وقتي کيسه آب پاره مي‌شود...
گفت‌وگو با دکتر آزيتا صفارزاده
يكي از مشكلاتي كه برخي خانم‌هاي باردار تجربه مي‌کنند، پارگي زودرس کيسه آب است.شايد تصور کنيد اين مشکل فقط در ماه آخر حاملگي اتفاق مي‌افتد اما اين تصور، اشتباه است. پارگي کيسه آب ممکن است در هر زماني از بارداري رخ دهد. اين اتفاق گاهي به اشتباه با دفع ترشحات روشن يا نشت مقدار كمي ادرار اشتباه گرفته مي‌شود. پاي صحبت‌هاي دکتر آزيتا صفارزاده، متخصص بيماري‌هاي زنان و زايمان، نشسته‌ايم تا با اين مشکل، بيشتر آشنا شويم.
کيسه آب چيست و چرا وجودش اهميت دارد؟
در اولين هفته‌اي که جنين داخل رحم تشکيل مي‌شود، کيسه‌اي به دور او شکل مي‌گيرد که درون اين کيسه، مقداري آب وجود دارد.اين مايع که براي ادامه حيات جنين لازم و ضروري است به نام مايع آمنيوتيک معروف است.جنين تقريبا در داخل اين مايع شناور است و اين مايع نقش مهمي در سلامت او دارد. موادي که جنين به شکل ادرار دفع مي‌کند، وارد اين آب شده و مجددا توسط جنين بلعيده مي‌شود و در واقع، نوعي تبادل بين مايع و يون‌ها صورت مي‌گيرد. اگر جنين تحت فشار قرار بگيرد و ميزان مايعات کاهش پيدا کند، ممکن است دچار عارضه‌ها و اختلال‌هاي جدي شود و حتي گاهي اوقات، اين مساله به از دست رفتن يک عضو يا مرگ وي منجر مي‌شود.
وظايف اين کيسه چيست؟
وجود مايع در کيسه آمنيوتيک و در اطراف جنين، هم جلوي حوادث و آسيب‌ها را مي‌گيرد و هم در حقيقت، بستري است که جنين به وسيله آن مي‌تواند به زندگي طبيعي خود ادامه دهد و در صورت کاهش مايع درون آن، خطرهاي زيادي او را تهديد مي‌کند.
چرا كيسه آب پاره مي‌شود؟
علت اصلي پارگي کيسه آب در دو‌سوم موارد نامشخص است اما يکي از دلايلي که مشخص و شايعند، عفونت‌ها هستند. عفونتي که بتواند وارد خون شود، مي‌تواند براي جنين خطرناک باشد؛ چرا که با افزايش درجه حرارت مادر همراه است و اين مساله مي‌تواند زمينه‌ساز پارگي کيسه آب شود. عفونت‌هاي موضعي هم مي‌توانند سبب پارگي زودرس شوند. چنين عفونتي اگر در قسمت دستگاه تناسلي ايجاد شود، ممکن است به طرف رحم حرکت کرده و سبب آزاد شدن مواد التهابي (پروستا‌گلاندين‌ها) و پاره شدن کيسه آب مي‌شود. از عوامل ديگر مي‌توان به تروما (ضربه)، حوادث، تصادفات و زمين خوردن شديد اشاره کرد که مي‌توانند باعث پارگي کيسه آب شوند. ناهنجاري‌هاي رحمي مانند رحم تک‌شاخ، دوشاخ يا انواع ديگر، نارسايي‌هايي که در دهانه رحم وجود دارد و طول کوتاه دهانه رحم و باز شدن ناگهاني دهانه رحم نيز مي‌توانند به پاره شدن کيسه آب منجر شوند. اندازه طول دهانه رحم اگر کمتر از حد عادي باشد، مي‌تواند زمينه‌ساز پارگي زودرس کيسه آب شود.اختلال‌هاي وضعيت قرارگيري جنين در رحم و همچنين برخي از بيماري‌ها از جمله بيماري‌هاي مادري نظير فشارخون و ديابت که با افزايش ميزان مايع آمنيوتيک همراه است، مي‌تواند باعث پارگي زودرس کيسه آب شود. به طور کلي، مي‌توان گفت هر علتي که باعث اتساع بيش از حد رحم شود و حجم مايع را افزايش بدهد، مي‌تواند به پارگي زودرس کيسه آب منجر شود. چندقلويي، سابقه پارگي کيسه آب در بارداري‌هاي قبلي و جراحي‌هاي قبلي دهانه رحم نيز مي‌توانند در اين امر دخيل باشند.
آيا مي‌توان مانع از پارگي کيسه آب شد؟
گاهي اوقات نمي‌توان جلوي برخي مشکلات را گرفت اما در مواردي که مشکلات دهانه رحمي وجود دارد، مي‌توان با دوختن دهانه رحم و برخي اقدام‌هاي ديگر، مانع از پارگي زودرس کيسه‌آب شد.خوشبختانه اکثر پارگي‌هاي کيسه آب در اواخر بارداري اتفاق مي‌افتد ولي در هر شرايطي ممکن است ايجاد شود.اين مشکل در ماه‌هاي پايين بارداري کمتر اتفاق مي‌افتد.
بعد از پارگي کيسه آب چه اقدامي بايد انجام شود؟
از آنجايي که جنين مي‌تواند از هفته 26 تا 28 هفتگي زنده بماند و قبل از آن معمولا بچه قادر به زنده ماندن نيست، اگر پارگي قبل از هفته 26 باشد، متاسفانه عوارض بيشتري سلامت مادر و جنين را تهديد مي‌کند؛ چرا که نمي‌توان بچه‌را نگه داشت و مادر بايد بستري شود و تحت‌نظر قرار بگيرد. در ماه‌هاي بالاتر، حدود 34 تا 36 هفتگي، ترجيح داده مي‌شود که جنين در داخل رحم بماند. اگر پارگي کيسه آب واضح نباشد، مادر بايد تحت‌نظر باشد و روزانه آزمايش‌هاي لازم انجام شود و از نظر بروز تب هم کنترل شود. همچنين ضربان قلب جنين و علايم حيات او چک مي‌شود تا دچار مشکل خاصي نشود.معمولا آنتي‌بيوتيک هم با نظر پزشک برايش تجويز مي‌شود. اگر پارگي کيسه‌آب واضح و زياد باشد، نگه داشتن بچه صلاح نيست؛ چرا که ممکن است روي بند ناف فشار وارد شده و اين موجب اختلال در جريان خون بچه شود.در اين شرايط بايد به بارداري خاتمه داد. در مواردي که پارگي اندک است، گاهي حتي ديده شده که استراحت مادر مي‌تواند سبب تشکيل مجدد مايع آمنيوتيک شود.
منبع:www.salamat.com
{{Fullname}} {{Creationdate}}
{{Body}}