پدران و افسردگي بعد از زايمان

روايت مستندي از زندگي جان هايمن، نويسنده‌اي که بعد از تولد پسرش افسرده شد
 

هايمن که مدرس نويسندگي در کالج بود، به جاي اينکه آن‌طور که فکر مي‌کرد هر دقيقه وقت‌اش را با کودک‌اش بگذراند، با گرفتن ساعات تدريس بيشتر، خودش را از خانه دور نگه مي‌داشت. هايمن 51 ساله به ياد مي‌آورد: «نمي‌دانستم نقش من در اين وضعيت چيست؟!» برعکس، زن‌اش فورا با پسرشان، جيک، که اکنون يک نوجوان است، پيوند عاطفي برقرار کرد. هايمن مي‌گويد: «زن‌ام، بتسي، عاشق بچه‌مان شده بود اما من چنين محبتي را در خودم حس نمي‌کردم. فکر مي‌کردم آدم شکست‌خورده‌اي هستم. فکر مي‌کردم بايد اين موضوع را پنهان نگه دارم و مجبورم با آن کنار بيايم.»
اما هايمن شکست نخورده بود. او دچار افسردگي شده بود. افسردگي پس از زايمان که براي مدت‌ها تصور مي‌شد، بيماري‌اي است که برخي از مادران تازه را گرفتار مي‌کند، ممکن است مردان را هم مبتلا کند اما به گفته کارشناسان بهداشت رواني اين حقيقت اغلب ناديده گرفته مي‌شد.

آمارها اين موضوع را تأييد مي‌کنند
 

حدود 10 درصد از مرداني که تازه پدر شده‌اند و حدود 14 درصد زناني که تازه مادر شده‌اند، به افسردگي مبتلا مي‌شوند. اما اغلب مردان و همسران‌شان متوجه بروز اين عارضه نمي‌شوند. علايم اين بيماري در مرد و زن مشابه است، اما علت آن ممکن است متفاوت باشد. به گفته کارشناسان احتمالا در زنان تغييرات هورموني در ايجاد افسردگي پس از زايمان نقش دارد، اما در مردان ممکن است تغييرات ناگهاني و غيرمنتظره در سبک زندگي آغازگر افسردگي هنگام پدرشدن باشد. پس از تولد نوزاد، تغييراتي در ساختار خانواده ايجاد مي‌شود. ممکن است حمايت افتصادي از مراقبت از کودک بر مرد فشار آورد. مرد ممکن است توجه هميشگي همسرش را که به آن عادت داشته است، از دست بدهد و البته خواب او هم به علت گريه‌هاي شبانه نوزاد به هم ريزد.

علائم و نشانه‌ها
 

پدران افسرده نسبت به مادران افسرده با احتمال بيشتري ممکن است به رفتارهاي مخرب مانند روي آوردن به مصرف الکل و مواد اعتيادآور، حملات عصبانيت، درگير شدن با ديگران و رفتارهاي خطرآفرين مانند رانندگي بي‌احتياط يا بي‌بندوباري جنسي روي آورند. برخي نيز مانند هايمن خود را در ساعات طولاني کار غرق مي‌کنند.
خلق افسرده و غمگين، از دست دادن علاقه و لذت، اضافه وزن يا کاهش وزن، پرخوابي يا کم‌خوابي، بي‌قراري، خستگي، احساسي بي‌ارزش بودن يا گناه، اختلال تمرکز و اشتغال خاطر با مرگ و خودکشي و...
افسردگي مي‌تواند در طول چند روز يا چند هفته پس از زايمان شروع شود و براي يک سال يا بيشتر ادامه پيدا کند. اگر افسردگي پس از زايمان در پدر معالجه نشود، ممکن است هم براي کودک و هم براي والدين زيان‌بار باشد. کودکاني که در خانواده‌اي متولد مي‌شوند که توجه کمتري از والد يا والدين افسرده‌شان دريافت مي‌کنند، در معرض ابتلا به مشکلات جسمي و عاطفي هستند.
تصور مي‌شود که افسردگي پدر احتمال پرخاشگري و رفتارهاي مخرب در کودک را در آينده افزايش دهد (برعکس افسردگي درمادر با کاهش کلي سلامت، مشکلات يادگيري و خطر بيشتر ابتلا به افسردگي در کودک همراهي دارد). افسردگي پس از زايمان را مي‌توان با روان‌درماني، دارودرماني يا ترکيب هر دو روش درمان کرد.توجه همسر
توجه همسر معمولا در شناسايي افسردگي در پدر جديد مهم است. در اغلب اوقات همسر فرد است که براي اولين بار متوجه افسردگي او مي‌شود. به‌خصوص در مرداني که سابقه افسردگي دارند، توجه بيشتري از طرف همسر از لحاظ بروز افسردگي پس از زايمان لازم است. داشتن سابقه افسردگي يا بيماري رواني پدر را در معرض خطر بيشتر افسردگي پس از زايمان قرار مي‌دهد. همچنين داشتن همسري که افسردگي پس از زايمان داشته است، اين خطر را در مرد هم افزايش مي‌دهد. اين افزايش خطر افسردگي، حتي در مواردي که زوج متارکه کرده يا طلاق گرفته‌اند هم وجود دارد.

پرده آخر
 

هايمن که براي بيماري‌اش تحت درمان قرار نگرفته بود، دو ماه پس از تولد فرزندش به يک تجربه عاطفي عميق رسيد. همسرش نوزاد را که جيغ و داد مي‌کرد، روي سينه او گذاشت و پدر و پسر با هم به خواب رفتند. «وقتي از خواب بيدار شدم و بچه‌ام را در کنارم ديدم، به گريه افتادم. تازه فهميدم که او پاره‌اي از وجود من است.»

تازه‌هاي تحقيق
 

یک بررسي جديد نشان مي‌دهد تنها مادرها نيستند که دچار افسردگي پس از زايمان مي‌شوند.
شمار زيادي از پدرها هم ممکن است پيش يا پس از تولد کودک‌شان به افسردگي دچار شوند. به گزارش خبرگزاري فرانسه براساس يک بررسي جديد در آمريکا حدود 10 درصد پدرها پيش يا پس از تولد کودک‌شان دچار افسردگي مي‌شوند و پدرهاي آمريکايي با احتمال بيشتري نسبت به پدرها در ساير کشورها ممکن است پيش يا پس از زايمان همسرشان احساس غم و اندوه کنند. اين بررسي که به سرپرستي جيمز پالسن از دانشکده ويرجيناي شرقي انجام شد، نشان داد که افسردگي ناشي از بچه‌دار شدن در ميان پدرها در طول 3 تا 6 ماه پس از به دنيا آمدن نوزاد به اوج مي‌رسد، به‌طوري که 6/25 درصد از پدرها درجاتي از افسردگي را تجربه کرده‌اند. 14درصد پدرهاي آمريکايي پيش يا پس از بچه‌دار شدن احساس افسردگي مي‌کردند، در حالي که اين رقم در سطح بين‌المللي 2/8 درصد بود. اين پژوهشگران همچنين دريافتند که پدرهايي که در 12 ماه گذشته دچار حمله افسردگي شده بودند، با احتمال دو برابر بيشتر نسبت به 8/4 درصد مردان در جمعيت عادي ممکن است دچار افسردگي پس از بچه‌دار شدن شوند. مادران با احتمالا دو برابر بيشتر ممکن است دچار افسردگي پس از بچه‌دارشدن شوند. نتيجه اين بررسي نشان داد که حدود 24 درصد از زنان دچار افسردگي مربوط به بارداري يا بچه‌دار شدن مي‌شوند. براساس اين بررسي در مورد مادران نيز مانند پدران، افسردگي ناشي از بچه‌دار شدن در 3 تا 6 ماه پس از تولد بچه به اوج مي‌رسيد، به طوري که در اين موقع تا 42 درصد مادران احساس افسردگي را گزارش کردند. اغلب اگر مادر دچار افسردگي ناشي از بچه‌دار شدن شود، پدر هم اين‌گونه خواهد بود و افسردگي پدر مانند افسردگي مادر مي‌تواند اثرات قابل‌توجه عاطفي، رفتاري و رشدي بر کودک داشته باشد. اين بررسي خواستار آن مي‌شود تلاش‌هايي به عمل آيد تا تشخيص زودرس و ارجاع پدران دچار افسردگي پيش يا پس از بچه‌دار شدن انجام شود، به خصوص در پرتو شواهد فزاينده در مورد اينکه افسردگي پدري ممکن است اثرات تاثيرگذار عاطفي، رفتاري و رشدي بر کودکان داشته باشد. اين پژوهشگران همچنين مي‌گويند که پيشگيري و درمان افسردگي بايد به جاي فرد بر زوج و خانواده متمرکز باشد.
منبع:www.salamat.com