آنچه ديابتي‌ها بايد درباره گرما بدانند


 

نويسنده:دکترنيما سيفي‌مقدم




 

تاثير عجيب گرما بر قرص قند و گلوکومتر
 

داشتن آگاهي نسبت به بسياري از اتفاقات غيرمنتظره باعث مي‌شود با کمترين آسيب‌ و خسارت با آنها مواجه شويم. گرمازدگي يکي از همان اتفاقاتي است که بهترين راه پيشگيري در مواجهه با آن، شناخت درست نسبت به اين پديده است. با اينکه احتمال گرمازدگي در افراد مبتلا به ديابت بيشتر از ساير افراد است اما اکثر آنها راه‌هاي پيشگيري و مقابله با اين پديده خطرناک را نمي‌دانند. دکتر آدرين ناسار، فوق‌تخصص بيماري‌هاي غدد در ايالات متحده آمريکا، پس از مطالعه روي بيماران خود نتايجي در همين مورد منتشر کرده است.
به گفته او، بدن مبتلايان به ديابت به دليل وجود قند بالا هميشه در معرض خطر کم‌آبي قرار دارد. علاوه بر آن، چون قدرت تعريق در اين افراد کاهش پيدا کرده، احتمال گرمازده‌شدن در فصول گرم سال به شدت بالا مي‌رود.
دکتر ناسار به کمک يک تيم تحقيقاتي نتايج 152 مطالعه مختلف در مورد ارتباط ديابت و گرمازدگي را جمع‌آوري و تحت بررسي‌هاي آماري قرار داد. درنهايت مشخص شد که اکثر ديابتي‌ها زنگ خطرهاي شروع گرمازدگي را نمي‌شناسند. حتي 20 درصد آنها اصلا نمي‌دانند دماي بيش از 100 درجه فارنهايت (7/37 درجه سانتي‌گراد) خطر بروز گرمازدگي را به دنبال دارد. البته وقتي رطوبت هوا بالا باشد حتي 80 درجه فارنهايت (6/26 درجه سانتي‌گراد) هم خطرناک محسوب مي‌شود. چون رطوبت زياد در هوا جلوي عرق کردن را مي‌گيرد. دماي مرکزي در بدن ديابتي‌ها که در حالت عادي هم سيستم تعريق درستي ندارند بلافاصله بالا مي‌رود. افزايش دماي مرکزي بدن حالت خطرناکي را به وجود مي‌آورد که حتي مي‌تواند به مرگ منجر شود. اما متاسفانه نتايج تحقيقات نشان داد که فقط نيمي از مبتلايان به ديابت خطر هم‌زماني گرما و هواي مرطوب را مي‌شناسند.
هواي گرم به جز احتمال ايجاد گرمازدگي براي بيماران ديابتي خطرهاي ديگري هم به همراه دارد. مثلا انسولين در محيط گرم به سرعت تخريب مي‌شود و کارايي خود را از دست مي‌دهد. اما نکته مهم اين است که ساير داروهاي خوراکي ضدديابت هم درست مثل انسولين در هواي گرم اثر خود را از دست مي‌‌دهند ولي اکثر مردم از چنين اتفاقي خبر ندارند. چندي پيش مطالعه‌اي هم در اين مورد انجام شد و مشخص شد که 39 درصد قرص‌هاي خوراکي ضدديابت در مجاورت گرما کاملا بي‌اثر مي‌شوند. حتي 41 درصد گلوکومترها (دستگاه‌هاي سنجش گلوکز سريع) و 38 درصد نوارهاي تست قندخون هم در هواي گرم قادر نيستند قندخون صحيح را نمايش دهند.
دکتر ناسار و بسياري از متخصصان ديگر معتقدند تنها راه مقابله با اين حوادث افزايش آگاهي بيماران و خانواده‌هاي آنها است. همه ديابتي‌ها بايد بدانند که اگر در هواي گرم از منزل خارج مي‌شوند انسولين، داروها و وسايل تست قندخون را بدون کيف‌هاي مخصوص خنک‌کننده همراه نبرند. در ضمن علايم شروع گرمازدگي و راه‌هاي پيشگيري و برخورد با آن بايد به اين بيماران آموزش داده شود.

علايم گرمازدگي
 

نشانه‌هاي بروز گرمازدگي در افراد مختلف متفاوت و حتي گاهي شبيه علايم ناشي از سوختگي است اما اگر فرد ديابتي در معرض هواي گرم يا مرطوب قرار گرفت با بروز هر يک از نشانه‌هاي زير بايد فورا به گرمازدگي مشکوک شود:
احساس خالي‌شدن سر يا وجود سرگيجه
تعريق بيش از حد يا کاملا برعکس، يعني داغ شدن و قرمزي پوست ولي عدم تعريق
گرفتگي عضلاني
سرد شدن پوست
سردرد
تند شدن ضربان قلب
احساس تهوع
اينها همگي علايم شروع گرمازدگي هستند و در صورت عدم رسيدگي به موقع فرد دچار توهم مي‌شود و سپس از حال مي‌رود.

چه بايد کرد؟
 

اگر فرد ديابتي متوجه هر يک از علايم شروع گرمازدگي شد، بايد فورا به پزشک يا درمانگاه مراجعه کند. اما اگر علايم به قدري شديد شده بود که توانايي انجام اين کار را نداشت، بايد فورا با اورژانس و نزديکان خود تماس بگيرد. اطرافيان بيمار بايد تا رسيدن مأموران اورژانس چند اقدام اوليه و مهم را انجام دهند:
بيمار را در يک اتاق خنک ببرند و طوري بخوابانند که پاهاي او کمي بالاتر از بقيه بدنش قرار بگيرد.
تمام لباس‌هاي فرد را دربياورند و پوست بدن او را با آب خنک خيس کنند و او را باد بزنند.
روي کشاله‌هاي ران و زير بغل او کيسه‌هاي يخ بگذارند تا دماي مرکزي بدن او پايين بيايد.

4 اصل مقابله با گرمازدگي
 

اگر عادت به ورزش روزانه در هواي آزاد داريد، در فصول گرم سال اين کار را به صبح‌زود يا هنگام غروب آفتاب موکول کنيد.
هنگامي که بيرون از خانه مي‌رويد مقادير زيادي مايعات بنوشيد، حتي اگر احساس تشنگي نمي‌کنيد. البته به ياد داشته باشيد که نوشيدني‌هايي مثل قهوه و چاي باعث خروج آب از بدن مي‌شوند پس نوشيدني‌هاي مناسبي در فصول گرم نيستند. اما آب يا نوشيدني‌هايي مثل شربت آب‌ليموي کم‌شيرين مايعات بسيار مناسبي براي جلوگيري از گرمازدگي محسوب مي‌شوند.
هميشه لباس‌هاي رنگ روشن بپوشيد و استفاده از کلاه و عينک آفتابي را هم فراموش نکنيد.
چون افراد ديابتي کمتر از حد عادي عرق مي‌کنند، بهتر است در هواي گرم روزي يک يا دو نوبت دوش بگيريد تا دماي بدن‌شان پايين بيايد.
منبع: www.salamat.com