يک ششم ما سکته مغزي مي‌کنيم!

اكنون وقت عمل است!
 

در هر 6 ثانيه، يك نفر در جايي از جهان به علت سكته مغزي فوت مي‌كند. امسال، تقريبا 6 ميليون نفر در سرتاسر جهان به علت سكته مغزي فوت خواهند كرد و يك نفر از هر 6 نفر در طول عمرش دچار سكته مغزي خواهد شد؛ بيماري‌اي که مسوول بسياري از مرگ‌وميرهاي سالانه (در مقايسه با ايدز، سل و مالاريا با هم) است ولي در عين حال، هنوز به صورت يك اپيدمي خاموش باقي مانده. اکنون وقت عمل است! امروزه، دوسوم افرادي كه به سكته مغزي مبتلا شده‌اند، در كشورهاي كم‌درآمد يا داراي درآمد متوسط زندگي مي‌كنند؛ کشورهايي كه سيستم‌هاي بهداشتي‌شان هم‌اكنون به چالش كشيده شده‌اند.
در ميان سالمندان، سكته مغزي، دومين علت مرگ افراد بالاي 60 سال است. اين بيماري حتي به نوزادان و كودكان نيز حمله مي‌كند. بدون برنامه‌اي هماهنگ در جامعه جهاني، تا سال 2015، سكته مغزي در طول هر سال، زندگي حدود 5/6 ميليون نفر را خواهد گرفت. اينك وقت عمل است! در پاسخ به اين بحران، سازمان جهاني سكته مغزي، روز سكته مغزي را به عنوان روزي براي بالابردن آگاهي‌هاي عمومي درباره اين بيماري معرفي کرده تا برنامه‌هايش را از اين طريق به درستي اجرا ‌كند.

سکته مغزي چيست؟
 

سكته مغزي (يا حادثه عروقي ‌مغزي) وقتي رخ مي‌دهد كه يك رگ خوني حامل اكسيژن و مواد غذايي به مغز، به وسيله لخته مسدود يا دچار پارگي شده باشد. در اين حالت، بخشي از مغز كه خون و اكسيژن مورد نيازش تامين نمي‌شود، شروع به از بين رفتن مي‌كند. وسعت و محل آسيب سلول‌هاي مغزي، تعيين‌كننده شدت سكته مغزي است و دامنه آن مي‌تواند متغير باشد. از آنجايي كه نواحي مختلف مغز، اعمال مختلفي را كنترل مي‌كنند، آثار يك سكته مغزي مشخص، به ناحيه‌اي از مغز كه آسيب‌ديده، بستگي دارد. يك سكته كوچك در يك ناحيه حياتي مغز مي‌تواند باعث ناتواني دايمي شود. از آنجايي كه سلول‌هاي مغزي ترميم نمي‌شوند، صدمه به سلول‌هاي عصبي، دايمي است و هر دقيقه‌اي كه سكته مغزي درمان نشود، ميليون‌ها سلول مغزي مي‌ميرند و پارگي عروق خوني باعث سكته‌هاي ناشي از خون‌ريزي مي‌شود.

ثانيه‌شمار سكته مغزي
 

هر 2 ثانيه، يك نفر در دنيا دچار سكته مغزي مي‌شود.
هر 6 ثانيه، يك نفر به علت سكته مغزي مي‌ميرد.
سکته مغزي در هر 6 ثانيه، كيفيت زندگي يك نفر را براي هميشه تغيير مي‌‌دهد و او را براي هميشه ناتوان مي‌کند.

اين 6 مورد را جدي بگيريد
 

1- عوامل خطرزا را بشناسيد.
2- تحرک داشته باشيد و مرتب ورزش كنيد.
3- با رعايت رژيم غذايي سالم، از چاقي اجتناب كنيد.
4- از مصرف الكل پرهيز كنيد.
5- سيگار نکشيد و اگر سيگار مي‌كشيد، از هم اكنون سعي كنيد که آن را ترك كنيد.
6- علايم خطر سكته مغزي را بياموزيد و اقدامات لازم در چنين مواردي را ياد بگيريد.
حقايقي درباره سكته مغزي
- صرف‌نظر از سن، سكته مغزي مي‌تواند هر كسي را در هر زماني مبتلا كند.
- سكته مغزي قابل پيشگيري است.
- بازماندگان سكته مغزي مجددا مي‌توانند كيفيت زندگي‌شان را با مراقبت طولاني‌مدت مناسب و حمايت به دست بياورند.
نشانه‌هاي هشداردهنده سكته مغزي
• ضعف ناگهاني در ناحيه صورت، دست‌ياپا (به خصوص در يك سمت بدن)،
• گيجي ناگهاني، اختلال در تکلم يا درك،
• اختلال ديد ناگهاني در يك يا هر دو چشم،
• اختلال ناگهاني در راه رفتن، گيجي، اختلال در تعادل يا هماهنگي حركات،
• سردرد ناگهاني و شديد بدون علت مشخص،
اگر متوجه يك يا چند تا از اين علايم شديد، صبر نكنيد. سكته مغزي يك اورژانس پزشكي است. با اورژانس تماس بگيريد و به بيمارستان برويد.

دخانيات و سکته مغزي
 

يک ضرب‌المثل فرانسوي مي‌گويد: «يك لذت كوتاه‌مدت مي‌تواند عمري پشيماني به دنبال داشته باشد.» به باور عموم، خطر اصلي سيگار، سرطان ريه است؛ اما در افراد سيگاري بسيار بيشتري، بيماري‌هاي قلبي - عروقي (به‌ويژه حمله‌ قلبي) و سكته مغزي در حال افزايش هستند.
براي اولين بار در سال 1940 ارتباط بين مصرف سيگار و بيماري‌هاي قلبي- عروقي مشخص گرديد، و در حال حاضر، مطالب بسياري درباره ارتباط بين دخانيات و بيماري‌هاي قلبي - عروقي وجود دارد. احتمال خطر در افرادي كه سيگار كشيدن را در سنين كمتر از 16 سالگي آغاز كرده‌اند، بيشتر است.
به جز سيگار كشيدن، مصرف هر نوع دخانيات و در معرض دود سيگار بودن (سيگاري غيرفعال) نيز عاملي خطرزا در بروز بيماري‌هاي قلبي - عروقي محسوب مي‌شود.
سيگار كشيدن از طريق مكانيسم‌هاي متعددي موجب بروز بيماري‌هاي قلبي - عروقي مي‌شود. سيگار به پوشش دروني عروق خوني صدمه مي‌زند، پلاك‌هاي كلسترول (رسوب چربي در شريان‌ها) را افزايش مي‌دهد، تشكيل لخته را بيشتر مي‌کند، سطح كلسترول بد يا LDL را افزايش مي‌دهد و سطح کلسترول خوب يا HDL را كاهش مي‌دهد و سرانجام موجب اسپاسم شريان كرونري قلب مي‌شود. نيكوتين سيگار همچنين ضربان قلب را افزايش مي‌دهد و فشار خون را بالا مي‌برد.
ژني كه خطر بيماري‌هاي قلبي - عروقي را در افراد سيگاري تا 4 برابر افزايش مي‌دهد، كشف شده است. حدود يك چهارم جمعيت جهان، حامل يك يا چندين كپي از اين ژن هستند.
زنان سيگاري، نسبت به مردان سيگاري، در معرض خطر بيشتري براي ابتلا به حمله قلبي هستند. خطر حمله قلبي در زناني كه تنها 3 تا 5 نخ سيگار در روز مصرف مي‌كنند 2برابر مي‌شود؛ در حالي كه در مرداني با مصرف 6 تا 9 نخ سيگار در روز، خطر حمله قلبي 2برابر خواهد شد.

کم‌تحركي و سکته مغزي
 

يک ضرب‌المثل چيني مي‌گويد: «اگر بعد از غذا خوردن قدم بزنيد، ديگر مجبور نيستيد دکتر برويد!» پديده‌هاي صنعتي شدن، شهر نشيني و حمل و نقل مكانيزه، فعاليت‌هاي فيزيكي را حتي در كشورهاي در حال توسعه نيز كاهش داده است؛ به طوري كه در حال حاضر، حدود 60 درصد از كل جمعيت جهان، از فعاليت كافي برخوردار نيستند.
ورزش، مستقل از عوامل ژنتيكي، با طول عمر ارتباط دارد. فعاليت فيزيكي، حتي در سنين بالا نيز مي‌تواند به‌طور قابل ملاحظه اي خطر ابتلا به بيماري‌هاي كرونري قلب، ديابت، فشار خون بالا و چاقي را كاهش دهد و به كاهش استرس، اضطراب و افسردگي كمك كند و سطح کلسترول را کاهش دهد. همچنين ورزش مي‌تواند خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ، سرطان پستان و سكته‌‌هاي قلبي و مغزي را كاهش ‌دهد.
انجام بيش از 150 دقيقه فعاليت فيزيكي متوسط در طول هفته يا 60 دقيقه فعاليت فيزيكي شديد در طول هفته (در محل كار، خانه يا هر جاي ديگر ) مي‌تواند تا 30 درصد خطر ابتلا به بيماري‌هاي كرونري قلب را كاهش دهد.
با وجود شواهد مستند در زمينه فوايد فعاليت فيزيكي در پيشگيري و درمان بيماري‌هاي قلبي - عروقي و ساير بيماري‌هاي مزمن، در ايالات متحده آمريكا، سالانه بيش از 250 هزار نفر به علت کم‌تحرکي جان خود را از دست مي‌دهند.
بين سال‌هاي 1980 و 1998 ميلادي، تعداد وسايل نقليه شامل ماشين سواري، كاميون و اتوبوس در جهان تا 80 درصد رشد داشته است كه يك سوم اين افزايش مربوط به كشور‌هاي در حال توسعه بوده است.
کم‌تحرکي، خطر ابتلا به بيماري‌هاي كرونري قلب و سكته‌هاي قلبي و مغزي را تا يك و نيم برابر افزايش مي‌دهد.
کم‌تحرکي، عامل مرگ سالانه 9/1 ميليون نفر، 20 درصد بيماري‌هاي قلبي - عروقي و 22 درصد بيماري‌هاي كرونري قلب در جهان است.

سكته مغزي؛ دومين قاتل سالمندان
 

سكته مغزي دومين عامل مرگ‌ومير در افراد بالاي 60 سال و پنجمين عامل مرگ و مير در افراد 15 تا 59 سال است. اين بيماري حتي به كودكان و نوزادان هم حمله مي‌كند. هر سال، تقريبا 6ميليون نفر به علت اين بيماري فوت مي‌كنند. در حقيقت، سكته مغزي به نسبت بيماري‌هاي ايدز، سل و مالاريا، مسوول مرگ‌هاي بيشتري است و به اين ترتيب، توجه رسانه‌هاي جهاني را به خود جلب كرده و متعاقبا رهبران جهان، دولت‌ها و بسياري از بخش‌هاي جامعه مدني را براي اتخاذ تصميمي در اين‌باره برانگيخته است.
سكته مغزي يك بيماري جهاني است که مرز نمي‌شناسد. كشورها نمي‌توانند مشكلات مربوط به سكته مغزي را به‌طور جداگانه حل كنند. روز جهاني سكته مغزي، گروه‌هاي حامي، بازماندگان بيمار، شبكه‌هاي حمايتي، انجمن‌هاي سكته مغزي داوطلب، مسوولان سلامت جامعه، پزشكان، پرستارها، متخصصان توانبخشي و سايرين را براي يك رويكرد مشترك جهت آموزش جامع درباره سكته مغزي، پيشگيري، درمان و مراقبت طولاني‌مدت و حمايت از بازماندگان سكته مغزي دور هم جمع مي‌كند. سكته مغزي يك بيماري غيرواگير است که سالانه به 15 ميليون نفر در سرتاسر جهان حمله مي‌كند و هر 6ثانيه جان يك نفر را مي‌گيرد ولي ما مي‌توانيم آن را شكست دهيم.

10 فرمان براي مقابله با سكته مغزي
 

1. هم‌اينك عمل كنيد زيرا سكته مغزي يك اپيدمي جهاني است كه سلامت و كيفيت زندگي را تهديد مي‌كند.
2. هم‌اينك عمل كنيد زيرا ما مي‌توانيم خطر سكته مغزي را كاهش دهيم و به طور موثري بيماران را درمان كنيم.
3. هم‌اينك عمل كنيد زيرا كار زيادي مي‌توان براي توانبخشي بازماندگان سكته مغزي انجام داد و كيفيت زندگي كلي آنها را مي‌توان بهبود بخشيد.
4. هم‌اينك عمل كنيد تا آگاهي متخصصان و عموم مردم را درباره سكته مغزي افزايش دهيد.
و به‌طور مشخص:
5.‌يك پيام واحد به سرتاسر جهان با هدف افزايش فعاليت‌هاي مربوط به سكته مغزي، براي تداوم يك كوشش جهاني بفرستيد.
6. آگاهي‌‌ها را درباره اين بيماري افزايش و علل و علايم آن را به خوبي آموزش دهيد.
7. بر تعيين‌كنندگان سياست‌هاي بهداشتي براي در اولويت قرار دادن مبارزه عليه سكته مغزي در برنامه‌هاي ملي، منطقه‌اي و بين‌المللي تاثير بگذاريد.
8. با همه بخش‌ها و سازمان‌هاي بيمارمحور براي پيشگيري و كاهش سكته مغزي همكاري كنيد.
9. براي تاسيس واحد‌هاي جامع سكته مغزي و مراكز مشابه در همه گوشه و كنار دنيا تلاش كنيد.
10. براي استقرار يك سيستم مراقب بهداشتي كه به نيازهاي هر فرد مبتلا به سكته مغزي، خانواده‌ها و مراقبان آنها پاسخ دهد، تلاش كنيد.
منبع:www.salamat.com