به فکر قد فرزندان‌تان باشيد
نويسنده:دکتر پريسا ضيغمي، متخصص اطفال و نوجوانان
کوتاهي قد؛علل و راه‌حل
به‌طورکلي، مي‌توان علل کوتاهي قد کودکان را به اين شکل طبقه‌بندي کرد: کوتاهي قد سرشتي، کوتاهي قد فاميلي، کوتاهي قد توام با ناهنجاري ژنتيکي، کوتاهي قد ناشي از اختلالات هورموني و بلوغ پيش‌رس، کوتاهي قد ناشناخته يا ايديوپاتيک يا اوليه. براي اينکه به اهميت موضوع پي ببريد، بايد بدانيد که تشخيص سريع هرگونه انحراف از منحني رشد فرزندتان توسط پزشک، مي‌تواند به پيشگيري از کوتاهي قد ناشي از اختلال هورموني يا بلوغ پيش‌رس کمک کند.
براي دست‌يابي به چنين توفيقي کافي است که در سال اول زندگي کودک خود مراجعه ماهانه به پزشک داشته باشيد و پس از آن طي فواصل 3 تا 4 ماه يک بار تا 3 سالگي و بعد از 3 سالگي هر 6 ماه يک بار به پزشک متخصص کودک خود مراجعه کنيد. دو الگوي طبيعي متداول براي کوتاهي قد در سنين مختلف وجود دارد:
▪ کوتاهي قد فاميلي يا کوتاهي قد ژنتيکي:
در اين رده، کودکاني قرار مي‌گيرند که معمولا والدين کوتاه‌قد دارند. سرعت رشد طبيعي اين کودکان موازي با منحني رشد بوده و در سير ميزان رشد آنها اختلالي ديده نمي‌شود. تنها با معيارهايي کمتر از آن پيش مي‌روند. سن استخواني آنها مطابق سن تقويتي است و تاخير رشد استخواني ندارند. در سن طبيعي و به موقع بالغ مي‌شوند و به قد قابل پيش‌بيني نسبت به والدين خود مي‌رسند.
▪ کوتاهي قد سرشتي:
در اين رده، معيارهاي رشد کودک از رشد طبيعي کمتر است. کودک ريز نقش است و سن استخواني او کمتر از سن تقويمي‌اش است. بلوغ ديرتر اتفاق مي‌افتد ولي در نهايت به قد طبيعي متداول افراد خانواده که قابل پيش‌بيني است و در سابقه خويشاوندان درجه يک نظير آن وجود داشته است و لااقل يک مورد ديده نشده باشد، مي‌رسد.
طرز تشخيص و پيشگيري
پزشک پس از اندازه‌گيري معيارهاي اصلي رشد شامل قد، وزن و نسبت بخش بالا تنه بدن با بخش پاييني بدن، توجه به آناتومي ظاهري بدن و معاينه عمومي در صورت ديدن انحراف از اين معيارها و همچنين قد زير منحني 10 درصد اقدام به گرافي مچ دست کرده سن استخواني را تعيين مي‌کند و در صورت لزوم با انجام آزمايش‌هايي به شما مي‌گويد که فرزند شما در محدوده دو الگوي رشد طبيعي «فاميلي يا سرشتي» که نام برده شد قرار دارد يا خير و دستورها و توصيه‌هاي لازم غذايي و دارويي جانبي را به شما ابلاغ مي‌کند. ولي اگر در بررسي‌ها مشکوک به مشکلات هورموني بود اقدام به انجام آزمايش‌هاي هورموني از قبيل هورمون رشد، تيروييد، غدد فوق‌کليوي کرده و گاه نيز با مشاهده ناهنجاري‌هاي ظاهري بررسي‌هاي ژنتيک به عمل آورده و اقدامات لازم براي پيشگيري از توقف رشد کودک که به کوتاه ماندن وي منجر مي‌شود، صورت مي‌گيرد. اهميت اين آزمايش‌ها در اين است که چنانچه اختلال عمل غدد داخلي به کوتاهي قد منجر شود، درمان شروع مي‌شود. به همين جهت سرعت کار در تشخيص اين مشکل نقش بسيار مهمي در دست‌يابي به ارايه راه‌حل مناسب است. البته به ياد داشته باشيم که بلوغ پيش‌رس نيز مي‌تواند به کوتاهي قد منجر شود. نشانه بلوغ پيش‌رس در دخترها ظاهر شدن علايم بلوغ از قبيل رشد سينه، موي عانه و پريود پيش از 8 سالگي و در پسرها شروع علايم بلوغ مانند بزرگي بيضه‌ها و آلت، درآمدن موي صورت و کلفت شدن صدا قبل از 9 سالگي است. در صورت ظاهر شدن نشانه‌هاي بلوغ در کودک که دچار افزايش قد در مدتي کوتاه و بلند قدي نسبت به هم‌سالان خود شده مي‌توان نگران بلوغ پيش‌رس شد، لذا در صورت مشاهده علايم بلوغ پيش‌رس بايد سريع به پزشک کودک خود مراجعه کنيد تا با انجام گرافي مچ دست و تعيين سن استخواني او و در صورت لزوم آزمايش‌هاي هورموني و گرفتن تصميمات لازم پزشکي جلوي پيشرفت سريع بلوغ و کوتاهي قد ناشي از آن را بگيريد.
منبع:www.salamat.com
{{Fullname}} {{Creationdate}}
{{Body}}