دهمين سرطان ايران، اولين سرطان هند

سرطان دهان، اگرچه شيوع زيادي ندارد، ولي با مشکلات زيادي همراه است؛ چون خوردن و نوشيدن را دچار اختلال‌ مي‌کند. ميان سرطان‌هاي دهان، سرطان لب از همه خوش‌خيم‌تر است؛ سرطاني که بيش از 95درصد بيماران از آن جان سالم به در مي‌برند.
در ساير سرطان‌هاي دهان، درمان به مرحله تشخيص بيماري بستگي دارد. به هر حال، اگر سيگار نكشيد و الكل مصرف نكنيد و مراقب تغذيه‌تان باشيد، احتمال اينكه به سرطان دهان دچار شويد، خيلي کم مي‌شود. با دكتر دنيا صدري، متخصص آسيب‌شناسي فك و دهان و استاديار دانشگاه آزاد اسلامي، درباره سرطان دهان و شيوع آن در ايران به گفت‌وگو نشسته‌ايم.

خانم دكتر! سرطان دهان در ايران چندمين سرطان است؟
 

سرطان دهان، تقريبا 3 درصد کل سرطان‌ها را تشکيل مي‌دهد و ششمين سرطان شايع در مردان و دوازدهمين سرطان شايع در زنان است. ولي در کشوري مثل هندوستان به علت نوع تغذيه، عادات استفاده از تنباکوي جويدني و... اولين سرطان شايع است. در کشور ما مطالعات پراکنده نشان مي‌دهد که سرطان دهان، دهمين سرطان شايع است. احتمال بروز سرطان دهان با افزايش سن افزايش مي‌يابد و مردان 3 برابر زنان به اين بيماري مبتلا مي‌شوند. زبان –مخاط فک پايين و کف دهان- شايع‌ترين محل‌هاي بروز سرطان دهان هستند.

علل سرطان دهان چيست؟
 

سرطان دهان يک بيماري چندعلتي است. عواملي مانند مصرف تنباکو و الکل در ابتلا به سرطان داخل دهان و اشعه خورشيد در بروز سرطان لب نقش بسزايي دارند ولي شرايط بدن نيز در بروز اين بيماري موثر است. کمبودهاي تغذيه‌اي، نقص سيستم ايمني و وجود ضايعات پيش بدخيم در دهان از عوامل ايجاد سرطان دهان هستند. سيگاري‌ها 2 تا 3 برابر افراد عادي به سرطان دهان مبتلا مي‌شوند. افرادي که روزانه 40 عدد (2 پاکت) سيگار مي‌کشند، 17 برابر بيش از ديگران، خود را در معرض خطر ابتلا به سرطان دهان قرار مي‌دهند. هرچه فرد سال‌هاي طولاني‌تري سيگاري باشد و تعداد سيگار بيشتري در طول روز مصرف کند، اين احتمال بالاتر مي‌رود. اما سرطان دهان در افراد غيرسيگاري هم ديده مي‌شود که ناشي از عوامل ژنتيک است. مصرف الکل همراه با سيگار، احتمال بروز سرطان دهان را تا 15 برابر افزايش مي‌دهد. احتمال ابتلا به سرطان دهان و حلق در افراد داراي بعضي از مشاغل به علت تماس دايمي با بعضي مواد شيميايي مثل فنل‌ها- در صنعت چوب بيشتر است. کمبود ريزمغذي‌هايي مثل آهن و ويتامين A در ايجاد ضايعات پيش بدخيم و بدخيم دهاني نقش دارد. ضايعات قارچي پايدار در دهان به علت ترشح ماده سرطان‌زاي نيتروزامين مي‌توانند موجب بروز سرطان دهان شود. بعضي ويروس‌هاي خاص نيز در ايجاد سرطان دهان نقش دارند. در نهايت، مي‌توان گفت کاهش قدرت سيستم ايمني که به دنبال استرس‌هاي مزمن، بيماري ديابت يا استفاده طولاني‌مدت از کورتيکواستروييدها ايجاد مي‌شود، از مهم‌ترين عوامل در بروز بدخيمي‌ها، از جمله سرطان دهان است.

بهترين و بدترين نوع سرطان دهان کدام است؟
 

سرطان لب نسبت به سرطان‌هاي داخل دهان سريع‌تر شناخته مي‌شود و بعد از درمان پيش‌آگهي بهتري دارد و البته سرطان لب پايين شرايط بهتري نسبت به سرطان لب بالا دارد. اما در رابطه با سرطان‌هاي داخل دهان، پيش‌آگهي به مرحله پيشرفت سرطان بستگي دارد و عواملي مانند اندازه تومور اوليه، غدد لنفاوي درگير سرطان و وجود متاستاز دوردست در تعيين اين مرحله‌بندي نقش دارند. پس هرچه تومور دهاني زودتر تشخيص داده و درمان شود، پيش‌آگهي بهتري خواهد داشت.

پيش‌آگهي سرطان دهان چگونه است و بيمار چند درصد شانس بهبودي دارد؟
 

در مورد سرطان لب، پيش‌آگهي بسيار خوب است و 95 درصد بيماران بعد از درمان، بيش از 5 سال شانس زنده ماندن دارند. اما در مورد سرطان‌هاي داخل دهان، همان‌طور که ذکر شد، به مرحله پيشرفت بيماري در زمان تشخيص بستگي دارد. اگر در زمان تشخيص عارضه، متاستاز رخ نداده باشد، تا 78 درصد موارد، بيمار 5 سال را بدون عارضه طي مي‌کند اما در صورت گرفتاري غدد لنفاوي گردني، اين رقم به 41 درصد مي‌رسد و با گرفتاري غدد لنفاوي عميق‌تر، اين رقم به 9 درصد کاهش مي‌يابد.
منبع:www.salamat.com