خـواص آلوئـه‌ورا


 

نويسنده:دکتر محمدحسين صالحي‌ سورمقي، متخصص فارماکوگنوزي




 
گياه آلوئه‌ورا از نظر بسياري از مردم گياه تازه و ناشناخته‌اي است در حالي که حقايق تاريخي نشان داده‌اند که اين گياه قدمتي طولاني داشته و قرن‌ها مورد مصرف مردم در سراسر جهان بوده است.
نقاشي‌هايي از گياه آلوئه‌ورا روي کنده‌کاري‌هاي ديوارهاي معابد مصري ديده شده و در کتاب‌هاي درماني مصر که مربوط به 1500 سال قبل از ميلاد است در رابطه با استفاده از آن براي درمان عفونت‌ها، معالجه بيماري‌هاي پوستي و تهيه داروهاي ملين و مسهل مطالبي درج شده است.
در ايران اين گياه با نام فارسي صبر زرد و شاخ بزي شهرت داشته است. شاخ بزي گياهي چند ساله با برگ‌هاي ضخيم، گوشتي، دراز و داراي تيغ است که گل‌هاي آن به صورت خوشه‌اي در انتهاي محور ساقه قرار دارند. قسمت مورد استفاده اين گياه، شيرابه به دست آمده از برگ‌هاي آن است که به شکل تازه، خميري يا خشک شده در دسترس همگان قرار دارد.

چکيده فوايد
 

آلوئه يا آلوئه‌ورا يا همان شاخ‌بزي حاوي مشتقات هيدروکسي آنتراسن و آلوئه‌رزين A، B و C است. همچنين قندهاي گلوکز، مانوز و سلولز، آنزيم‌هاي اکسيداز، آميداز، کاتالاز و ويتامين‌هاي B1، B2، B6، C، E و اسيد فوليك و مواد معدني نظير کلسيم، سديم، منيزيم، روي، مس و کروم از ديگر مواد مغذي موجود در آن (البته در مقادير کم) هستند. خاصيت اصلي آلوئه‌ورا، مسهل بودن است. به علاوه مي‌توان آن را يك ضدورم، ضدميکروب، التيام‌‌بخش زخم‌ها، ضدآفتاب و ضدسوختگي به حساب آورد. مصرف ژل خوراکي اين گياه به مدت 6 ماه براي كنترل زخم‌معده و كاهش شدت آسم بسيار موثر شناخته شده است. در کل مي‌توان گفت آلوئه‌ورا ضدآلرژي، ضدسرطان، ضدقارچ، ضدويروس، کاهش‌دهنده قندخون، قاعده‌آور، تقويت‌كننده معده و کبد است. ژل آلوئه اثرات خوب و مفيدي نيز روي سوختگي‌هاي معمولي، سوختگي‌هاي حاصل از اشعه، زخم‌ها و صدمه‌هاي ديگر پوست دارد.

آلوئه‌ورا براي چه کساني؟
 

خوردن اين گياه به افراد در حال کاهش وزن يا روزه‌دار پيشنهاد مي‌شود چراكه مصرف ميوه و سبزي در شرايط آنها بايد افزايش يابد. فيبر موجود در اين موادغذايي مانع از بروز يبوست شده و به دليل ديرهضم بودن، احساس سيري ماندگاري را در فرد ايجاد مي‌کند. مشکل اينجاست که فيبرها در معده نفخ و گاز ايجاد مي‌کنند اما خوشبختانه، آلوئه‌ورا در عين حال که فيبر بالايي دارد در معده نفخ و گاز نيز ايجاد نمي‌کند پس بهترين گزينه انتخابي در اين شرايط محسوب مي‌شود.
مصرف آلوئه‌ورا براي افرادي که در كنار رژيم لاغري، ورزش هم مي‌کنند و در نتيجه بيش از هر زمان ديگري در معرض استرس و ضعف سيستم ايمني هستند توصيه مي‌شود. محدود كردن دريافت مواد غذايي ارزشمند و تحرک زياد، بدن را خسته مي‌کند به ويژه اگر رژيم غذايي پرپروتئين و مقدار ميوه و سبزي مصرفي حداقل باشد. از اين رو، خوردن كمپوت آلوئه‌ورا مي‌تواند سبب تقويت سيستم ايمني بدن شود.

شرط و شروط مصرف آلوئه‌ورا
 

در استفاده از اين گياه بايد مراقب بود زيرا مصرف بيش از حد آن به صورت خوراکي (مصرف روزانه يک گرم به مدت طولاني) ممکن است باعث به هم خوردن تعادل آب و الکتروليت‌ها، سقط جنين، زايمان زودرس، اسهال خوني و ضايعات کليوي شود. به علاوه آلوئه ورا نبايد در زمان تهوع، استفراغ، دردهاي شکمي، خون‌ريزي‌ رکتال (مقعد) و ضعف شديد مصرف شود. در زمان بارداري نيز به غير از دستور پزشک مصرفش ممنوع است.
در صورتي که از اين گياه به عنوان مسهل خوراکي استفاده شود بايد نکات زير را در نظر گرفت؛ اول اينكه مصرف بيش از دو هفته از آن بايد با مشورت پزشک باشد. دوم اينكه در صورت تاثير نکردن تا 24 ساعت بايد آن را با پزشک در ميان گذاشت. سوم، چون تاثير اين گياه در کودکان مشخص نيست، در اين مورد بايد با پزشک مشورت کرد و نكته آخر اينكه بهتر است از فرآورده‌هاي صنعتي آلوئه براي سنين بالاي 10 سال و حداکثر به مدت 2 هفته بهره برد.

چرا برخي كمپوت‌هاي آلوئه‌ورا تلخ هستند؟
 

شايد شما هم به اين موضوع برخورده باشيد كه وقتي در كمپوت آلوئه‌ورا را بازكرده كمي‌از آن مي‌خوريد، طعم تلخ آن شما را نگران مي‌كند كه نكند فاسد شده در صورتي كه آلو‌ئه‌ورا طبيعتا شيرابه تلخي دارد که به دليل ترکيب‌هاي آنتراکينوني موجود در آن است. تلخ بودن برخي کمپوت‌هاي خوراکي اين گياه نيز ممکن است به همين دليل باشد. البته اين موضوع را تا زماني که کمپوت مورد بررسي دقيق قرار نگيرد نمي‌توان گفت. در صورتي که روي قوطي کمپوت قيد شده باشد حاوي ترکيب‌هاي آنتراکينوني يعني کمپوت‌ حاوي ترکيب‌هاي تلخ است و تنها مسهل شديد بوده و مسموميت ديگري ايجاد نمي‌کند اما در صورتي که روي قوطي قيد نشده باشد ممکن است تلخي دلايل ديگري مثل ماندگي و ايجاد واکنش‌هاي شيميايي داشته باشد. ترکيب‌هاي آنتراکينوني يکي از ترکيب‌هاي اصلي گياه آلو‌ئه‌ورا به حساب مي‌آيند و مقدارشان هم در گياه زياد است. شيرابه خشک شده اين گياه به همين دليل مسهل قوي بوده و مقدار مصرف خشک آن در حد يک دهم گرم توصيه مي‌شود. لازم به توضيح است كه ترکيب‌هاي آنتراکينوني در برگ سنا، برگ درخت فرانگولا و آلوئه‌ورا وجود دارد که هر 3 از قوي‌ترين مسهل‌ها به شمار مي‌روند.
منبع:www.salamat.com