صدمات ناشی از بیش‌تمرینی در ورزشکاران جوان(2)

● عوامل روان‌شناختی
 

سطح بلوغ و انگیزش می‌تواند در توانائی کودک برای گسترش عادات تمرینی و آماده‌سازی که قادر هستند درصد صدمات را تقلیل دهند، اثرگذار باشد.

▪ عوامل خطرزای بیرونی شامل موارد زیر می‌باشد:
 

ـ پیشبرد نامناسب تمرین یا استراحت ناکافی
افزایش ناگهانی وهله‌ها، زمان یا شدت تمرین می‌تواند منجر به صدمات ناشی از بیش‌تمرینی گردد. پیش‌بینی حجم کم در دوره‌های استراحت جدول در یک برنامه تمرینی نیز می‌تواند یکی از عوامل باشد. از آنجا که بلوغ فیزیکی - انگیزشی کودکان متفاوت می‌باشد، حتی در خلال گروه‌بندی سنی این نکته حائزاهمیت است که تفاوت‌های فردی تشخیص داده شده و تمرین به‌طور مناسب تنظیم گردد. حتی با به‌کار گرفتن این تمهیدات، استفاده همه جوانان از یک نوع برنامه مناسب نیست.
ـ مشکلات تجهیزاتی
تجهیزاتی که به خوبی نگهداری نمی‌شوند و یا اندازه مناسبی ندارند نیز منجر به بروز آسیب می‌شوند. پوشش کهنه و نامناسب برای پا نیز می‌تواند آسیب‌زا باشد. به‌علاوه ممکن است افرادی که به تازگی یک ورزش خاصی را شروع کرده‌اند، با نوع تجهیزات مورد نیاز و یا چگونگی انتخاب بهترین آنها برای کودکان آشنائی نداشته باشند. کسانی‌که در یک ورزش ویژه‌ای فعالیت می‌کنند، تغییر وسایل (کفش جدید، راکت تنیس جدید) نیز می‌تواند به‌عنوان آغازگر صدمات ناشی از بیش‌تمرینی باشد.
ـ ضعف تکنیکی
با پیشرفت کودکان در ورزشی که انجام می‌دهند، با تلاش برای به دست آوردن مهارت‌های جدید، برخی تکنیک‌های نامناسب مانند مکانیک ضعیف سرویس‌های تنیس باعث ایجاد آسیب می‌گردد. این عامل چه زمانی که مهارت‌های جدید ارائه می‌شوند و چه زمانی که شدت تمرینات افزایش پیدا می‌کند قابل ملاحظه است.

▪ عوامل روان‌شناختی
 

بسیاری از عوامل خارجی مذکور در ابعاد وسیعی مورد توجه سرپرستان قرار گرفته‌اند. مربیان، والدین و حتی هم‌تیمی‌هائی که از چنین عواملی ناآگاه هستند یا آنها را نادیده می‌گیرند، می‌توانند محیطی را به‌وجود آورند که احتمال آسیب ناشی از بیش‌تمرینی افزایش یابد.

▪ تست‌های تشخیص
 

در بسیاری از موارد با انجام عکس‌برداری می‌توان بدون تشخیص، درمان را آغاز کرد. در بعضی موقعیت‌ها تست‌های تصویری به‌منظور انجام تشخیص اهمیت می‌یابند. رادیوگرافی در ارزیابی واکنش‌های فشاری مورد انتظار، ارزیابی یک راستائی و ترتیب مفاصل و تشخیص علائم آرتریت التهابی مفید می‌باشد این روش به‌ویژه هنگامی اهمیت می‌یابد که پاسخ مورد انتظار برای درمان حاصل نشود. هنگامی که نتایج رادیوگرافی واضح و گویا نباشد، اسکن استخوان و تست MRI را می‌توان به‌کار برد. نوع تست به کار گرفته شده بستگی به نوع خاص بیماری دارد. برای مثال اسکن استخوان اغلب برای آشکارسازی و واکنش‌های فشاری با اسپوندیلولیز به‌کار می‌رود. MRI در بسیاری اوقات برای تشخیص واکنش‌های تنشی مورد استفاده قرار می‌گیرد، برای جوانترهائی که درد تکراری پا ناشی از عوامل مختلف دارند، تست پزشکی می‌تواند برای تشخیص سندرم اعمال ترکیبی مفید باشد. از جمله شیوه‌های دیگر، سی‌تی‌اسکن (CTscan)، الکترومایوگرافی (EMG) و مطالعات هدایت عصبی (N-CS) و اسکن‌های دوبلکس (DS) نیز می‌توانند مدنظر قرار گیرند.

● درمان
 

صدمات ناشی از استفاده بیش از حد می‌تواند با به‌کارگیری اصول درمان عمومی متعددی بهبود یابند. کاهش اضافه بار بافت اولین گام است. به‌منظور متوقف ساختن فرآیند overuse (استفاده بیش از حد)، کاهش تنش روی بافت‌های تحت درمان ضروری است. امکان دارد قطع فعالیت موردنیاز نباشد. پیشینه فرد می‌تواند برای تعیین محدوده‌ای که کدام نوع تمرین را باید کاهش داد، راهنمای مناسبی است.
برای مثال در آسیب‌های درجه یک تمرین بایستی به مقدار ۲۵ درصد، در آسیب‌های درجه ۲ به مقدار ۵۰ درصد و با همین روند کاهش یابد. به‌منظور جبران کاهش تمرین، فعالیت‌های متفرقه می‌تواند به برنامه تمرین افزوده شود. فعالیت‌هائی که روی بافت آسیب دیده فشار وارد نکند. از آن جمله می‌توان برای ورزشکاری که دچار آسیب در اندام تحتانی شده است به شنا یا دوچرخه‌سواری به جای دویدن اشاره کرد. یخ و دیگر سردکننده‌ها برای کاهش درد و کم کردن التهاب مفید می‌باشد.
داروهای غیراستروئیدی ضدالتهاب اغلب در درمان صدمات ناشی از بیشِ‌تمرینی کاربرد دارند. در هر صورت مؤثر بودن چنین مواردی اثبات نشده است. از فواید آن شاید توانائی پیشرفت در یک برنامه توانبخشی به خاطر کاهش درد باشد. به هر ترتیب، در بیشتر موارد ”آسیب‌های ناشی از بیش‌تمرینی“ در جوانترها، استراحت نسبی و گذاشتن یخ در کاهش درد مؤثر است. یک برنامه بازتوانی کامل همانند روش افزایش قدرت و انعطاف‌پذیری، کلید درمان است. تمرینات قدرتی فزاینده (PSE) برای تقویت بافت آسیب‌دیده و جلوگیری از اتلاف نیرو اهمیت دارد. تمرینات انعطاف‌پذیری باید با دقت انجام شوند تا موجب کشیدگی بیش از حد نگردند.
همچنین به‌کارگیری مجدد گیرنده‌های عمقی، یک بخش مهم در فرآیند بازتوانی است. وقتی قدرت و انعطاف بهبود می‌یابد فعالیت‌های ورزشی ویژه می‌تواند از سر گرفته شود. در پایان، جلوگیری از آسیب یک امر ضروری است و لازم است تا یک طرح وسیعی برای یافتن عوامل داخلی و خارجی که در ایجاد آسیب مشارکت دارند، پی‌ریزی شود.

● جلوگیری
 

تخمین زده شده است که حدود ۵۰ درصد صدمات ناشی از بیش‌تمرینی قابل پیشگیری هستند (ACSM, ۱۹۹۳) پیشنهاداتی به‌منظور کمک در کاهش احتمال آسیب‌های حاصل از پیش‌تمرینی در زیر ارائه شده است.

▪ معاینه قبل از شرکت در فعالیت
 

معاینه توسط یک پزشک می‌تواند عوامل خطرزای بروز آسیب را مشخص کرده و فرصتی برای توصیه‌های ویژه به‌منظور شناخت بیشتر آنها فراهم نماید.

▪ نظارت مناسب از طرف یک بزرگسال یا مربی
 

اتحادیه‌ها و انجمن‌ها و همچنین والدین باید برای اطمینان از برنامه‌هائی که کودکانشان در آن فعالیت می‌کنند اقدام نموده و مربیان نیز درباره صدمات رایج تخصصی خود و راه‌های کاهش آنها آگاهی کسب کنند.

▪ تأکید بر برنامه‌های تمرینی و آگاهی عمومی و پرهیز از حجم تمرین اضافی
 

اگرچه ویژگی‌های افراد با هم تفاوت دارند، اما محدودیت افزایش بیش از ۱۰ درصد در وهله‌ها، شدت و مدت تمرین باید وجود داشته باشد. یعنی عوامل مذکور نباید بیش از ۱۰ درصد در هفته افزایش یابد. زمانبندی تمرینی که به‌طور سیستماتیک، حجم و دوره‌های تمرین را تنوع می‌بخشد و دوره‌های استراحت برنامه‌ریزی شده را به‌وجود آورد باید مدنظر قرار بگیرد.

▪ تأثیر در تخصصی کردن ورزش
 

این فرصت را برای کودکان فراهم می‌سازد تا با تجربه فعالیت‌های متفاوت، مهارت و علاقه خود را گسترش دهند.

● نظارت دقیق تمرین برای کودکانی که در دوره جهش رشدی قرار دارند
 

تعدیل و کاهش تمرین در خلال این دوره به‌دلیل عوامل مرتبط به رشد که می‌تواند به آسیب منجر شود، مناسب است. خلاصه: آسیب‌هائی که در خلال شرکت کودکان در ورزش‌های گوناگون رخ می‌دهد اغلب نتیجه تمرین بیش از حد (overuse) می‌باشد. فرآیندهای متعدد و ویژه رشد همراه با عوامل درونی و بیرونی محیط، شرایط ویژه‌ای را به‌وجود می‌آورند که ممکن است به آسیب‌های اُوریوز در جوانان منجر شود. شناسائی این عوامل در توسعه و بهبود یک برنامه توانبخشی جامع و جلوگیری از آسیب مجدد حائزاهمیت می‌باشد. استراتژی‌های جلوگیری مانند پیشرفت تدریجی تمرین و آموزش والدین و مربیان باید برای کاهش وقوع آسیب و به‌موجب آن افزایش لذت و فواید شرکت جوانان در ورزش به‌کار روند.
هدف از این آزمایش اندازه‌گیری انعطاف‌پذیری، تنبلی مفصلی و هم‌راستائی عضضلات می‌باشد. با مقایسه عوامل بسیار زیاد و با احتیاط کامل نواحی صدمه دیده بایستی آزمایش شده و جراحات بافتی ویژه مشخص گردد. بازبینی تکنیک‌های ورزشی یکی از آزمایش‌های کلیدی می‌باشد. یکی دیگر از موارد این موضوع می‌باشد که آیا کودک جراحات را برای شما ترشح کرده است یا خیر. بازرسی تجهیزات به‌کار گرفته شده جهت مناسب بودن وضعیت، و همچنین پوشش مناسب ورزش مدنظر و نیز برای کودک بسیار مهم می‌باشد.
منبع:ماهنامه علمی تحلیلی و آموزشی ورزش
/ج