به اصل خويش يک ره نيک بنگر

شاعر : شيخ محمود شبستري

که مادر را پدر شد باز و مادر		به اصل خويش يک ره نيک بنگر
هر آنچ آمد به آخر پيش مي‌بين		جهان را سر به سر در خويش مي‌بين
طفيل ذات او شد هر دو عالم		در آخر گشت پيدا نفس آدم
همي گردد به ذات خويش ظاهر		نه آخر علت غايي در آخر
وليکن مظهر عين ظهورند		ظلومي و جهولي ضد نورند
نمايد روي شخص از روي ديگر		چو پشت آينه باشد مکدر
نگردد منعکس جز بر سر خاک		شعاع آفتاب از چارم افلاک
از آن گشتي تو مسجود ملايک		تو بودي عکس معبود ملايک
وز او در بسته با تو ريسماني		بود از هر تني پيش تو جاني
که جان هر يکي در توست مضمر		از آن گشتند امرت را مسخر
بدان خود را که تو جان جهاني		تو مغز عالمي زان در مياني
که دل در جانب چپ باشد از تن		تو را ربع شمالي گشت مسکن
زمين و آسمان پيرايه‌ي توست		جهان عقل و جان سرمايه‌ي توست
بلندي را نگر کو ذات پستي است		ببين آن نيستي کو عين هستي است
ارادي برتر از حصر و شمار است		طبيعي قوت تو ده هزار است
ز اعضا و جوارح وز رباطات		وز آن هر يک شده موقوف آلات
فرو ماندند در تشريح انسان		پزشکان اندر آن گشتند حيران
به عجز خويش هر يک کرده اقرار		نبرده هيچکس ره سوي اين کار
معاد و مبدا هر يک به اسمي است		ز حق با هر يکي حظي و قسمي است
بدان اسمند در تسبيح دائم		از آن اسمند موجودات قائم
به وقت بازگشتن چون دري شد		به مبدا هر يکي زان مصدري شد
اگرچه در معاش از در به در شد		از آن در کامد اول هم بدر شد
که هستي صورت عکس مسما		از آن دانسته‌اي تو جمله اسما
به توست اي بنده‌ي صاحب سعادت		ظهور قدرت و علم و ارادت
بقا داري نه از خود ليک از آنجا		سميعي و بصيري، حي و گويا
زهي باطن که عين ظاهر آمد		زهي اول که عين آخر آمد
همان بهتر که خود را مي‌نداني		تو از خود روز و شب اندر گماني
در اينجا ختم شد بحث تفکر		چو انجام تفکر شد تحير

تازه های مقالات

ارسال نظر

نظرات کاربران