 1983 در صوفيه بلغارستان تشكيل يافته بود، مطرح و تصويب شد و در سال 1985 اولين مسابقات در كشور ژاپن ( در شهر كوبه ) و با حضور 7 كشور آسيايي برگزار شد و تيم ايران از مقام ششم بالاتر نرفت . در دومين دوره بازيها در سال 1987 که در كشور چين برگزار شد نتيجه براي تيم ايران مشابه سال قبل بود در سومين دوره مسابقات اندونزي ) تيم ايران به مدال طلاي در رشته كاياك- تورينگ دست يافت
در سال 1997 در كشور كره جنوبي اين مسابقات برگزار شد که تيم ايران به 2 مدال طلا و 2 مدال نقره و 1 مدال برنز در رشته هاي تورينگ مردان دست يافت همچنين موفق شد به مدال برنز در رشته كاياك سرعت 200 متر دست يابد . در سال 1999 به هنگام برگزاري هشتمين دوره مسابقات قايقراني آسيا (چين) تيم ايران به مدالهاي طلايي رشته كاياك دست پيدا كرد .در اين مسابقات 5 مدال طلا و 5 مدال نقره و 1 برنز و با اختلاف يك مدال طلا كمتر از كشور ميزبان ( 6 طلا و 3 نقره ) به مقام دوم دست يافت . قايقراني در ايران تا اين تاريخ در زمينه كاياك يك تا 4 نفره و در رشته هاي كانادايي ( كانو) و آبهاي خروشان و كانوپولو و در استانهاي بوشهر ، هرمزگان ، خوزستان ، اصفهان ، مازندران ، گيلان ، تهران ، كردستان ، اردبيل ، آذر بايجان غربي و گلستان و ... نيز فعاليت داشت.
تيم ملي آبهاي خروشان با حضور خود در MAY 1998 (كومينگ /چين) بر روي رودخانه زيباي شيفنيگ يك مدال برنز بدست آوردند و در دومين حضور در تورنمنت خارجي در سال 1999 يك مدال طلا و يك مدال بزنز دست يافت .و نهايتادر مسابقاتي ( آسيا2002 ) كه بر روي رودخانه كرج برگزار گرديد تيم ملي كشور موفق به كسب 2 مدال طلا و 3 مدال نقره و 3 مدال برنز گرديد . .تيم ملي كانوپولو جمهوري اسلامي ايران با سه حضور در مسابقات 1993 ژاپن و 1995 چين و 1999 چين بترتيب به مقامهاي پنجم و چهارم و نهايتاً به مقام سوم دست يافت.در سال 2002 نهمين دوره براي اولين بار در ايران - تهران در ارديبهشت ماه 1381(2001 ) در درياچه آزادي برگزار گرديد تيم ملي كشورمان موفق به كسب مدالهاي طلا در برخي از رشته هاي كاياك شد و در اين مسابقات با 10 مدال طلا ، 11 مدال نقره و 9 برنز به مقام نائب قهرمان دست يافت .تيم ملي كانوپولو كشورمان نيز در اين دوره از مسابقات به مقام نايب قهرماني دست يافت . در سال 2003 در كشور تايوان تيم ملي كانوپولو مردان موفق به كسب مدال برنز و تيمهاي ملي آبهاي آرام در هندوستان در رده بزرگسالان و جوانان در قسمت زنان و مردان موفق به كسب 12 مدال طلا ، 12 مدال نقره و 3 مدال برنز و كسب مقام نايب قهرماني نايل آمدند.حدود نيم قرن از راه اندازي ورزش قايقراني در ايران مي گذرد.در اين مدت افت و خيزهاي فراواني را شاهد بوده ايم.قايقراني ايران با توجه به کمبودهايي که از نظر امکانات و... داشت نه تنها فاصله خود را با کشور هاي آسيايي کم نکرده بود بلکه در اکثر استانهاي کشور نيز جايگاه واقعي خود را بدست نياورده بود.
اما در سال 84 قايقراني پس از مدت ها به حرکت در آمد و زمينه اي مناسب براي فراهم کردن و امکان رشد را فراهم آورد.و ساختار خود را طوري طراحي کرد تا بتواند به افق آينده جدي تر نگاه کند پس از تغيير و تحولاتي که در سطح فدراسيون روي داد ساختار خود را با هدف ارتقاي سرعت در تصميم گيري ها و تحقق بخشيدن به توسعه و گسترش ورزش همگاني و همچنين افزايش بهره وري در راستاي به ثمر رساندن برنامه هاي دراز مدت تغيير داد و سناريوي موفقيت قايقراني در جايگاه آسيا را نگاشت.
اولين تحول از نظر کمي در ساختار اوليه فدراسيون بود بطوريکه با راه اندازي دو رشته روئينگ و دراگون بت که قدمت طولاني در جهان داشته همچنين المپيکي نيز مي باشد سعي در افزليش رنکينگ قايقراني ايران در آسيا و جهان را نمود.همچنين پس از چندين سال فدراسيون صاحب مکاني در خور شان قايقراني جمهوري اسلامي ايران گرديد.سپس با به خدمت گرفتن مربيان طراز اول دنيا و خريد تجهيزات از جمله قايق و پارو را در دستور کار خود قرار داد.بطوريکه در حال حاضر تعداد قايق هاي دراگون بت موجود در ايران از تعداد قايقهاي دراگون بت موجود در اروپا بيشتر است .
فدراسيون قايقراني در اين سال با تهيه و توليد قايق هاي داخلي از يکرو به صنعت کشور کمک شاياني نمود و از سوي ديگر هيات هاي استاني که بازوي فدراسيون مي باشند را جهت همگاني نمودن و توسعه ورزش ترغيب نمود.همچنين با به خدمت گرفتن مربيان بنام و اعزام به تمامي استانها در سراسر کشور نسبت به استعداديابي گام هاي موثري برداشت.راه اندازي پيست هاي قايقراني در اکثر استانها فعال کردن هيات هاي قايقراني راه اندازي ليگ کانوپولو از جمله فعاليتهاي است که به جد پيگيري شد.و سند موفقيت قايقراني ايران نگاشته شد.

براي اولين بار تيم ملي آبهاي آرام در رقابت هاي جهاني(کاپ3 چين) به فينال A رسيد.در چهارمين دوره رقابت هاي آبهاي خروشان (به ميزباني چين ) با کسب مدال برنز سکوي سوم را به تسخير خود در آورد.تيم ملي روئينگ که هنوز پنج ماه از افتتاح و راه اندازي آن نگذشته بود توانست در بخش بانوان مدال نقره را براي ايران به ارمغان آورد.
در سال 2005 مسابقات قهرماني آسيا در رشته هاي قايقراني در كشور مالزي برگزار گرديد كه تيمهاي ملي آبهاي آرام موفق به كسب 7 مدال طلا و 7مدال نقره و 10مدال برنز گرديدند و تيم كانوپولو مردان سوم آسيا و يتم ملي بانوان براي اولين بار در آسيا موفق به كسب سكوي برتر و مقام قهرماني گرديد.موفقيت ها و رقابت ها ادامه داشت تا مسابقات آسيايي دوحه قطر که پس از ماه ها تلاش و اهتمام دو تيم آبهاي آرام و روئينگ توانستند راهي اين مسابقات شوند و در پايان اين رقابت ها برای اولین بار در تاريخ فدراسيون مدال نقره در کایاک دو نفره 1000 متر توسط قهرمانان کشورمان رضا رئیسی ( بوشهر ) و عباس صیادی ( گیلان ) حاصل شد. تيم روئينگ در خرداد ماه سال 85در مسابقات غرب آسيا با کسب 5 مدال طلا به مقام قهرماني دست يافت.
در هفتمين مسابقات جهاني کانوپولو که در کشور هلند برگزار گرديد تيم ملي کانوپولو کشورمان توانست مقام دوازدهم جهان را کسب نمايد و سهميه جهاني بگيرد .تيم کانوپولو با حضور در مسابقات جهاني بلژيک نيز توانست در رنکينگ جهاني از مقام 12 به مقام هفتم صعود کند.همچنين تيم ملي آبهاي آرام کشورمان در مسابقان جهاني روماني نيز به شش مدال برنز دست يابد.همچنين تيم آبهاي آرام در مسابقات بين المللي که در شهر زاگرب برگزار گرديد توانست براي اولين بار در رشته کانو کانادايي دو نفره B به مقام هشتم برسد.
در سال 2007 نیز قایقرانان آبهای آرام کشورمان در رقابتهای قهرمانی آسیا در کره جنوبی شرکت کردند که موفق شدند در نهایت 11 مدال طلا، 7 مدال نقره و 7 مدال برنز کسب کنند.تیم ملی روئینگ نیز در این رقابتها 5 مدال طلا، 2 مدال نقره و یک مدال برنز به دست آوردند.تیم ملی کانوپولوی بانوان و تیم ملی جوانان مردان به مقام قهرمانی دوازدهمین دوره مسابقات قهرمانی آسیا رسیدند و تیم ملی بزرگسالان مردان نیز مدال برنز را از آن خود کردند.قایقرانان تیم ملی اسلالوم در مسابقات قهرمانی آسیا که در سال 1385 در چین برگزار شد به 4 مدال برنز دست یافتند.
در سال 2008 پاروزنان آبهای آرام در رقابتهای قهرمانی جهان در چک یک مقام پنجمی کسب کردند. تیم ملی کانوپولوی بانوان نیز در مسابقات قهرمانی جهان در کانادا به مقام نهم رسیدند. ملی پوشان روئینگ در رقابتهای بین المللی بلغارستان موفق به کسب 4 مدال طلا، 7 نقره و 2 برنز شدند، در مسابقات قهرمانی جهان در اتریش یک مقام پنجمی و در مسابقات قهرمانی زیر 23 سال جهان یک مدال نقره کسب کردند و در مسابقات کسب سهمیه المپیک 2008 پکن یکسهمیه در بخش بانوان و یک سهمیه در بخش آقایان از آن خود کردند.
تیم ملی اسلالوم نیز در رقابتهای کسب سهمیه المپیک 2 مدال برنز به دست آوردند. تیم ملی دراگون بت در همین سال و در رقابتهای قهرمانی آسیا در مالزی یک مدال برنز را کسب کردند.

نگاه به آينده:
 

قايقراني در ايران به سرعت روبه گسترش است. بررسي تصميمات اجرايي فدراسيون در جلسات هقتگي هيات رئيسه مورد نقد و بررسي قرار مي گيرد. اعضاي هيات رئيسه فدراسيون درحال حاضر متشکل از افرادي است که در حوزه هاي علمي و مديريتي ورزشي كشور داراي سابقه کار مي باشند و تركيب آن نسبت به موارد مشابه درخور تعمق و تحسين است.
نگاه هيات رئيسه به آينده ورزش قايقراني در زمينه هاي گسترش و توسعه پايدار ازطريق استعداديابي و نفوذ اين ورزش به باشگاهها و آموزشگاهها و مراكز آموزشي و ايجاد يارانه براي تمرينات طبقات كم درآمد و كارآفريني درحد توليد قايقهاي موردنياز و در بعد قهرماني بكارگيري حداكثر توان علمي-ورزشي و پزشكي-ورزشي كشور براي جداكردن قايقرانان از بافت عادي و پيش راندن آنان به سوي دستاوردهاي قهرماني است. در مسير اقتصادي نيز فدراسيون با عنايت به حضور مديران موفق امور اجتماعي و اقتصادي و ورزشي در بافت هيات رئيسه تلاش براي بدست آوردن پشتيبانيهاي مالي را در دستوركار و برنامه هاي پيش روي دارد.
منبع: www.beytoote.com