رابطه اعتياد و اختلال جنسي

مواد اعتيادآور همچنان که بر سلامت جسمي و رواني اثر مي‌گذارند، بر روابط زناشويي نيز اثرات زيانباري را به جاي مي‌گذارند. اين نوشته به تأثيرات چند ماده اعتيادآور بر کارکرد جنسي افراد مي‌پردازد.
مواد اعتيادآور را به دو گروه مواد مخدر مانند ترياک وترکيبات مشتق‌اش مانند شيره، کراک و ... و مواد محرک مانند حشيش، شيشه، آمفتامين‌ها، اکس و ... تقسيم‌بندي مي‌کنند. متاسفانه در کشور ما يک باور غلطي وجود دارد و آن اينکه مصرف اين مواد براي افزايش توانايي و تمايلات جنسي و درمان انزال زودرس بسيار خوب است. بعضي از افراد هم فکر مي‌کنند دردهاي جسمي‌شان را مي‌توانند با مصرف ترياک کاهش دهند، در حالي که مصرف اين مواد به هر بهانه‌اي روي مسايل جنسي آنها تاثير سوء خواهد گذاشت. اتفاقي که مي‌افتد اين است که مواد مخدري مانند ترياک خاصيت آرام‌بخشي دارند، در نتيجه حساسيت در فرد مصرف کننده کم مي‌شود و وقتي اين اتفاق مي‌افتد، حساسيت در ناحيه تناسلي‌ هم کم شده و اگر فرد مبتلا به انزال زودرس باشد، مشکل‌اش در ابتداي مصرف اين مواد حل مي‌شود و مي‌تواند مدت رابطه جنسي‌اش را افزايش بدهد اما به مرور در نتيجه مصرف اين مواد، اضطراب در فرد بيشتر خواهد شد و براي اينکه بتواند به همان حالت برسد مجبور است ميزان مصرف مواد و دفعات آن را افزايش دهد، در نتيجه هم وابسته مي‌شود و هم مشکل انزال زودرس‌اش حل نمي‌شود و به مرور به مشکلات ثانوي جنسي هم مبتلا مي‌شود. به‌طورکلي مواد مخدر به دو صورت جسمي و رواني روي افراد تاثير مي‌گذارند. در بعد رواني اثر خود را هم از طريق خلق فرد و هم از طريق مسايل رفتاري و ارتباطي نشان مي‌دهد. به اين شکل که مصرف مواد در کوتاه مدت با برداشتن مهارهاي رواني، به فرد حس اعتماد به نفس داده و اين تصور ايجاد مي‌شود که در اثر مصرف اين مواد ميل جنسي افزايش يافته است ولي در دراز مدت موجب کاهش ميل جنسي و وابستگي فرد به آن ماده مي‌شود.
در مورد ماري‌جوانا که بعضي‌ها آن را با نام حشيش يا گرس مي‌شناسند، پژوهش‌هاي زيادي انجام شده است. مصرف اين ماده در درازمدت مي‌تواند موجب ناباروري در زنان و عقيمي در مردان شود. ماده موثره موجود در حشيش تحت عنوان کانابينوييد مي‌تواند در مردان سبب کاهش هورمون مردانه يا تستوسترون شده و موجب اختلال در ميل جنسي شود، همچنين در طولاني مدت سبب اشکال در نعوظ خواهد شد. در خانم‌ها هم، مصرف اين مواد مي‌تواند موجب به هم ريختن سيکل قاعدگي و عادت ماهانه شود. از سوي ديگر اين ماده مي‌تواند موجب نشانگان بي‌انگيزگي و بي‌ارادگي در افراد در تمام جوانب زندگي شود، به اين شکل که هيچ چيزي براي‌اش مهم نيست، از چيزي لذت نمي‌برد و احساس بي‌ارادگي حتي در روابط جنسي مي‌کند. در نتيجه فرد، اراده، ميل و رغبتي به انجام عمل زناشويي ندارد و همين امر مي‌تواند مشکلاتي را هم در فرد مصرف کننده و هم در طرف مقابل‌اش ايجاد کند.

متاسفانه ترياک و ساير مواد هم‌خانواده آن مانند کراک، هرويين سوخته و شيره به علت معضلات فرهنگي که در جامعه ما وجود دارد و کمي آگاهي مردم و اطلاع‌رساني نکردن مناسب در اين زمينه خيلي وقت‌ها به صرف داشتن يک رابطه جنسي خوب مصرف مي‌شوند. درست است که اين مواد در کوتاه مدت سبب عملکرد بهتر جنسي و برطرف شدن زود انزالي مي‌شوند ولي در دراز مدت مي‌توانند اشکالات عمده‌اي را ايجاد کنند. متاسفانه براي مدت زيادي قرصي به نام ترامادول که از مشتقات ترياک است در بازار وجود داشت که برخي از افراد براي درمان خود از آن استفاده مي‌کردند. غافل از اينکه اين ماده به شدت افراد را وابسته کرده و بعد از مدتي همان مشکلاتي که از نظر جنسي با ترياک داشتند با اين قرص هم پيدا مي‌کردند. در حال حاضر نيز متاسفانه آگاهي افراد نسبت به اين قرص کم است و نمي‌دانند که قرص و آمپول اين ماده چه تبعات منفي‌اي از نظر جنسي بر فرد خواهد گذاشت. بحث ديگر استفاده از مشتقات ترياک است که سبب سستي و رخوت در افراد مي‌شود و انرژي را در فرد مصرف کننده کم مي‌کند، در نتيجه اين افراد تمايلي به برقراري رابطه جنسي نداشته و انرژي ايجاد و ادامه آن نيز از بين مي‌رود.
مواد تحريک‌کننده عبارت‌اند از شيشه، آمفتامين‌ها، کوکايين، اکس و اخيراً ريتالين. ريتالين دارويي بود که براي کودکان بيش فعال استفاده مي‌شد تا سبب افزايش تمرکز شود اما متاسفانه گروهي از افراد با آن آشنا شدند و از آن سوءاستفاده کردند. اکس هم اخيراً در کشورهاي مختلف از جمله کشور ما مورد سوءاستفاده افراد به خصوص جوانان قرار مي‌گيرد. مصرف اين مواد محرک، افراد را دچار توهم کرده و در نتيجه حس واقعيت‌سنجي در آنها از بين مي‌رود و چون اين حس از بين مي‌رود، افراد فکر مي‌کنند که هر وقت از اين مواد استفاده ‌کنند ميزان و زمان لذت جنسي‌شان افزايش پيدا مي‌کند، در حالي که اين‌طور نيست. واقعيت اين است که ميزان لذت جنسي اين افراد هنگام استفاده از مواد فوق با زمان معمولي تفاوتي با هم ندارند ولي چون ارتباط اين افراد با واقعيت قطع مي‌شود، لذت جنسي را به اين شکل حس مي‌کنند. خطر عمده استفاده از اين مواد هم همين است که افراد فکر مي‌کنند هرگاه بخواهند يک رابطه جنسي مناسب داشته باشند، براي افزايش لذت حتماً مجبورند که از اين مواد استفاده کنند، در نتيجه نسبت به مصرف اين مواد شرطي مي‌شوند و ديگر نمي‌توانند يک رابطه جنسي خوب بدون مصرف اين مواد را تجربه کنند. اين شرايط سبب کاهش اعتماد به نفس و وابستگي و مشکلات ثانوي ديگر مي‌شود. خطر مهم ديگري که اين مواد دارند اين است که از آنجا که نيمه عمر اين مواد حدود 4 تا 6 ساعت است، فرد ممکن است پس از مصرف تحت تاثير قرار گرفته و دست به رفتارهاي پرخطر جنسي بزند، يعني ممکن است قرباني سوء استفاده جنسي شده و يا به ديگري تجاوز کند. مصرف اين مواد علاوه بر مشکلات جنسي ممکن است فرد را تحت تاثير توهم‌هاي ناشي از اين مواد قرار داده و حوادث مرگ‌باري را براي خودش و ديگران رقم بزند.
پس به‌طور کلي مصرف مواد اعتيادآور موجب اختلال در سه مرحله جنسي شامل مرحله تمايل، مرحله تحريک و مرحله ارگاسم مي‌شود. اين‌گونه مواد در دوران ابتدايي مصرف با کاهش اضطراب يا بالا بردن موقتي خلق، عملکرد جنسي افراد را تقويت مي‌کنند ولي به مرور و با استفاده مداوم به تدريج ميل جنسي کم يا قطع مي‌شود و تحريک جنسي صورت نمي‌پذيرد و فرد به مرحله اوج لذت جنسي يا ارگاسم نمي‌رسد و يا اصلا انزالي صورت نمي‌گيرد. و به‌طور ثانوي در خيلي از موارد به مرور اختلالات اضطرابي و افسردگي ايجاد نموده و موجب مي‌شوند مشکلات جنسي ثانويه‌اي نيز ايجاد شود. ختم کلام اينکه مصرف اين مواد در درازمدت با تمايلات جنسي و توانايي جنسي در تضاد کامل هستند، بنابراين توصيه موکد به افرادي که به دنبال يک زندگي جنسي سالم و با نشاط هستند انتخاب راه‌حل‌هاي مناسب و درمان عوامل ايجاد کننده مشکلات جنسي از قبيل اضطراب و افسردگي است، ضمن اينکه ورزش، تغذيه مناسب، استراحت کافي، تفريح مناسب و استفاده از روش‌هاي درماني مناسبي که براي اين مشکلات جنسي در دسترس است، بسيار حايز اهميت است.

پي‌نوشت‌ها:
 

* روانپزشک، عضو هيات علمي دانشگاه شاهد

منبع:www.salamat.com