رايج‌ترين پرسش‌هاي زنان باردار از دندانپزشكان
گفت و گو با دکتر مريم سقازاده/ جراح و متخصص بيماري‌هاي لثه
بسياري از زنان چه قبل از بارداري و چه در جريان بارداري، فقط در شرايط اورژانس و براي رفع مشكلي كه باعث درد و ناراحتي شديدشان شده، به دندان‌پزشك مراجعه مي‌کنند. اين در حالي است كه بايد با ارايه اطلاعات لازم اين مطلب را به اعتقاد عمومي تبديل كرد كه برقراري سلامت دهان زنان قبل از باردار شدن و بررسي مرتب آن در طول مدت بارداري، براي تامين سلامت مادر و جنين، ضروري است. در گفتگو با دکتر مريم سقازاده متخصص بيماري‌هاي لثه و استاديار دانشگاه علوم پزشکي تهران، سعي كرده‌ايم رايج‌ترين پرسش‌هايي را كه خانم‌هاي باردار از دندانپزشكان مي‌پرسند، مطرح كنيم.
آيا بارداري باعث مي‌شود كه براي تامين كلسيم مورد نياز جنين، كلسيم از دندان‌هاي مادر برداشته شود و در نتيجه دندان‌هاي مادر دچار پوسيدگي و پوكي شود؟
خير! تامين كلسيم مورد نياز بدن جنين، ربطي به ايجاد پوسيدگي دندان زن باردار ندارد. زيرا كلسيم موجود در ساختمان مينا و عاج دنداني كه در دهان رويش پيدا كرده، قابل برداشت و انتقال از طريق خون مادر و جفت به جنين نيست. درصورت كمبود كلسيم در برنامه غذايي مادر، ممكن است براي تامين كلسيم مورد نياز جنين، اين ماده از استخوان‌هاي بدن مادر و از جمله استخوان‌هاي فك او برداشته شود ولي از مينا و عاج دندان‌هاي او، كلسيم برداشته نمي‌شود. بنابراين، اين امر در پوسيدگي يا پوكي و سايش دندان‌هاي مادر موثر نيست. درعين حال بايد دانست كه تهوع و استفراغهاي مكرر و طولاني مدت زن باردار به علت حالت اسيدي موادي كه با استفراغ از معده به دهان برمي‌گردد، ممكن است به تدريج به‌خصوص در سطح داخلي دندان‌هاي فك بالا حالت سايش ايجاد کند. اين سايش دندان‌هاي مادر نيز ارتباطي به برداشت كلسيم براي تامين نياز جنين ندارد.
آيا بارداري باعث پوسيدگي دندان‌هاي مادر مي‌شود؟
بعضي از زنان معتقدند كه در دوران بارداري و به علت بارداري به پوسيدگي دندان‌ها دچار شدهاند اما تحقيق‌ها نشان داده است كه افزايش پوسيدگي به علت بارداري اتفاق نمي‌افتد و رابطه بين پوسيدگي دندان و بارداري، رابطه غيرمستقيم است يعني بارداري باعث پوسيدگي نمي‌شود ولي اگر: حالت تهوع شديد مانع مسواك و نخزدن دندان‌ها شود، زن باردار ميل و ويار خوردن مكرر مواد شيرين موثر در ايجاد پوسيدگي داشته باشد و درنتيجه به‌طور مكرر از اين نوع مواد غذايي بخورد و به‌خصوص اگر بلافاصله دهانش را تميز نكند، اگر زن باردار به دلايلي از جمله براي جلوگيري از حالت تهوع، ناچار شود به دفعه‌هاي زياد و با فاصله كم غذا بخورد به خصوص در صورتي كه پس از هر بار غذا خوردن دهانش را نشويد و يا اگر تركيبي از حالت‌هاي فوق وجود داشته باشد؛ ايجاد پوسيدگي دندان در دوره بارداري مي‌تواند بيشتر از مواقع عادي زندگي باشد. ضمنا ممكن است پوسيدگيهايي قبل از بارداري به وجود آمده ولي به علت اينكه قبل از بارداري معاينه‌هاي مرتب دهان (هر 6 ماه يا حداكثر هر سال يك بار) انجام نمي‌گرفته، تشخيص داده نشده باشد. در اين حالت وقتي در دوره بارداري، زن باردار به دندان‌پزشك مراجعه مي‌كند، اين پوسيدگي‌ها كه قبلا به وجود آمده، تشخيص داده شده و به بيمار اعلام مي‌شود. در اين شرايط نيز ممكن است خانم باردار فكر كند اين پوسيدگي‌ها به علت بارداري و به تازگي به وجود آمده است.
آيا بارداري باعث ايجاد بيماري لثه هم مي‌شود؟
بارداري باعث بيماري و التهاب لثه نمي‌شود و علت التهاب لثه در اين دوران نيز مانند همه مواقع ديگر، رسوبهاي ميكروبي موجود در دهان است ولي بارداري شرايطي را ايجاد مي‌كند كه باعث مي‌شود اگر رسوبهاي ميكروبي در دهان وجود داشته باشد، التهاب لثه شديدتر شود. درواقع التهاب لثه در دوران بارداري مانند حالت عادي به علت رسوبهاي ميكروبي موجود در دهان ايجاد مي‌شود اما بارداري باعث شدت بيشتر التهاب شده و در نماي ظاهري التهاب لثه تغييرهاي خاصي ايجاد مي‌كند كه به آن «التهاب لثه بارداري» يا «ژنژيويت بارداري» گفته مي‌شود. گزارش‌هاي مختلف شيوع التهاب لثه بارداري را در 50 درصد تا 100درصد زنان باردار اعلام کردهاند اما به‌طور كلي بايد گفت اين عارضه لزوما در تمام زنان باردار ايجاد نمي‌شود و نيز با رعايت كامل بهداشت دهان قابل پيشگيري است.
التهاب لثه در دوران بارداري از چه زماني شروع مي‌شود؟
معمولا افزايش شدت التهاب لثه در دوره بارداري، در ماه دوم يا سوم شروع مي‌شود و تا ماه هشتم افزايش مي‌يابد و بعد در ماه نهم مقداري كمتر مي‌شود و تا دو ماه بعد از زايمان تناسب بين ميزان رسوبهاي ميكروبي موجود در دهان و شدت التهاب لثه به وضعيت قبل از بارداري برمي‌گردد. البته اگر در دوران بارداري به دليل وجود حالت تهوع، زن باردار از مسواك و نخ دندان كمتر از دوران قبل از بارداري خود استفاده كرده باشد ميزان جرم و ديگر رسوبهاي ميكروبي در دهانش بيشتر از مقدار قبل از بارداري خواهد بود و درنتيجه شدت التهاب لثه كه اكنون (2 ماه بعد از زايمان) متناسب با مقدار رسوبات است، بيشتر از دوره قبل از بارداري خواهد بود. در هر حال بعد از زايمان تا وقتي كه رسوبات ميكروبي (جرم و پلاك ميكروبي) در دهان وجود داشته باشد، لثه خودبه‌خود به وضع سلامت برگشت نمي‌كند و لازم است كه عمل جرم‌گيري و تميز كردن كامل دهان انجام گيرد.
منبع:www.salamat.com
{{Fullname}} {{Creationdate}}
{{Body}}