تنفس دهاني، قيافه را عوض مي‌کند!
گفتگو با دکتر مسعود پورشاهي درباره علل و عوارض تنفس دهاني
تنفس دهاني، مشکلي است که خيلي‌ها به آن دچارند اما راحت از کنار آن مي‌گذرند؛ در حالي که اين مشکل مي‌تواند عوارض خطرناکي به دنبال داشته باشد و در طولاني‌مدت، حتي بر چهره و زيبايي هم تاثير منفي بگذارد. تنفس دهاني سبب مي‌شود استراحت و خواب شبانه ما مختل شود و در طول روز، خواب‌آلودگي و کسالت به سراغ‌مان بيايد و کيفيت زندگي‌مان تحت تاثير قرار بگيرد. درباره اين مشکل نسبتا شايع گفتگويي کرده‌ايم با دکتر مسعود پورشاهي، متخصص ارتودنسي و ارتوپدي ناهنجاري‌هاي فک و صورت.
آقاي دکتر! تنفس دهاني چه زماني مشکل‌ساز مي‌شود؟
به طور طبيعي، تنفس از راه بيني سالم‌تر از تنفس دهاني است. در مسير بيني هوا تصفيه مي‌شود و از نظر دما تنظيم شده و بازده اکسيژن آن هم بيشتر است. البته در فعاليت‌هاي معمولي در زندگي عادي غالبا تنفس از راه بيني انجام مي‌شود ولي وقتي که فعاليت بدني افزايش پيدا مي‌کند به تبع آن تنفس دهاني به تنفس بيني کمک مي‌کند. اين امر در ورزشکاران به خوبي ديده مي‌شود. بنابراين تنفس دهاني مي‌تواند مفيد باشد اما زماني که بدون فعاليت خاصي يا ورزش و در اغلب ساعات شبانه‌روز به خصوص هنگام خواب تنفس از راه دهان انجام شود عوارض مختلفي را ايجاد مي‌کند که بستگي به شدت و علل آن دارد. آنچه والدين را در خصوص تنفس دهاني کودکان‌شان نگران مي‌کند عوارضي است که روي فرم فک و صورت و دندان‌ها دارد؛ با اين توضيح که تنفس دهاني در بزرگسالان اثري بر شکل فک و صورت نخواهد داشت.
چه عللي ممکن است سبب شود به جاي تنفس از راه بيني، از دهان نفس بکشيم؟
مشکل اصلي، گرفتگي مسير بيني است که بيماري‌هاي مختلفي مانند پوليپ بيني، احتقان مزمن بيني، سينوزيت، انحراف بيني و... در آن نقش دارد. عاملي مانند لوزه سوم هم مي‌تواند مشکل‌ساز باشد. البته تنفس دهاني عادتي هم داريم که فرد در مسير تنفسي بيني مشکل آناتوميک و بيماري انسدادي ندارد اما به تنفس از راه دهان عادت کرده و با تمرين مي‌شود مشکل را حل کرد.
تنفس دهاني چه عوارضي دارد؟
خشکي دهان، افزايش پوسيدگي دندان‌ها، خشکي لب‌ها، التهاب و بيماري‌هاي لثه به دليل تغيير پوشش طبيعي ميکروبي دهان، بوي بد دهان و اثر سوء روي فرم فک‌ها و صورت از عوارض مهم تنفس دهاني است. بازماندن مداوم دهان فشار جانبي روي فک بالا را نيز افزايش مي‌دهد. همچنين اگر تنفس شديد دهاني در طول سال‌هاي رشد، از کودکي تا زمان بلوغ ادامه داشته باشد، فک بالا مي‌تواند دچار تنگي يا کاهش عرض شده و سقف دهان عميق و کام گنبدي‌شکل شود که مي‌تواند روي تيغه بيني فشار بياورد و انحراف بيني ايجاد کند. همه اين عوارض مجددا تنفس دهاني را تشديد مي‌کنند. ديگر اينکه باز ماندن مداوم دهان، موقعيت زبان و شکل فک پايين را هم مي‌تواند تغيير دهد و صورت، حالت دراز و کشيده پيدا مي‌کند. از سوي ديگر، فردي که دچار تنفس دهاني است، براي آنکه راحت‌تر نفس بکشد سر خود را به عقب خم مي‌کند و اين، روي اندام او اثر منفي مي‌گذارد.
براي درمان چه بايد کرد؟
ابتدا بايد تشخيص صحيح داشته باشيم و با ارزيابي و معاينه دقيق باليني و با کمک راديوگرافي علت تنفس دهاني را مشخص کنيم. اگر مشکل انسدادي به دليل آناتوميک و بيماري‌هايي مانند پوليپ يا التهاب لوزه‌ها و غيره باشد درمان توسط متخصص گوش و حلق بيني و با روش‌هاي دارويي و يا جراحي انجام مي‌گيرد. اما اگر تنفس دهاني، صرفا از روي عادت باشد؛ از يک روش تمريني استفاده مي‌کنيم؛ به اين شکل که از بيمار مي‌خواهيم يک تکه کاغذ را بين لب‌ها نگه دارد و از بيني تنفس کند. به محض باز کردن دهان کاغذ مي‌افتد و فرد نسبت به تنفس دهاني خود آگاه مي‌گردد. اين تمرين به تدريج تنفس دهاني عادتي را رفع مي‌کند.
و اگر تنفس دهاني براي يک مدت طولاني انجام شده باشد، چه؟
اگر تنفس دهاني شديد و طولاني باشد، معمولا موجب تنگي فک بالا مي‌شود و متخصص ارتودنسي با کمک وسايل خاص به درمان اين مشکل اقدام خواهد نمود. زماني که تنفس دهاني درمان شود و ناهنجاري و مشکلات فک هم درمان شود اثرات سوء روي فرم و شکل فک و صورت بيمار هم برطرف مي‌گردد.
منبع:www.salamat.com
{{Fullname}} {{Creationdate}}
{{Body}}