اهميت هوش هيجاني

آيا شما نسبت به احساسات و هيجان‌هاي خودتان آگاهي و شناخت لازم را داريد؟ آيا مي‌توانيد عواطف و حالاتي چون شادي، غم، ترس، نفرت، خشم، محبت، عشق، انتقام و... را به درستي کنترل و مديريت کنيد؟ آيا قادر به شناسايي و درک عواطف و احساسات خود و ديگران هستيد و به آنها احترام مي‌گذاريد يا از چنين درکي عاجزيد؟ آيا فکر کرده‌ايد که بسياري از مشکلات ما در زندگي به دليل بروز احساسات و هيجان‌هاي کنترل نشده و نامتعادل است؟ واقعيت اين است که انسان‌ها متفاوت‌اند.
برخي از آنان نسبت به عواطف و احساسات ديگران و اطرافيان خود، آگاه هستند و به آن حساسيت نشان مي‌دهند و برخي هم نسبت به احساسات ديگران بي‌تفاوت و حتي بي‌اعتنا هستند. به عنوان مثال، اينکه همسر يا فرزند يا همکارشان چگونه فکر مي‌‌کند يا چه احساسي دارد، از چه چيزي خوش‌اش مي‌آيد يا از چه چيزي نفرت دارد، براي آنان اهميتي ندارد.
به اعتقاد ارسطو، لازم است هوش و عقلانيت، مهار زندگي هيجاني ما را برعهده گيرد. از ديدگاه وي، مشکل انسان در اين نيست که از هيجان و احساس برخوردار است؛ بلکه آنچه اهميت دارد، مناسب بودن هيجان‌ها و چگونگي ابراز آنها است.
امروزه براي پاسخ دادن به اين‌گونه پرسش‌ها برخي از روان‌شناسان مفهوم جديدي به نام هوش هيجاني يا عاطفي را وارد ادبيات روان‌شناسي معاصر کرده‌اند.
هوش هيجاني، هوش غيرشناختي است که مشتمل بر درک عواطف و احساسات و استفاده درست از آنها، تصميم‌هاي مناسب و به‌موقع، توانايي اداره مطلوب خلق‌وخو و کنترل رفتارها و مهارت‌هاي اجتماعي مطلوب است. در واقع، هوش عاطفي مجموعه‌اي از توانايي‌هاست که انسان را قادر به ساماندهي و مديريت احساسات وعواطف خود و ديگران مي‌کند. به علاوه، هوش هيجاني، استفاده مناسب از عواطف و حالت‌هاي خلقي براي حل مشکلات و داشتن يک زندگي مفيد، خلاقانه و لذت‌بخش را ممکن مي‌کند. توجه به هوش عاطفي به اين دليل اهميت دارد که به سازگاري فرد با محيط (زندگي، مدرسه، کار و...) و نيز با خودش، مي‌پردازد.
بحث درباره اهميت هوش عاطفي نسل حاضر، به ويژه نوجوانان و جوانان در جهان نسبت به گذشته افزايش چشم‌گيري داشته است زيرا آنان افسرده‌تر، منزوي‌تر، خشمگين‌تر، سرکش‌تر، عصبي‌تر، پرخاشگرتر و بيش از گذشته تابع اميال آني و زودگذر خويش هستند (گلمن، 1995). به علاوه، صاحب‌نظران از جمله گلمن ضمن مهم شمردن هوش شناختي و هيجاني، 80 درصد از موفقيت‌هاي افراد را در گروي مهارت‌هايي مي‌دانند که مرتبط با هوش هيجاني است. بايد اذعان کرد که در عصر حاضر و با توجه به پيشرفت‌هاي روزافزون دانش و فناوري‌هاي اطلاعات و ارتباطات، نسل امروز از هوش شناختي بالايي برخوردار است اما متاسفانه در قابليت‌هاي هوش هيجاني خود دچار مشکلات جدي است.
منبع:www.salamat.com